پیشران‌‌های فرهنگی مساجد در مدیریت آسیب‌های اجتماعی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی و مدیر گروه آموزشی مدیریت فرهنگی دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

مسجد در فرهنگ اسلامی جایگاه ارزشمند و نقش مهمی در نظام‌‌های اجتماعی دارد. مسجد به‌عنوان نهاد تأثیرگذار در عرصه‌‌های اجتماعی، دارای عناصر و عوامل متعددی و مهمی است که می‌‌تواند آسیب‌‌های اجتماعی را مدیریت کند. به این عوامل مهم، پیشران گفته می‌‌شود. درک صحیح پیشران‌‌ها سبب می‌‌شود سیاست‌گذاران اجتماعی برای مدیریت آسیب‌‌های اجتماعی، از ظرفیت‌‌های فرهنگی مسجد بهره جویند. هدف این مقاله، شناسائی و تحلیل پیشران‌‌های فرهنگی مساجد و تعیین روابط میان آنها برای مدیریت آسیب‌‌های اجتماعی است. پرسش اصلی عبارت است از: پیشران‌‌های فرهنگی مساجد در مدیریت آسیب‌‌های اجتماعی چیست و چه رابطه‌‌ای بین پیشران‌‌های مذکور برقرار است؟ پژوهشگر برای حل مسئله پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی برای یافتن پیشران‌‌ها بهره جست و سپس با استفاده از روش ساختاری تفسیری، روابط بین هر یک از پیشران‌‌های شناسائی‌شده را مورد تحلیل قرار داد. پیشران‌‌های شناسائی‌شده عبارتند از: «توسعه و گسترش گروه‌‌های جهادی»، «ترویج ارزش‌‌های دینی در محله‌‌ها»، «توسعه نشاط اجتماعی»، «توسعه و گسترش فعالیت‌‌های تفریحی ورزشی»، «نقش محوری مسجد در محلات»، «به‌کارگیری و بهره‌‌مندی از ظرفیت‌‌های پیرامونی» و «منزلت اجتماعی بالای مساجد در بین مردم». پیشران‌‌های مذکور در شش سطح ساختاربندی شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Cultural Drivers of Mosques in Social Harms Management

نویسنده [English]

  • Reza Abravesh
assistant professor,cultural management Group
چکیده [English]

The mosque has a valuable place in Islamic culture and plays an important role in social systems. The mosque, as an influential institution in the social arena, has many important elements and factors that can manage social harms. These important elements are called cultural drivers. A proper understanding of the cultural drivers makes social policymakers take advantage of the mosque's cultural potential to manage social harms. This paper aims to identify and analyze the cultural drivers of mosques and determine the relationships between them to manage social harms. The main question is: What are the cultural drivers of mosques in the management of social harms and what is the relationship between these cultural drivers? To solve the research problem, the researcher used the qualitative content analysis method to find the cultural drivers and then analyzed the relationships between each of the identified cultural drivers using the interpretive structural method. The identified cultural drivers are development and expansion of jihadi groups, promotion of religious values in neighborhoods, development of social vitality, development and expansion of recreational sports activities, central role of mosque in neighborhoods, utilization of peripheral capacities, and the high social status of mosques among the people. These cultural drivers were structured in six levels

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mosques
  • key factors
  • cultural drivers
  • social policymaking
  • social harms
 
