پساسکولاریسم، سبک زندگی و آموزه‌های دینی (مورد مطالعه دبیرستان‌های شهر قم)

پوریانی, محمدحسین; علیزاده آرند, مصطفی; انصاری, رحمان

doi:10.22081/jiss.2019.67397

پساسکولاریسم، سبک زندگی و آموزه‌های دینی (مورد مطالعه دبیرستان‌های شهر قم)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی نراق

² کارشناسی ارشد علوم اجتماعی دانشگاه قم

³ کارشناسی‌ارشد علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نراق

10.22081/jiss.2019.67397

چکیده

پساسکولاریسم، به‌معنای گرایش دوباره به دین و تأثیر آن در زندگی مردم است. پژوهش حاضر، به بررسی ارتباط آموزه‌های دینی بر سبک زندگی دبیرستان‌های ناحیه چهار قم به روش پیمایشی و با استفاده از پرسش‌نامه پرداخته است. برای محاسبه حجم نمونه از جدول مورگان، استفاده و برای هر دو گروه (دختر و پسر) به‌صورت مستقل، نمونه‌ای متشکل از 360 نفر به‌طور تصادفی انتخاب شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات، با استفاده از آمار استنباطی است که از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، رگرسیون خطی ساده به‌دست‌آمده است.
در این پژوهش، پرسش‌نامه سبک زندگی، شش عامل را که با هم ارتباط درونی داشتند، بررسی کرده است. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که آموزه‌های دینی در چهار بُعد از سبک زندگی، رابطه معناداری دارند که بیشترین تأثیر در بُعد درک از زندگی و سپس به ترتیب، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، مدیریت إسترس و حمایت اجتماعی بود. نتایج مقایسه‌ میان دو گروه پسران و دختران، نشان‌دهندۀ برتری گروه پسران در دو بُعد؛ حمایت اجتماعی و مدیریت إسترس نسبت به دختران و در مقابل، برتری ناچیز گروه دختران در دو بُعد؛ مسئولیت‌پذیری اجتماعی و درک از زندگی نسبت به گروه پسران است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Post-secularism, Lifestyle and Religious Teachings (Case study of high schools in Qom)

نویسندگان [English]

muhammad-hussein pouryani ¹
mostafa alizade arand ²
rahman ansary ³

¹ Assistant professor, Department of sociology, Islamic Azad University of Naraq.

² master of social sciences of qom university.

³ M.A in social sciences, Islamic Azad University of Naraq.

چکیده [English]

Post-secularism means re-orientation towards religion and its impact on people's lives. The present study examines the relationship between religious teachings on the lifestyle of high schools in Qom, district 4, by using a survey research and questionnaire. Morgan table was used to calculate the sample size, and for each group (girls and boys) independently, a sample of 360 people was randomly selected. Data analysis was performed through using inferential statistics, which the simple linear regression was obtained by calculating Cronbach's alpha coefficient.
In this study, the Lifestyle Questionnaire examined six factors that had internal relationship with each other. The results indicate that religious teachings have meaningful relationship in four dimensions of lifestyle that the greatest impact was on perception of life and then social responsibility, stress management and social support, respectively. The results of the comparison between the two groups of boys and girls show the superiority of boys over girls in two dimensions of social support and stress management; and in contrast, it suggested the superiority of girls over boys in two dimensions of social responsibility and perception of life.

کلیدواژه‌ها [English]

Post-secularism
Lifestyle
religious teachings

مراجع

1. آرون، ریمون (1382)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: انتشارات علمی ـ فرهنگی.

2. آزاد ارامکی، تقی و وحید شالچی(1384)، «دوجهان ایرانی؛ مسجد و کافی‌شاپ»، مجله مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره 1، ش4، صص163-183.

3. احدی، حسن وشکوه‌السادات بنی‌جمال (1382)، روان‌شناسی رشد (مفاهیم بنیادی درروا‌‌ن‌شناسی کودک)، تهران:چاپ نشر و بنیاد.

4. ازکیا، مصطفی و سکینه حسینی رودبارکی (1389)، «تغییرات نسلی سبک زندگی در جامعه روستایی»، نشریه رفاه اجتماعی، دوره 10، ش 37.

5. ایگلتون، تری (1381)، درآمدی بر ایدئولوژی، ترجمه: اکبر معصوم بیگی و محمود متحد، تهران: نشر آگه.

6. ایوبی، عرفان، مهدی شادنوش و میلاد نظرزاده (1391)، «ترجمه و اندازه‌گیری روایی و پایایی پرسش‌نامه سبک زندگی ارتقای سلامت به روش تحلیل عاملی»، مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دوره 17، ش3، صص120-114.

7. باکاک، رابرت (1381)، مصرف، ترجمه: خسرو صبوری، تهران: نشر شیرازه.

8. بوردیو، پیر (1390)، تمایز؛ قضاوت‌های ذوقی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث.

9. بیدختی، علی‌اکبر و نوید شریفی (1391)، «بررسی نقش مداخله‌گرایانه سازه سرمایه اجتماعی در رابطه با دین‌داری و احساس امنیت اجتماعی»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، س1، ش۳، صص13-38.

10. پویافر، محمدرضا و مهرداد نوابخش (1389)، «بررسی نشانه‌های عرفی‌شدن برای مطالعه تجربی در ایران»، مجله مسائل اجتماعی ایران، س2، ش1.

11. تنهایی، ابوالحسن و شمسی خرمی (1383)، «بررسی رابطۀ جامعه‌شناختی باورهای دینی و سبک زندگی براساس نظریه و روش گافمن؛ مطالعه موردی کرمانشاه»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، س3، ش6، صص19-41.

12. جلالی‌مقدم، مسعود (1379)، درآمدی به جامعه‌شناسی دین و آراء جامعه‌شناسان کلاسیک درباره دین، تهران: نشر مرکز.

13. چاوشیان، حسن و یوسف اباذری (۱۳۸۱)، «از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی، رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناسی هویت اجتماعی»، نامه علوم اجتماعی، ش۲۰، صص3-27.

14. خادمیان، طلیعه (1382)، سبک زندگی و مصرف فرهنگی، تهران: نشر جهان کتاب.

15. خواجه‌نوری، بیژن (1385)، «بررسی تأثیر فرآیند جهانی‌شدن بر تقسیم‌کار خانگی؛ موردمطالعه: زنان متأهل در شهرهای تهران، شیراز (استهبان)»، مجله: علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، س3، ش2.

16. خواجه‌نوری، بیژن، زهرا ریاحی و ابراهیم مساوات (1390)، «رابطه میزان دین‌داری باکیفیت زندگی جوانان شیراز»، نامه پژوهش فرهنگی، س12، ش46، صص127- 158.

17. خواجه‌نوری، بیژن، صادق پناهی‌نسب و صدیقه جهانبازیان (1394)، «بررسی رابطه میزان مذهبی‌بودن و سبک زندگی با ازخودبیگانگی نوجوانان موردمطالعه: دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر شیراز در سال 90-1391»، مجله: دین و ارتباطات، ش47، صص30-52.

18. دورکیم، امیل (1383الف)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: نشرمرکز.

19. ــــــــــــــــــ (1384ب)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمه: باقر پرهام، تهران، نشر مرکز.

20. ریتزر، جورج (1374)، نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی.

21. شهابی، محمود (1386)، «سبک‌های زندگی جوان‌وطنانه در میان جوانان ایرانی و دلالت‌های سیاسی آن»، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، ش11.

22. عبدوس، محمدتقی (1383)، آموزه‌های اخلاقی رفتار امامان شیعه، قم: بوستان کتاب.

23. علینی، محمد (1391)، سرمایه اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، قم: بوستان کتاب.

24. غفاری‌نسب، اسفندیار و مریم هاشم‌پور (1396)، «مطالعه جامعه‌شناختی سکولاریسم و پساسکولاریسم از منظر پیتر برگر»، مجله مطالعات جامعه‌شناختی، دوره 24، ش2، صص652-661.

25. فاضلی، محمد (1392)، نگاه راهبردی به سبک زندگی ایرانیان، قم: صبح صادق.

