دلالت‌های سیاستی نظریه اعتباریات علامه طباطبایی& برای پیشرفت به مثابه کنش اجتماعی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی، گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم ع، قم، ایران (نویسنده مسئول).

2 استاد، گروه فلسفه مضاف، دانشگاه باقرالعلوم ع، قم، ایران.

3 دانشیار، گروه مدیریت راهبردی دانشگاه باقرالعلوم ع، قم، ایران.

چکیده

همراهی یا عدم همراهی مردم با یک اندیشه یا سیاست، تابعی از اراده و انتخاب آنهاست و اراده عمومی از فرهنگ عامه و ذهنیت مشترک جامعه جدا نیست. همین امر اتکای سیاست‌گذاری به یک نظریه فرهنگی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند؛ ازاین‌رو در این مقاله تلاش شده است ضمن بازخوانی نظریه اعتباریات علامه طباطبایی& به مثابه شاخه‌ای از حکمت ایرانی ـ اسلامی در زمینه کنش انسانی، دلالت‌های این نظریه برای سیاست‌گذاری فرهنگی، مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش گردآوری اطلاعات به روش اسنادی بوده و تحلیل محتوا در چارچوب تحلیل منطقی انجام شده است. تأمل در چگونگی تحقق کنش اجتماعی در این چارچوب، به برساخت اجتماعی قابل تصدیق و تجربه‌‌پذیر از آینده کنش در قالب بازی‌واره‌های اجتماعی ـ اقتصادی به مثابه «چهارچوب زبانی مشترک برای تولید و تبادل ارزش در جامعه»، رهنمون می‌شود و درنهایت این صورت‌بندی، فرایند اجتماعی و سیاستی متفاوتی را برای ساخت کنش جمعی ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Implications of Allameh Tabataba'i's Theory of "I'tibariyat" for Development as Social Action Polic-making

نویسندگان [English]

  • Alireza Hoseinzadeh Deylami 1
  • ahmad vaezi 2
  • eyyed Mohammad Hossein Hashemian 3
1 PhD Candidate in Cultural Policy-Making, Department of Strategic Management, Baqir al-Olum University, Qom, Iran (Corresponding Author).
2 Professor, Department of Applied Philosophy, Baqir al-Olum University, Qom, Iran.
3 Associate Professor, Department of Strategic Management, Baqir al-Olum University, Qom, Iran.
چکیده [English]

The people's support or lack thereof for an idea or policy is a function of their will and choice, which, in turn, is inseparable from the public culture and shared mindset of society. This makes the reliance of policy-making on a cultural theory inevitable. Accordingly, this article seeks to re-examine Allameh Tabatabai's theory of I'tibariyat (considerations) as a branch of Islamic-Iranian wisdom in the field of human action and examine its implications for cultural policy-making. The research employs a documentary method for data collection and uses content analysis within a logical analysis framework. Reflection on the realization of social action in this context leads to a socially constructed and verifiable conception of the future of action, framed as socio-economic games that serve as "a shared linguistic framework for the production and exchange of value in society." Ultimately, this formulation provides a distinct social and policy process for constructing collective action.

کلیدواژه‌ها [English]