1. آذر، عادل؛ تیزرو، علی؛ مقبل باعرض، عباس؛ و انواری رستمی، علی‌اصغر. (1389). طراحی مدل چابکی زنجیره تأمین؛ رویکرد مُدل‌سازی تفسیری ساختاری. نشریه مدرس علوم انسانی-پژوهشهای مدیریت در ایران، 14(4)، صص 1-25.
2. اکبرنژاد، غلامرضا؛ میزرائی، رضا. (1396). نقش آموزش و پرورش در کنترل آسیب‌‌های اجتماعی. نشریه مطالعات روان‌شناسی و علوم تربیتی، (24)، صص 81-96.
3. خنیفر، حسین؛ مسلمی، ناهید. (1396). اصول و مبانی روش‌‌های پژوهش کیفی رویکردی نو و کاربردی. تهران: نشر نگاه دانش.
4. دین، هارتلی. (1388). سیاست‌گذاری اجتماعی (مترجم: عبدالله بیچرانلو). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
5. روح‌الامینی، محمود. (1372). زمینۀ فرهنگ‌شناسی. تهران: انتشارات علمی.
6. روشه، گی. (1366). کنش اجتماعی (مترجم: هما زنجانی‌زاده). تهران: نشر ققنوس.
7. ساروخانی، باقر. (1380). درآمدی بر دایرة المعارف علوم اجتماعی. تهران: نشر کیهان.
8. سعیدی رضوانی، عباس. (1368). بینش اسلامی و پدیده‌‌های جغرافیائی (مقدمه‌‌ای بر جفرافیای سرزمین‌‌های اسلامی). مشهد: آستان قدس بنیاد پژوهش‌‌های اسلامی.
9. سلیمی، علی. (1397). کاربرد تحلیل محتوای کیفی در استخراج تحلیل‌های اجتماعی قرآن کریم. فصلنامه علمی پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی، 24(97)، صص 75-99.
10. شوارتز، پیتر. (1390). هنر دورنگری برنامه‌ریزی برای آینده در دنیائی با عدم اطمینان (مترجم: عزیز علیزاده). تهران: مرکزآینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
11. عامری، مهدی. (3/2/1397). نقش مسجد در کاهش آسیب‌های اجتماعی، برگرفته از: https://www.iribnews.ir/fa/news/2108517.
12. فیروزجائیان، علی‌اصغر؛ فیروزجائیان، مجتبی؛ هاشمی پطرودی، سیدحمید؛ و غلامرضازاده، فاطمه. (1392). کاربرد تکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری در مطالعات گردشگری. مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 2(6)، صص 129-159.
13. لطیفیان، احمد. (1392). طراحی و تائید مدل مفهومی بهره‌‌وری کارکنان با استفاده از روش مُدل‌سازی ساختاری تفسیری. پژوهشنامه مدیریت تحول، 5(10)، صص 192-218.
14. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (8/12/1378). قانون وظایف و اختیارات رئیس قوه قضائیه. برگرفته از: https://rc. majlis.ir/fa/law/show/93287
15. موسوی چلک، سیدحسن؛ رحیمی، لیلا. (1387). ایجاد پایگاه خدمات اجتماعی راهی برای کنترل آسیب‌‌های اجتماعی. فصلنامه برنامه، (269)، صص 8-11.
16. موسوی چلک، سیدحسن؛ سام‌‌آور، عزت‌الله؛ و حسینی حاجی‌بکنده، سیداحمد. (1397). سیاست‌‌های اجتماعی پیشنهادی در حوزه کنترل و کاهش آسیب‌‌های اجتماعی در ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 18(70)، صص 77-104.
17. نادری، محمد؛ ابروش، رضا. (1392). بررسی اثربخشی فرهنگ اسلامی بر امنیت اجتماعی. مجموعه مقالات همایش ملی اسلام امنیت پایدار و پلیس. تهران: دانشگاه علوم انتظامی ناجا.
18. Faisal, M. N.; Banwet D. K.; Shankar, R. (2006). Supply chain risk mitigation: modeling the enablers. Business Process Management Journal, 12(4), pp. 535-552.
19. Lasslett. Kristian, (2010). Crime or social harm? A dialectical perspective, Crime, Law and Social Change, (Vol. 54), pp. 1-19.
20. Warfield, J. N. (1974). Toward interpretation of complex. structural modeling, IEEE Trans Systems. Man Cyberneti (Vol. 4), No. 5, pp. 405–417.