مطالعه جامعه‌شناختی موانع شکل‌‌گیری کرسی‌‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌‌های آزاد اسلامی استان خوزستان با تأکید بر رهیافت (پژوهش آمیخته)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

2 استاد تمام، گروه علوم اجتماعی، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه جامعه شناسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

چکیده

تشکیل ﮐﺮﺳﯽ‌‌ﻫﺎی آزاداﻧﺪﯾﺸﯽ ﯾﮑﯽ از ﺟدی‌‌ﺗﺮﯾﻦ ﺧﻮاﺳﺘه‌‌ﻫﺎی ﻣﻘـﺎم ﻣﻌﻈـﻢ رﻫﺒﺮی (حضرت آیت الله سیدعلی خامنه‌ای) اﺳﺖ؛ ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﻫﻨﻮز اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ و دﻏﺪﻏﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﭼﻨﺎن‌که باید و ﺷﺎﯾﺪ اﺟﺮایی ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. هدف پژوهش حاضر بررسی جامعه‌شناختی موانع شکل‌‌گیری کرسی‌‌های آزاداندیشی در دانشگاه‌‌های آزاد استان خوزستان با تأکید بر رهیافت پژوهشی (آمیخته) می‌‌باشد. حجم نمونه آماری برای بخش کمّی تحقیق بر اساس جدول مورگان 426 نفر بود که از میان 60641 نفر جامعه آماری دانشجویان دانشگاه‌‌های آزاد استان خوزستان در سال تحصیلی 1401-1402 به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. چارچوب نظری پژوهش تلفیقی از دیدگاه‌های مقام معظم رهبری، استاد مطهری، جامعه‌شناسانی مانند هابرماس و... می‌‌باشد. برای بررسی فرضیه‌‌ها از روش آمیخته و با استفاده از فن پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شده است. در بخش کیفی با سیزده نفر از صاحب‌نظران و مدیران کشوری، متخصصان حوزه و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها که با برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی مرتبط بودند مصاحبه‌های عمیق انجام شد. یافته‌های تحلیل داده‌ها براساس مراحل کدگذاری نشان داد مقوله‌های استخراجی با همدیگر ارتباط مفهومی دارند. نتایج پژوهش نشان داد که مدل معادلات ساختاری همه مؤلفه‌های کیفی استخراج‌شده اثر مثبت و معناداری در شکل‌گیری کرسی‌های آزاد اندیشی در دانشگاه‌های آزاد استان دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of Obstacles to the Formation of Free-thinking Sessions in the Islamic Azad Universities of Khuzestan with an Emphasis on the Approach (blended research)

نویسندگان [English]

  • hamed moghadam 1
  • ali hossein hossein zadeh 2
  • moosa shahriyari 3
1 PhD student in Sociology, Department of Sociology, Shushtar Branch, Islamic Azad University, Shushtar, Iran.
2 Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Economics and Social Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, (corresponding author).
3 Assistant Professor, Department of Sociology, Islamic Azad University, Shushtar branch.
چکیده [English]

The formation of free-thinking sessions is one of the most serious requests of the Supreme Leader of Iran (Ayatollah Seyyed Ali Khamenei). However, this request and concern has not been taken into consideration and has not been implemented as it should and perhaps has not been implemented. The present study aims to examine the sociological obstacles to the formation of free-thinking sessions in Azad universities of Khuzestan (Iran), emphasizing the (blended) research approach. The statistical sample size for the quantitative part of the research was 426 people based on Morgan's table, who were selected by simple random method out of 60,641 people provided by students of Azad university of Khuzestan in the academic year of 2022-2023. The theoretical framework of the research is based on the views of the Supreme Leader, Motahari, and sociologists such as Habermas and so on. To examine the hypotheses, a blended method was used using a researcher-made questionnaire technique. In the qualitative section, in-depth interviews were conducted with 13 experts and country managers, experts in the Islamic Seminary and the Supreme Leader's representative Institutes in universities related to holding free-thinking sessions. The findings of data analysis based on the coding steps suggested that the extracted categories are conceptually related to each other. The results of the study showed that the structural equation model of all extracted qualitative components has a positive and significant effect on the formation of free-thinking sessions in the province's Azad universities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Free-thinking sessions
  • Islamic Azad University
  • University students
  • Supreme Leader of Iran
  • Khuzestan province

