اهمّیّت و کارکردهای اجتماعی تولّی و تبرّی در سبک زندگی اسلامی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی شاهرود، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی مشهد، ایران

چکیده

سبک‌ زندگی اسلامی، مجموعه‌‌ای از بینش‌‌ها، نگرش‌‌ها، ارزش‌‌ها و الگوهای رفتاری مستفاد از آموزه‌‌های اسلامی است که افراد آن را به‌عنوان شیوه زندگی برمی‌‌گزینند. نوشتار حاضر، با هدف پاسخ به این سؤال که «تولّی و تبرّی در سبک زندگی اسلامی چه اهمیت و کارکردهای اجتماعی دارد» با استفاده از توصیف و تحلیل و به روش کتابخانه‌‌ای به بررسی این موضوع می‌‌پردازد. براین‌اساس، یکی از اصول مهم سبک زندگی اجتماعی، اصل تولّی و تبرّی است که نگرش انسان را سامان و جهت می‌‌بخشد و شیوۀ زیست وی در اجتماع را تعیین می‌‌کند و نقش مهمی در مرزبندی افراد در حوزه عمل دارد. از این رهگذر، وحدت و انسجام اجتماعی، جهت‌دهی ارتباطات و رفتارهای اجتماعی، درامان‌ماندن از توطئه‌های دشمن، رفع گرفتاری‌های مردم و ... از مهم‌‌ترین کارکردهای اجتماعی تولّی و تبرّی در سبک زندگی اسلامی‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Tawalla, Tabarra, love and hate, function of Tawalla and Tabarra, lifestyle

نویسندگان [English]

  • roohollah mohammadi 1
  • farzaneh akbarpanah 2
1 Assistant professor of the department for the Qur'an and Hadith Sciences at University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur'an, Shahroud University, Iran (author in charge)
2 M. A. graduated from University of Sciences and Knowledge of the Holy Qur'an Faculty of Qur'anic Sciences, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Islamic lifestyle is a set of insights, attitudes, values, and behavioral patterns using Islamic teachings that people choose as a way of life. The current paper, with the aim of answering the question "What is the importance and social functions of Tawalla (loving of Ahlulbayt) and Tabarra (disassociation with those who oppose God and those who caused harm to and were the enemies of the Islamic prophet Muhammad or his family) in the Islamic lifestyle?" examines this issue using description and analysis and in a library method. Accordingly, one of the important principles of social lifestyle is the principle of Tawalla and Tabarra that organizes and directs the human attitude and determines his way of life in society and plays an important role in demarcating individuals in the arena of action. In this way, social unity and cohesion, directing communications and social behaviors, avoiding the conspiracies of the enemy, resolving the problems of the people, etc. are among the most important social functions of Tawalla and Tabarra in the Islamic lifestyle