  • I'tibariyat
  • Culture
  • Social Action
  • Policy-Making for Progress
ابراهیمی‌پور، قاسم. (1393). کنش متقابل اجتماعی از منظر علامه طباطبایی. فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، ش 3، صص 19-40.
اولیائی، منصوره. (1389). واقعیت اجتماعی و اعتباریات از دیدگاه علامه طباطبایی و جان سرل تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
بوکانان، جیمز. (1390). آشفتگی‌های علم اقتصاد؛ آیا اقتصاد علم انتخاب است (مترجم: محسن رنجبر). روزنامه دنیای اقتصاد، ش 2416، ص ۴۱۰۶۲۳.
پایا، علی. (1382). فلسفه تحلیلی؛ مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو.
پرینس، جرالد. (1391). روایت‌شناسی: شکل و کارکرد روایت (مترجم: محمد شهبا). تهران: مینوی خرد.
پیغامی، عادل؛ حسینی، سیدجعفر. (1394). مقدمه‌‌ای بر روش‌‌شناسی الگوهای اسلامی-ایرانی پیشرفت. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق×.
تولان، مایکل. (1393). روایت‌شناسی، درآمدی زبان‌شناختی – انتقادی (مترجمان: سیده فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، چاپ دوم). تهران: سمت.
جلائی‌پور، حمیدرضا؛ محمدی، جمال. (۱۳۹۴). نظریه‌های متأخر جامعه‌شناسی (چاپ ششم). تهران: نشر نی.
جیمسن، فردریک. (1400). ناخودآگاه سیاسی (روایت همچون کنش نمادین اجتماعی) (مترجم: حسین صافی). تهران: نیماژ.
حسنی، سیدحمیدرضا؛ موسوی، هادی. (1395). نظریه اعتباریات به مثابه فرانظریه اجتماعی نزد علامه طباطبایی و محقق عراقی. مجله علمی ـ پژوهشی حکمت اسلامی، (20)4، صص 101 – 135.
حسین‌زاده دیلمی، علی‌رضا؛ واعظی، احمد و هاشمیان، سیدمحمدحسین. (1403). دلالت‌های نظریه اعتباریات برای فرهنگ. دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی دین و سیاست فرهنگی، (11)1، آماده انتشار.
دانایی‌فرد، حسن؛ جوانعلی‌آذر، مرتضی. (1398). خط‌مشی‌گذاری عمومی و ساخت اجتماعی واقعیت. تهران: دانشگاه امام صادق×.
روحانی، محمدرضا. (1395). تحلیل کنش اجتماعی مبتنی بر نظریه اعتباریات علامه طباطبایی با تمرکز بر مسئله معنا به عنوان مقوله محوری در نظریه‌های کنش. تهران: دانشگاه تهران.
سرل، جان. (1401). ساخت واقعیت اجتماعی (مترجم: جواد عابدینی). قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی&.
سلطانی، علی‌محمد؛ صاحبی‌نژاد، مجید. (1401). پایایی سیاست‌گذاری فناوری نانو در ایران؛ تحلیل کیفی سیاست. فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی، (8)2، صص 83-99.
سیدمن، استیون. (۱۳۹۵). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی (مترجم: هادی جلیلی، چاپ ششم). تهران: نشر نی.
طارمی، سارا؛ مصلح، علی‌صغر و کیاشمشکی، ابوالفضل. (1400). نقد تکنولوژی‌های نوین ارتباطاتی با نظر به آرای انتقادی فینبرگ و مبتنی بر نظریه ادراکات اعتباری. نشریه ذهن، (21)3، صص 19-45.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1374). تفسیر المیزان (ج2 و 10، مترجم: محمدباقر موسوی همدانی). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1382). شیعه: مذاکرات و مکاتبات پروفسورهانری کربن با علامه سیدمحمدحسین طباطبایی (تهیه و تنظیم: علی احمدی میانجی و هادی خسروشاهی). تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1387). آغاز فلسفه (ترجمه بدایة الحکمة) (مترجم: محمدعلی گرامی، گردآوری: سیدهادی خسروشاهی ) قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1389). روابط اجتماعی در اسلام (مترجم: محمدجواد حجتی کرمانی، گردآوری: سیدهادی خسروشاهی). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1391). انسان از آغاز تا انجام (مترجم: صادق لاریجانی، گردآوری: سیدهادی خسروشاهی). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1397). اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج1و 2). تهران: انتشارات صدرا.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1398). رساله الولایه (سفرنامه سلوک) (مقدمه و مترجم: علی طباطبایی). قم: انتشارات مطبوعات دینی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1401). النبوات و المنامات (مترجمان: سعید حسن‌زاده و امیرحسین سلیمانی). تهران: فیض فرزان.
عبدلی، قهرمان. (۱۴۰۱). نظریه بازی‌ها و کاربردهای آن (بازی‌های ایستا و پویا با اطلاعات کامل). تهران: انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی.
العلامه الطباطبایی، السید محمدحسین. (۱۴۲۸ق). مجموعه رسائل العلامه الطباطبایی (الاعتباریات) (محقق: الشیخ صباح الربیعی). قم: باقیات.
قانعی، فرزاد. (1402). نظریه ادبیات شیعی درآمدی بر اصالت حماسه در فرهنگ تشیع. تهران: انتشارات سوره مهر.
کیاشمشکی، ابوالفضل. (1395). اعتباریات یا این‌همان‌انگاری بهترین مدل مطالعات انسانی (مصاحبه‌کننده: علی محمدی). فصل‌نامه علوم انسانی صدرا، ش 19، صص 17-27.
کیاشمشکی، ابوالفضل. (1396). فلسفه عمل با نگاهی به دیدگاه علامه طباطبایی در رساله المنامات و النبوات. قبسات، ش 22، صص 105-124.
مؤمنی‌راد، اکبر؛ علی‌آبادی، خدیجه؛ فردانش، هاشم و مزینی، ناصر. (۱۳۹۲). تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش: ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، (4)۱۴، صص ۱۸۷-۲۲۲.
میر، فردریک دبلیو. (1401). روایت و کنش جمعی؛ چرا فراخوان‌های اجتماعی و سیاسی به داستان نیاز دارند؟ (مترجم: الهام شوشتری‌زاده). تهران: نشر اطراف.
واعظی، احمد؛ معلمی، سیدمحمد. (1398). مؤلفه‌ها و ویژگی‌های متن اجتماعی؛ با تاکید بر نظریه اعتباریات و دلالت‌های آن در تفسیر پدیده‌های اجتماعی. نشریه علمی-پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، 39، صص 7- 24.
الوانی، سیدمهدی؛ توکلی، عبدلله و باقری‌فرد، محمدحسین. (1394). سیاست‌گذاری فرهنگی در دولت دینی. فصل‌نامه علمی پژوهشی حکومت اسلامی، (20)1، صص 173-206.
هاشم‌نژاد، حسین؛ نعمتی، سیدجواد. (1390). زیبایی‌شناسی در فلسفه صدرالمتألهین. نشریه فلسفه، 39(2)، صص 137-161.
Alexiou, Andreas & C. Schippers, Michaéla. (2018). Digital game elements, user experience and learning: A conceptual framework, Education and Information Technologies, 23, pp. 2545–2567.
Anthony Giddens. (1984). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, University of California Press.
Myerson, Roger B. (1991). Game Theory: Analysis of Conflict, Harvard University Press.
Schell, Jesse. (2008). The Art of Game Design: A Book of Lenses. Burlington, MA: Morgan Kaufmann Publishers.
Schneider, Anne & Ingram, Helen. (1993). Social Construction of Target Populations: Implications for Politics and Policy, The American Political Science Review, (87) 2, pp. 334-347
Shiffman. Jeremy. (2008). Agenda Setting in Public Health Policy. International Encyclopedia of Public Health.