مراجع

* قرآن کریم
** نهج البلاغه 
1.    آریا خاکی، مهدی. (20/12/1400). مصاحبه حضوری، معاونت علمی پژوهشی حوزه‌‌های علمیه استان خوزستان.
2.    انتظاری، مهدی. (15/01/1401). مصاحبه غیرحضوری، معاون خانه ملی گفتگوی آزاد در سازمان مرکزی.
3.    انتظاری، مهدی. خسروپناه، عبدالحسین. (1359). ارائه راهبردهای تحول در حوزه آزاداندیشی مبتنی بر تحلیل بیانات مقام معظم رهبری و آسیب‌شناسی وضعیت موجود. نشریه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 20(4)، صص 1-26.
4.    بحری‌پور، عباس؛ رستگار خالد، امیر. (1392). بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان کاشان، علوم اجتماعی). پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، شماره 4، صص 89 - 109.
5.    بکار، عثمان. (1387). تاریخ و فلسفه علوم اسلامی (مترجم: محمدرضا مباح). مشهد: بنیاد پژوهش‌های استان قدس رضوی.
6.    بهرام، معصومه. (1399). فرایند تحول فکری هابرماس در مورد دین کد خبر: 4961483.
7.    پورحسن، علیرضا. (20/01/1401). مصاحبه حضوری، مسئول برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی بسیج دانشجویی استان خوزستان.
8.    جهانبین، فرزاد. (21/07/1399). مصاحبه حضوری، معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه آزاد، کد خبر: 1076364.
9.    جوان‌مردزاده، عبدالباری. (03/02/1401). مصاحبه حضوری، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه‌های فرهنگیان استان خوزستان.
10.    چناری، حسین؛ شعبان‌نژاد، رضا؛ صاحب الزمانی، محمد و جمالی، اختر. (1399). تعیین ابعاد و مولفه‌های سبک اصلی کرسی‌های نظریه پردازی. سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، (4(19)، صص 199-207.
11.    حاج حسن، حسین. (1412ق، 1992م). حضار، العرب فی صدر الاسلام. بیروت: الموسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع.
12.    حزبه‌زاده، مصطفی. (25/03/1401). مصاحبه حضوری، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه‌های آزاد استان خوزستان.
13.    خامنه‌ای، سیدعلی. (06/08/1388). بیانات رهبری در دیدار با نخبگان علمی کشور. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی حفظ و نشر آثار حضرت الله العظمی خامنه‌ای
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8292.
14.    خامنه‌‌‌ای، سیدعلی. (01/01/1389). بیانات رهبری در حرم امام رضاع. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی حفظ و نشر آثار حضرت الله العظمی خامنه‌ای. 
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=9054
15.    خسروپناه، عبدالحسین. (1397). دبیر هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی. نقد مناظره.
16.    الخمینی، السید روح‌الله. (1389). صحیفیه امام (ج1، چاپ پنجم). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره.
17.    زمانی محجوب، حبیب ؛ مددی، سیدنادر و گرامیان دهدشت، اعظم السادات ؛. (1395)، موانع برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در موسسات آموزش عالی. پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 22(109)، صص 131- 149. 
18.    ساعی، منصور. (1391). بررسی رابطه بهره‌مندی از تلویزیون‌های ماهواره‌ای و هم‌گرایی بین نسلی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات.
19.    شارع‌پور، محمود. (1383). بررسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. 
20.    شاطری، گودرز. (10/02/1401). مصاحبه حضوری، معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اهواز.
21.    شهریاری، ‌بهمن. (25/02/1401). مصاحبه حضوری، معاونت سیاسی سپاه حضرت ولی عصرعج خوزستان و دبیر احیا امر به معروف و نهی از منکر خوزستان.
22.    صالحی امیر، سیدرضا؛ افسر، افشاری نادری. (1390). مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران. فصلنامه راهبرد، 20(59)، صص 49-76.
23.    طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1374). تفسیر المیزان (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
24.    عالی‌نژاد، آیت. (23/01/1401). مصاحبه حضوری، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان خوزستان .
25.    عسکری، (28/01/1401). مصاحبه غیرحضوری کارشناس مسئول هماهنگی برگزاری رویداد کرسی‌های آزاداندیشی در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد.
26.    فرامین محقق‌نشده در خصوص کرسی‌های آزاداندیشی. (06/04/1394). برگرفته از سایت: http/www.yjc,ir/fa/news/4002095.
27.    کازنو، ژان. (1375). جامعه‌شناسی وسیله ارتباط جمعی (مترجمان: باقر ساروخانی و منوچهر مصمی). تهران: انتشارات اطلاعات.
28.    کانت، امانوئل. (1370). مقاله روشنگری (مترجم: همایون مولاپور). ماهنامه فرهنگی ـ هنری کِلک دی، شماره 220، صص 48-57.
29.    گیدنز، انتونی. (1385). تجدد و تشخیص (مترجم: ناصر موفقیان). تهران: نشر نی.
30.    مطهری، مرتضی. (۱۳۷۰). پیرامون انقلاب اسلامی. قم: انتشارات صدرا.
31.    مطهری، مرتضی. (1373). انسان کامل (چاپ یازدهم). تهران: انتشارات صدرا.
32.    مطهری، مرتضی. (1377). یادداشت‌ها (ج1). تهران: انتشارات صدرا.
33.    مطهری، مرتضی. (1381). مجموعه آثار (ج21). تهران: انتشارات صدرا.
34.    مطهری، مرتضی. (1388). ده‌گفتار. تهران: انتشارات صدرا.
35.    موسوی، فرانک. (1396). بررسی تاثیر آزاداندیشی بر تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه. نشریه: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 26(40)، صص 39-54 .
36.    مولوی، مرتضی. (20/01/1400). مصاحبه حضوری، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
37.    میل، جان استوارت. (۱۳۸۸). فایده‌گرایی (مترجم: مرتضی مردیها). ‌تهران: انتشارات نی. 
38.    ولی‌پور مطلق، شایان. (25/02/1398). دبیر شورای تبیین بسیج دانشجویی خراسان جنوبی، شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو، کد مطلب: www.snn.ir(http://ww.snn.ir):764173
39.    Creswell, J. W; V. L. Plano Clark; M. L. Guttmann and E. E. Hanson. (2003). Advanced Mixed Methods Research Oesign. In: A. Tashakkori and C. Teddlie (Eds.), Handbook of Mixed Methods in Social and Behavioral Research (pp. 209240). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
40.    Hagiani, Mostafa. (1999). Social conficts in civil society. Tehran: Foundation for Basic Research and sociological Association of Iran first issue spring.
اسلام و مطالعات اجتماعی
دوره 12، شماره1(پیاپی44)
اجرایی
فروردین 1403
صفحه 190-226

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 13 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 05 اسفند 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار