کارکردهای اجتماعی سنن ‌الهی از دیدگاه مقام معظم رهبری سیدعلی خامنه‌ای دام عزه

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر پسادکتری گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران (نویسنده مسئول).

2 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

چکیده

سنن ‌‌الهی جایگاهی پربسامد و مؤثر در تحلیل‌ها و تدبیرهای سیاسی ـ اجتماعی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای دام عزّه دارد که این تحقیق درصدد تبیین کارکردهای اجتماعی سنن ‌الهی با روش توصیفی-تحلیلی و تفسیری-استنباطی از کلام ایشان است. سنن در این مقاله قوانین و ضوابط الهی حاکم بر جهان و انسان است که به‌صورت تکوینی و مطلق یا به‌صورت تشریعی و مشروط به نیت و عمل انسانی پدیدار می‌گردد. سنت‌های الهی، روش‌های هستند که خدای متعال امور عالم و آدم را بر پایه آنها تدبیر و اداره می‌کند. همان‌طور که در عالم طبیعی، سنن و قوانین الهی وجود دارد، قوانین و سننی نیز در جوامع انسانی وجود دارد که ممکن است کسی با چشم مادی نتواند درک کند، امّا وجود دارد. کارکرد، اصطلاحی جامعه‌شناختی است که به معنای اثر و نتیجه به‌کار می‌رود. کارکرد سنن ‌الهی و نتایج و آثاری که بر سنن مترتب می‌شود، هم فردی و هم اجتماعی است؛ این نوشتار درصدد بیان کارکردهای اجتماعی می‌باشد. تحقق نظارت، پاسداشت ارزش‌ها، تحقّق عزت، قدرت و مقاومت، معنویت، عقلانیت، عدالت، بصیرت، دشمن‌شناسی و تحقق پیشرفت در جامعه و... از مهمترین کارکردهای اجتماعی است که از کلام مقام‌معظم رهبری می‌توان استخراج نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Social Functions of Divine Traditions from the Perspective of Supreme Leader Seyyed Ali Khamenei

نویسندگان [English]

  • Muhammad Rafiq 1
  • Hassan Khairi 2
1 Postdoctoral Researcher, Department of Sociology, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Qom, Iran (corresponding author).
2 Associate Professor, Islamic Azad University, Qom, Iran
چکیده [English]

