تبلیغ و الگوی مطلوب مبلغ

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشیار گروه شیعه‌شناسی جامعة المصطفی

3 دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

در عصر حاضر مبلغان دینی، وظیفه احیای اموزه‌های اهل بیت(ع) و هدایت‌گری آحاد جامعه را عهده‌دار هستند؛ تحقیق پیش‌رو با توجه به این وظیفه مهم مبلغان دینی در پی تدوین الگوی مطلوب مبلغ است. این الگو در چهار بعد ویژگی‌های اخلاقی مبلغ، مخاطبان و شیوه‌های تبلیغی متناسب با آن و عرصه‌های تبلیغ، به مدد روش تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار تبیین گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در بعد ویژگی‌های اخلاقی هفت ویژگی «یکسانی گفتار و کردار»، «زمان‌شناسی و زمینه‌شناسی»، «مردمی‌بودن و دردآشنا»، «شجاعت و قاطعیت»، «صبر و استقامت»، «نفوذ کلام» و «انتقادپذیری» از مهم‌ترین فضایلی است که مبلغ در ارتباط با دیگران بایستی به آن مجهز باشد. مخاطبان مبلغ به سه دسته کلی خانواده، مخاطبان عام و مخالفان قابل تقسیم‌بندی است که متناسب با هر کدام شیوه‌های تبلیغی طرح شده است. در بعد چهارم با عنوان عرصه‌های تبلیغ نیز به «تقدم پرداختن به مسائل اعتقادی بر احکام و اخلاق»، «تقدم خانواده و خویشاوندان بر دیگران» و «تقدم نوجوانان و جوانان بر سایرین» اشاره شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Preaching and the Desirable Model of the Preacher

نویسندگان [English]

  • eyyed Mohammad Hossein Hashemian 1
  • Naser Rafiee Mohammadi 2
  • Hourieh Bozorg 3
1 Associate Professor, Department of Strategic Management, Baqir al-Olum University
2 Associate Professor, Department of Shia Studies, Al-Mustafa International University
3 Doctoral Student of Culture and Communication, Baqir al-Olum University
چکیده [English]

In the current era, Islamic preachers perform the important role of guiding the society. Given this important role of the preachers, this paper seeks to formulate a desirable preacher model. Utilizing a directional qualitative content analysis, the model has been clarified in the four dimensions of ethical features of the preacher, the preaching audiences, the appropriate preaching methods and the preaching fields. The results showed that in the dimension of ethical features of the preacher, the following characteristics are among the most important features that the preacher must possess in relation to the others: "the sameness of the word and the deed", "the awareness of the time and the condition", "being popular and sympathetic", "the courage and the decisiveness", "the patience and the endurance", “the penetration of the word " and "the tolerance towards criticisms". The preaching audiences could be divided into three main categories of the family audiences, the general audience and the opponent audiences for each of which some preaching methods are presented. In the fourth dimension of the preaching fields, these findings have been presented: “the priority of the belief issues over the sharia and ethics issues", "giving primacy of the family and the relatives" and "the priority of teens and youths over the others ".

کلیدواژه‌ها [English]

  • preacher
  • optimal model of preacher
  • ethical features of the preacher
  • preaching audiences
  • preaching methods
  • preaching fields
  1. اکبری، ظاهر (1390)، «ارتباطات درون‌فردی در منابع اسلامی»، فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال اول، ش 2.
  2. ایمان، محمدتقی و محمودرضا نوشاد (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، مجله پژوهش، سال سوم، ش 2.
  3. پاینده، ابوالقاسم (1382)، نهج الفصاحه، تهران: انتشارات دنیای دانش.
  4. جمعی از راویان (1384)، حدیث عنوان بصری، قم: انتشارات مسجد جمکران.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1385)، هدایت در قرآن، چاپ دوم، قم: انتشارات اسراء.
  6. ـــــــــــــــــــــــــ (1378)، زن در آینه جلال و جمال، قم: انتشارات اسراء.
  7. ـــــــــــــــــــــــــ (1388) تفسیر تسنیم، ج 1، 7، 12، 16 قم: انتشارات اسراء.
  8. ـــــــــــــــــــــــــ (1389)، تفسیر تسنیم، ج 2، 4، 5، 20 ، قم: انتشارات اسراء.
  9. راغب اصفهانى، حسین بن‌محمد (1374)، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، تهران: مرتضوی.
  10. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان، ترجمه: سیدمحمدباقر موسوى همدانى‏، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  11. عابدی، محمود (1392)، اخلاق مبلغ و آثار اجتماعی آن، مشهد: انتظار مهر.
  12. عارفی‌مسکونی، علی (1389)، «منش روحانی و آداب تبلیغ (2)»، مجله میقات حق، ش 72.
  13. عبدالهیان، محمد (1381)، «عزم، نخستین رکن سیر و سلوک»، رشد آموزش قرآن، ش 1.
  14. قائمی‌مقدم، محمدرضا (1382)، «روش الگویی در تربیت اسلامی»، مجله معرفت، ش 69.
  15. قرائتی، محسن (1377)،تبلیغ در قرآن (بررسی آیات و روایات در روش تبلیغ دین)، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
  16. ـــــــــــــــــــــــــ (1383)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قران.
  17. قمی، شیخ عباس (1344ق)، سفینه البحار، ج 2، قم: دارالاسوه.
  18. محمدی ری‌شهری، محمد (1388)، منتخب میزان‌الحکمه، چاپ و نشر دارالحدیث.
  19. محمدی ری‌شهری، محمد و دیگران (1380)، تبلیغ بر پایه قرآن و حدیث، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
  20. مطهری، مرتضی (1389)، مجموعه آثار، ج 22 و 25، تهران: انتشارات صدرا.
  21. ـــــــــــــــــــــــــ (1390)، مجموعه آثار، ج 17، تهران: انتشارات صدرا.
  22. مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج 5، 13و 16، تهران: دارالکتب اسلامیه.
  23. ـــــــــــــــــــــــــ (1387)، اخلاق در قرآن، ج 2، قم: انتشارات امام علی بن‌ابیطالب(ع).
  24. موسوی خمینی، روح‌الله(1380)، شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  25. نراقی، احمد (1378)، معراج السعاده، قم: انتشارات هجرت.
  26. نراقی، مهدی (1367)، علم اخلاق اسلامی (گزیده کتاب جامع‌السعادات)، ترجمه: سیدجلال‌الدین مجتبوی، انتشارات حکمت.
  27. نرم‌افزارهای جامع‌التفاسیر، جامع الاحادیث، کتابخانه دیجیتال اسرا.
  28. هدایت‌نیا، فرج الله (1390الف)، شیوه‌های تبلیغ در قرآن، قم: ذوی القربی.
  29. ـــــــــــــــــــــــــ (1390ب)، شیوه‌های تبلیغ در احادیث، قم: پاداندیشه.
  30. تمیمى آمدى، عبدالواحد بن‌محمد (1410 ق)، غررالحکم و دررالکلم، مصحح: سیدمهدی رجائی، قم: نشر دارالکتاب الاسلامی.