امکان‌سنجی طراحی سامانه مسئله‌یابی دینی؛ با تاکید بر حوزه پژوهش‌های قرآنی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی نراق

چکیده

مسئله‌‌شناسی، از اولین، بایسته‌ترین و ضروری‌ترین نیازهای پژوهشی به شمار می‌‌آید. این مهم دربارۀ مسائل دینی و به ویژه قرآنی از اولویتی دو چندان برخوردار است. از طرفی، مسئله‌شناسی نیز همانند بسیاری دیگر از علوم و تحقیقات بشری زمان‌‌مند و حتی مکان‌مند است، پس بر پژوهشگران لازم است تا مسائل و مشکلات هر عصری را شناسایی کرده و تحقیقات خود را متوجه و معطوف مسائل موجود و ارائه راه‌حل‌ها کنند. یکی از مسائل مهمی که در مسئله‌شناسی شایسته بررسی است، امکان سنجی طراحی سامانه‌ای است که روز آمد، اصلاح و ارتقاپذیر، قابل انعطاف، دارای جامعیت و شمول نسبی و به‌گونه‌ای باشد که پژوهشگران با مراجعه به آن سامانه بتوانند از طرفی مسائل هر عصر را شناسایی و دربارۀ آن تحقیق و از طرفی مهم‌ترین مسائل را عرضه کنند. این مقاله با مفروض دانستنِ امکان ایجاد چنین سامانه‌ای، پیشنهادی، دارای سه بخش ورودی، تحلیل داده‌ها و خروجی، ارائه نموده است. بنابر این طرح، ابتدا با دو روش دلفی و گروه‌های کانونی، مسائل قرآنی موجود در جامعه در دو سطح عمومی و نخبگانی شناسایی، اولویت‌بندی و بر اساس ساختارعلوم و معارف قرآن یا دیگر روش‌‌های معمول، طبقه‌بندی می‌شوند. سپس دیگر ورودی‌‌ها، به شکلی که در متن مقاله آمده، به سامانه عرضه شده و با توجه به نیمه هوشمند بودن سامانه، این عناوین دسته‌بندی و مسائل جدید به دو روش یاد شده، استخراج می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Possibility Assessment of Designing System for Finding Religious Problems

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Mohammadi 1
  • Hassan Kheyri 2
چکیده [English]

Problematology is of the first, most necessary and essential necessities of research. It is of even greater importance in religious issues, especially the Quranic issues. Like other human sciences and researches, problematology is time and place dependent. Therefore, one of the crucial issues, which deserves to be considered in problematology, is the possibility of designing an updated flexible software holding the capacity of updating and modifying, as well as enjoying a relative comprehensiveness. Such a system should be so efficient and professional that by utilizing it, researchers can identify the existing problems of each age, study them, and present the most important problems. Taking the possibility of producing such a system in mind, the present essay has offered a suggestion composed of three parts: the data (input), data analysis, and the output. According to the mentioned design, in the first place, through utilizing two methods,
Delphi technique and focus group, the existing Quranic issues in the society is identified at two levels of the ordinary and the elite. They are also prioritized according to their level of importance, and categorized based on the Quranic science and teachings’ structure, or other sorts of commonplace methods. Next, other data exactly as they exist in the text of the article are given to the software, and since the software is semismart,
the headings are classified and the new problems are worked out by the two mentioned methods. Different types of data as input, the quality of analyzing data, and the required output are explained in the essay’s text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • problematology
  • software
  • Qur’an
  • religious problems
  • society
  1. کتاب‌نامه

    1. قرآن کریم.
    2. نهج البلاغة
    3. ‏ توسلی، حسین (1380)، «جایگاه مسئله‌شناسی در ساماندهی پژوهش‌های دینی»، فصلنامه پژوهش و حوزه، پاییز، ش7.
    4. ابن منظور، محمد بن مکرم‏ (1414 ق)، لسان العرب‏، بیروت‏: دار صادر، چاپ سوم.
    5. حُر عاملی، مُحمّدْ بن حسن (1409ق)، تفصیل وسائل الشیعة، الى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.
    6. دهخدا و دیگران (1373)، لغت‌‌نامه، تهران: مؤسسه لغت‏نامه و دانشگاه تهران.
    7. راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن‏، ‏تحقیق: صفوان عدنان، دمشق: دارالعلم الدار الشامیة.
    8. رضاییان (1382)، «مساله‌یابی و بازرسی در مدیریت»، نشریه توسعه مدیریت، ش 49.
    9. ‏‏رمضان‌زاده، حبیب‌الله (2010م)، «بررسی مبانی تئوریک مدیریت بحران»، پایگاه مقالات علمی مدیریتwww. system. parsiblog. com
    10. زرقانى (1416 ق)، مناهل العرفان فی علوم القرآن، لبنان: دارالفکر.
    11. زرکشى (1376 ق)،  البرهان فى علوم القرآن، بکوشش محمد ابوالفضل، قاهره: احیاء الکتب العربیة.
    12. سیوطى (1416 ق)، الاتقان فى علوم القرآن، بکوشش سعید، لبنان: دارالفکر.
    13. صدری افشار، غلامحسین و دیگران (1388)، فرهنگنامه فارسی (واژگان و علوم)، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
    14. علوی، سید جعفر (1389)، مهارت‌های زندگی با نگاه دینی، (خودآگاهی، همدلی و حل مسئله)، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
    15. کلینی، محمدبن یعقوب (1375)، کافی، به کوشش غفارى، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
    16. گروه مترجمان میثاق مدیران (1368) «حل مسئله»، نشریه میثاق مدیران، شمارة 25.
    17. مجلسى، محمدباقر (1404ق)، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار، بیروت: الوفاء.
    18. ابن‏خلف تبریزى، محمدحسین، (1361)، برهان قاطع، تهران: انتشارات امیر کبیر.
    19. محمدی، محمدعلی (1391)، شیوه پاسخ به پرسش‌های دینی، قم: مدیریت حوزه علمیه قم.
    20. معرفت، محمد هادى (1378)، علوم قرآنى، قم: انتشارات التمهید.
    21. مکارم شیرازى و دیگران (1375)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة..
    22. http: //fa. wikipedia. or
    23. http: //www. porsojoo. com/fa/node.