Divine traditions have a frequent and effective place in the analysis and political-social measures of Ayatollah Khamenei, and this study tries to explain the social functions of divine traditions through a descriptive-analytical and interpretive-inferential method of his words. Traditions in this article are divine rules and regulations governing the world and human beings, which appear in a formative and absolute form or in a legislative form and under the condition of the existence of human intention and action. Divine traditions are the methods by which Allah Almighty plans and administers the affairs of the world and man based on them. Just as there exists divine traditions and laws in the natural world, there are also laws and traditions in human societies that may not be understood by someone with a material eye, but they exist. The word "function" is a sociological term that is used in the meaning of effect and result. The function of the divine traditions and the results and effects that follow the traditions are both individual and social. This article seeks to express social functions. Realization of supervision, protection of values, realization of honor, strength and resistance, spirituality, rationality, justice, insight, awareness about enemie and realization of progress in society, etc. are among the most important social functions that can be extracted from the words of the Supreme Leader of Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Divine traditions
  • social function
  • Supreme Leader
  • tradition
* قرآن‌کریم
* نهج‌البلاغه
1. ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید. (14۰4ق). شرح نهج‌البلاغة. قم: مکتبه آیت‌الله مرعشی ‌نجفی&.
2. ابن‌اثیر جزری، مبارک بن ‌محمد. (1367). النهایة فی‌غریب‌الحدیث والاثر (ج2). قم: اسماعیلیان.
3. ابن‌منظور، محمد بن‌ مکرم. (1414ق). لسان‌العرب (ج13). بیروت: دارالفکر.
4. ایران‌پناه، اکبر. (1382). فرهنگ آکسفورد انگلسی فارسی. تهران: انتشارات زبان‌پژوه.
5. حر عاملی، محمد بن ‌حسن. (1414ق). هدایةالأمة إلی أحکام‌الأئمة (ج۵). مشهد: آستان ‌مقدس‌   رضوی.
6. خامنه‌ای، سیدعلی. (2۵/02/1386). بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد.
https://b2n.ir/m84463
7. خامنه‌ای، سیدعلی. (29/08/1368). بیانات در بازدید از ستاد کل پاسداران انقلاب اسلامی.
https://b2n.ir/r99249
8. خامنه‌ای، سیدعلی. (13/07/1383.). بیانات در دیدار وزیر، مدیران و کارکنان وزارت اطلاعات. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=9850
9. خامنه‌ای، سیدعلی. (13/11/1377). بیانات در جلسه پرسش و پاسخ با جوانان در دومین روز از دهه فجر (روز انقلاب اسلامی و جوانان). 
https://b2n.ir/x70016
10. خامنه‌ای، سیدعلی. (23/1/1378). بیانات در دیدار جمعی از روحانیون. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/j12295 
11. خامنه‌ای، سیدعلی. (2۵/09/1379). بیانات در خطبه‌های نماز جمعه تهران. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/k86422
12. خامنه‌ای، سیدعلی. (28/11/1387). بیانات در دیدار مردم آدربایجان شرقی. 
https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=5742
13. خامنه‌ای، سیدعلی. (07/03/1381). بیانات در دیدار نمایندگان مجلس. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/m95580
14. خامنه‌ای، سیدعلی. (1382). سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران.
15. خامنه‌ای، سیدعلی. (04/10/1382). بیانات در مراسم مشترک دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/r59309
16. خامنه‌ای، سیدعلی. (2۵/02/1386). بیانات در دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/s93377
17. خامنه‌ای، سیدعلی. (20/06/1388). بیانات در خطبه های نماز جمعه تهران. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/a40524
18. خامنه‌ای، سیدعلی. (04/08/1389). بیانات در دیدار دانشجویان و جوانان استان قم.
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=10456
19. خامنه‌ای، سیدعلی. (14/03/1391). بیانات در مراسم بیست‌ و سومین سالگرد رحلت امام خمینی&. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/u06872
20. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/06/1392). بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/r74674
21. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/10/1394). بیانات در دیدار مردم قم. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/w42394 
22. خامنه‌ای، سیدعلی. (12/04/139۵). بیانات در دیدار جمعى از دانشجویان. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/u22423
23. خامنه‌ای، سیدعلی. (27/11/139۵). بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری.
https://b2n.ir/q58248
24. خامنه‌ای، سیدعلی. (20/02/1396). بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین×.
https://b2n.ir/t66305
25. خامنه‌‌ای، سیدعلی. (27/0۵/1396). یادداشت‌ها (پی نوشتها) 2/6/1387؛ 9/4/1390؛ 2۵/۵/1383؛ 14/11/1390؛ 1/۵/1393).
https://b2n.ir/m64923
26. خامنه‌ای، سیدعلی. (14/03/1398). بیانات در سی امین سالگرد امام خمینی& .
https://b2n.ir/z39630
27. زبیدی‌حسینی، محمدمرتضی. (1414ق). تاج‌العروس من جواهرالقاموس (ج18). بیروت: دارالفکر.
28. الشهیدالصدر، سیدمحمدباقر. (1424ق). المدرسةالقرآنیة (موسوعة الشهید الصدر، ج19). قم: مرکزالأبحاث و الدراسات التخصّصیة للشهید الصدر.
29. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1 و 16). قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی.
30. طبرسی، فضل ‌بن‌ حسن. (1372). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن (ج8). تهران: انتشارات ‌ناصرخسرو.
31. طوسی، محمد بن ‌حسن. (بی‌تا). التبیان فی ‌تفسیر القرآن (ج8). بیروت: داراحیاء التراث‌العربی.
32. فیومی، احمد بن ‌محمد. (1414ق). المصباح ‌المنیر فی ‌غریب الشرح ‌الکبیر (ج2). قم: دارالهجرة.
33. قرشی‌بنایی، علی‌اکبر. (1412ق). قاموس ‌قرآن (ج4). تهران: دارالکتب‌الاسلامیة.
34. کلینی، محمد بن ‌یعقوب. (14۰7ق). الکافی (ج۵). تهران: دارالکتب‌الإسلامیة.
35. مصباح‌یزدی، محمدتقی. (1368). جامعه وتاریخ از دیدگاه ‌قرآن. قم: مؤسسه‌ امام ‌خمینی&.
36. مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی ‌کلمات ‌القرآن ‌الکریم (ج۵). تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی.
37. نوری، حسین ‌بن ‌محمد. (14۰8ق). مستدرک ‌الوسائل (ج12). قم: آل‌البیت^.
38. نیک گهر، عبدالحسین. (1387). مبانی جامعه‌شناسی. تهران: نشر توتیا.
39. Merriam, Webster. (2001). English Dictionary.