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tawalla
  • Tabarra
  • love and hate
  • function of Tawalla and Tabarra
  • lifestyle
* قرآن کریم.
1. آتشین صدف، عبدالرضا. (1392). مفهوم‌شناسی، پیشینه و مؤلفه‌های سبک زندگی دینی. پایش سبک زندگی، (1)، صص 21-14.
2. آذرنوش، آذرتاش. (1349). مقدمه‌‌ای بر کتاب الشعر و الشعراء ابن قتیبه. مقالات و بررسی‌‌ها، (1)، صص 29- 103.
3. ابن بابویه، محمّد بن علی (شیخ صدوق). (1378ق). عیون اخبار الرضا7 (مصحح: مهدی لاجوردی، ج2، چاپ اول). تهران: نشر جهان.
4. ابن‌‌جوزى، عبدالرحمن بن على. (1412ق). المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک (محقق: محمد عبدالقادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، ج2، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
5. ابن‌‌شعبه حرّانی، حسن بن علی. (1404ق). تحف العقول عن آل الرسول 9 (مصحح: علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم). قم: جامعه مدرسین.
6. ابن‌‌فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة (محقق: عبد‌‌السلام محمّد هارون، ج6، چاپ اول). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
7. ابن‌‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان ‌‌العرب (محقق: جمال‌الدین میردامادی، ج10و 15، چاپ سوم). بیروت: دار‌‌الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
8. بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان. (1374). البرهان فی تفسیر القرآن (ج2، چاپ اول). قم: مؤسسه بعثة.
9. احمدی، فاطمه. (1393). مصادیق و معیارهای تولّی و تبرّی در قرآن و حدیث. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث، ایلام، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
10. برقی، احمد بن محمد بن خالد. (1371ق). المحاسن (مصحح: جلال الدین محدث، ج1، چاپ دوم). قم: دارالکتب الاسلامیة.
11. بهار، محمدتقی. (1369). سبک‌شناسی (ج1، چاپ پنجم). تهران: امیرکبیر.
12. تمیمی‌‌آمدی، عبدالواحد بن محمّد. (1366). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم (مصحح: مصطفی درایتی، چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
13. ثقفی، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال. (1395ق). الغاراتاا أو الإستنفار و الغارات (مصحح: جلال‌الدین محدث، ج2، چاپ اول). تهران: انجمن آثار ملی.
14. جعفری، یعقوب. (1376). تفسیر کوثر (ج2، چاپ اول). قم: هجرت.
15. جوادی آملی، عبدالله. (1372). شریعت در آینه معرفت، قم: مؤسسه فرهنگی رجاء.
16. جوادی آملی، عبدالله. (1378). مبادی اخلاق در قرآن، قم: اسراء.
17. جوادی آملی، عبدالله. (1387). فلسفه تولی و تبری از نگاه قرآن و روایات. پاسدار اسلام، (325)، صص 6-10.
18. جوادی آملی، عبدالله. (1389 الف). تفسیر موضوعی قرآن کریم (جامعه در قرآن). (ج17، چاپ سوم). قم: اسراء.
19. جوادی آملی، عبدالله. (1389 ب). تسنیم تفسیر قرآن کریم (محقق: عبدالکریم عابدینی، ج2، چاپ دوم). قم: اسراء.
20. جوهری، اسماعیل بن حماد. (1376ق). تاج اللغة و صحاح العربیة (ج6، چاپ اول). بیروت: دارالعلم للملایین.
21. حاجی صادقی، عبدالله. (1389). ولایت‌محوری (چاپ اول). قم: زمزم هدایت.
22. حمیدان‌‌پور، اسما؛ و طباطبایی امین، طاهره. (1398). آثار تربیتی محبت الهی با تکیه بر آموزه‌‌های آیات و روایات. بصیرت و تربیت اسلامی، 16(48)، صص 33-62.
23. خامنه‌‌ای، علی. (1370). حدیث ولایت. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
24. حداد عادل، غلامعلی. (1380). دانشنامۀ جهان اسلام، مقاله اسماعیل باعستانی (ج8، چاپ اول). تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
25. حکیم، محمدباقر. (1377). وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و سنت (محقق: عبدالهادی فقهی‌‌زاده). تهران: تبیان.
26. دهخدا، علی‌‌اکبر. (1373). لغت‌نامه دهخدا (چاپ اول). تهران: دانشگاه تهران.
27. راغب اصفهانی، حسین بن محمّد. (1412ق). المفردات فی الفاظ القرآن (چاپ اول). بیروت: دارالعلم.
28. راوندى کاشانى، فضل‌الله بن على. (بی‌‌تا). النوادر (مصحح: احمد صادقى اردستانى، چاپ اول). قم: دارالکتاب.
29. زمخشری، محمود بن عمر. (1979م). اساس البلاغه (ج1، چاپ اول). بیروت: دار صادر.
30. سلیمى، علی و محمد داودى. (1380). جامعه‌شناسى کجروى. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
31. شعیری، محمّد بن محمّد. (بی‌‌تا). جامع الاخبار (ج1، چاپ اول). نجف: مطبعة حیدریة.
32. شکوری، ابوالفضل. (1377). فقه سیاسی اسلام (چاپ دوم). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
33. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1373). قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
34. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج2، چاپ دوم). لبنان- بیروت‏: مؤسسة الاعلمی.
35. طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن (چاپ سوم). تهران: انتشارات ناصر خسرو.
36. عقیلی حلبی (ابن العدیم)، عمر بن احمد (1408ق). بغیة الطلب فی تاریخ حلب (محقق: سهیل زکار، ج8، چاپ اول). بیروت: مؤسسة البلاغ.
37. فراهیدى، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین (ج5، چاپ دوم). قم: نشر هجرت.
38. فرقانی، قدرت‌الله؛ وفا جعفر؛ و حیدری احمد. (۱۳۹۰). تولی و تبری در قرآن. قم: انتشارات زمزم هدایت‏.
39. فیضی، مجتبی. (1392). درآمدی بر سبک زندگی اسلامی. مجله معرفت، (185)، صص 27 - 47.
40. فیومی، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی (ج2، چاپ دوم). قم: مؤسسه دارالهجرة.
41. قرشی بنابی، علی‌اکبر. (1371). قاموس قرآن (ج1، چاپ ششم). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
42. کلینی، محمد بن یعقوب. (1414ق). الکافی (مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، ج3، چاپ چهارم). بیروت: دارالاسلامیة.
43. کوفی، فرات بن ابراهیم. (1410ق). تفسیر فرات الکوفی (مصحح: محمدکاظم، چاپ اول)، تهران: مؤسسه الطبع و النشر فی وزارة الارشاد الاسلامی.
44. لیثی واسطی، علی بن محمد. (1376). عیون الحکم و المواعظ (مصحح: حسین حسنی بیرجندی، چاپ اول). قم: دارالحدیث.
45. مجلسى، محمّدباقر. (1403ق). بحار ‌‌الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمة ‌‌الاطهار (ج27، 66 و 67، چاپ دوم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
46. محمدی، روح الله. (1395). سبک زندگی در حوزه تعاملات اجتماعی از دیدگاه قرآن و حدیث. رساله دکتری علوم قرآن و حدیث. تهران: دانشگاه الهیات و معارف اسلامی.
47. مصطفوی، سیدحسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج1، چاپ اول). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
48. مطهرى، مرتضی. (1381). آشنایى با قرآن (ج5، چاپ دوم). تهران: دانشگاه امام صادق(علیه السلام).
49. مطهرى، مرتضی. (1368). سیری در سیره نبوی. تهران: صدرا.
50. معین، محمد. (1382). فرهنگ فارسی معین. تهران: امیرکبیر.
51. مفید، محمد بن محمد. (1413ق الف). الإختصاص (مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، چاپ اول). قم: الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
52. مفید، محمد بن محمد. (1413ق). الأمالی (تحقیق و تصحیح: حسین استاد ولى و على‌اکبر غفارى، چاپ اول). قم: کنگره شیخ مفید.
53. مهدوی کنی، محمدسعید. (1390). دین و سبک زندگی: مطالعه موردی شرکت‌کنندگان در جلسات مذهبی تهران. رساله دکتری معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، دانشگاه امام صادق(علیه السلام).
54. نراقی، ملااحمد. (1387). معراج السعادة (چاپ اول). اصفهان: خاتم‌الانبیاء.
55. نوری، حسین بن ‌‌محمدتقی. (1408ق). مستدرک ‌‌الوسائل و مستنبط‌‌ المسائل (ج3 و8، چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌‌البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث.
56. نیکویی، علی. (1384). آثار تربیتی، سیاسی و اجتماعی تولّی و تبرّی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث. قم: دانشکده اصول الدین.
57. وبستر، میریام. (1379). لغت نامه میریام وبستر. تهران: ابتدا.
58. هاشمی رفسنجانی، علی‌‌‌اکبر. (1376). تفسیر راهنما (ج4، چاپ دوم). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
59. هاشمی رفسنجانی، علی‌‌‌اکبر. (1377). تفسیر راهنما (ج3، چاپ دوم). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
60. هاشمی رفسنجانی، علی‌‌‌اکبر. (1388). فرهنگ قرآن (ج7، چاپ سوم). قم: بوستان کتاب.
61. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (1358ق). تاریخ الیعقوبی (تحقیق و ترجمه: محمدابراهیم آیتى، ج2، چاپ دوم). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
62. Kerr, J. (2000). Community health promotion: challenge for practice, Birmingham: Tindhal press.
63. Oxford Advanced Learner’s Dictionary. (1987). Eds. A. S. Hornby, E. V. Gatenby, and H. Wakefield, New York: Oxford University Press.