26. فروند، ژولین (1368)، جامعه‌شناسی ماکس وبر، ترجمه: عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: نشر رایزن.

27. کاویانی، محمد (1392)، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

28. کردی، حسین و سکینه هادی‌زاده (1391)، «بررسی سبک زندگی زنان شاغل و غیرشاغل»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی زن و جامعه، س3، ش4.

29. گیدنز، آنتونی (1378)، تجدد و تشخص جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.

30. نصرتی، شیما و ابوالفضل ذوالفقاری (1391)، «تأثیر میزان دین‌داری بر سبک زندگی جوانان تهرانی»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، دوره5، ش14.

31. وبر، ماکس (1373)، اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری، ترجمه: عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری‌کاشانی، تهران:نشر علمی و فرهنگی.

32. وبلن، تورستین (1383)، نظریۀ طبقۀ مرفه، ترجمه: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.

33. ولایتی خواجه، سمیه (1388)، «بررسی اثر دین‌داری بر سلامت»، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، ش۴۹.

34. یوسف‌زاده، حسن (1388)، بررسی تحول آرای پیتر برگر درباره دین و عرفی‌شدن، قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).

35. Adegbola, M (2006), “Spirituality and Quality of Life in hronicIllness,” The Journal of Theory Construction & Testing, Vol. 10, No.2: pp.42-46.

36. Berger, Peter L (1973), The Social Reality of Religion. Britain Penguin University Books.

37. Berger, Peter L. (2008), “Secularization Falsified. America's most” in Fluential Journal of Religion and Public Life, Issue 180.

38. Chaney, David) 1996),"Life style", London: Routledgs.

39. Cohen, Adam B,& Harold G. Koeing(2003), “Religion, Religiosity and Spirituality in the Biopsychological Model of Health and Ageing,” Ageing International, Vol. 28. No. 3:pp. 215-241.

40. Ducker, Ch. (2011), “Believing in Grace Davie: what does she bring to an understanding of mission in Europe”? Encounters Mission Journal, No 36: pp 1-12.

41. Hick, J. (2001), “The Theological Challenge of Religious Pluralism"In J. Hick, B. Hebblethwaite (Ed.), Christianity and Other Religions. London: One world Publications.

42. Holt, c.l.haire-Joshu. L. D, Lukwango. N:s,lewellyn.a.L,w.m. Kreutzer (2005), “The Role of Religious in Dieatary belifs and Behavior American Women” cancer control.

43. Kahle, L, R; A.Tambyan,s.Tan,s.K,jung(2005), “Religion Religosity,and Values Implication for consumer Behavior” in haugterdt ,c.p., Meranka, D.and Warlop.L. (EDS) The Landa.

44. Larvic, M.& s. Flere(2008), “The role of Culture in The relatinships affegt between Religiosity and Psychological Well-being,” Reling Health, Vol. 47: p. 164-175.

45. Lim,C. & R.D. Putnam (2010), “Religion, Social Networks, and Life Satisfaction,” American Socialogical Reviw, Vol. 75, No. 6, P. 914-933.

46. Nooney, J. & E, Woodrum (2002), “Religious Coping and Church -Based Social as Predicators of Mental Health Outcomes: Testing a conceptual Model,” Journal for The scientific Study of Religious,Vol. 41, No. 2: p. 359-368.

47. Poloma, M & B,Pendleton(1989), “Exploring Types Of prayer And Quality Of LifeA Research Note,” Reviw of Religious Research, Vol. 31, No. 1: p. 46-53.

48. Thuswaldner, Gregor (2014), “A Conversation with Peter L. Berger: How My Views Have Changed, The cresset”, Vol LXXVII, No. 3: pp. 16-21. Retrieved April 6, 2017, From http://thecresset.org/2014/Lent/Thuswaldner_L14.html.

49. Zulling, K.J, Ward,R.M.& T. Horn(2006), “The Association Between Perceived Sprituality, and Life Satisfaction”, The Mediating Role of Self – Related Health, S0cial Indicators Research, Vol. 79: p. 255-274.