بازتاب فطرت در نظریه فرهنگی آیت‌الله جوادی‌آملی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم×، قم، ایران (نویسنده مسئول)

2 عضوهیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم

3 دانشیار دانشگاه باقرالعلوم (ع)، قم، ایران.

چکیده

این پژوهش درصدد است با رویکرد انسان‌شناسی و در تناظر با دوگانه «طبیعت و فرهنگ» در نظریه‌های غربی با دوگانه «طبیعت و فطرت»، بازتاب فطرت را در نظریه فرهنگی آیت‌الله جوادی آملی نشان دهد. تحلیل آراء ایشان روشن کرد که فرهنگ، تجلی توانایی‌های انسان در حیات فردی و اجتماعی است. توانایی‌های انسان نیز در دو حوزه وجودی انسان، یعنی طبیعت و فطرت بروز پیدا می‌کند و حاکمیت هر یک از این دو قوای وجودی، فرهنگ متناسب با خود را شکل می‌دهد. تجلی طبیعتِ انسان در حیات فردی و اجتماعی، فرهنگِ «مستور و مُتدانی» را شکل می‌دهد و تجلی فطرت نیز فرهنگ «مشهور و فرهنگ متعالی» را به وجود می‌آورد. فرهنگ مطلوب از نظر ایشان فرهنگی است که بازتاب فطرت باشد. بر همین اساس فرهنگ فطری دارای ویژگی‌هایی همچون ساخته‌ای الهی، تکوینی- اعتباری، حقیقت‌گرایی، وحدت‌گرایی، تکثرپذیری، شکوفاپذیری، جهانی و زنگارپذیر است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reflection of Fitra in the Cultural Theory of Ayatollah Javadi Amoli

نویسندگان [English]

  • abbas hoseini 1
  • hamid parsania 2
  • Karim Khan-Muhammadi 3
1 PhD student in Culture and Communication, Baqir al-Olum University (Author in Charge).
2 Faculty member of Baqerul Uloom University
3 Professor of Baqir al-Olum University.
چکیده [English]

This study aims to show the reflection of fitra in the cultural theory of Ayatollah Javadi Amoli with an anthropological approach and in relation to the duality of "nature and culture" in Western theories with the duality of "nature and fitra". The analysis of his views made it clear that culture is the manifestation of human abilities in individual and social life. Human abilities are also shown in two areas of human existence, namely nature and fitra, and the rule of each of these two existential forces forms a culture appropriate to itself. The manifestation of human nature in individual and social life forms the culture of Mastur or Mutedani (covered or mutually approaching) and the manifestation of nature creates the famous culture and transcendental culture. In this regard, fitra culture has divine-made, formative-credit, realistic, unified, pluralist, flourishing, universal, and rusty characteristics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Javadi
  • cultural theory
  • culture
  • fitra and nature

مراجع

1. بشیریه، حسین. (۱۳۷۹). نظریه‌های فرهنگ در قرن بیستم. تهران: مؤسسه فرهنگی آینده‌پویان.
2. جانسون، لزلی. (۱۳۷۸). منتقدان فرهنگ (مترجم: ضیاء موحد). تهران: طرح نو.
3. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۳). توحید در قرآن (چاپ اول). قم: مرکز نشر اسراء.
4. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۴ الف). حیات حقیقی انسان در قرآن (چاپ دوم). قم: مرکز نشر اسراء.
5. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۴ ب). فطرت در قرآن (چاپ سوم). قم: مرکز نشر اسراء.
6. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۶ الف). شریعت در آینه معرفت (چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
7. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۶ ب). سرچشمه اندیشه (ج2 و۴، چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
8. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۷ الف). نسبت دین و دنیا (چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
9. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۸). اسلام و محیط‌زیست (چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
10. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۸). تسنیم (ج۷، چاپ چهارم)، قم: مرکز نشر اسراء.
11. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). تسنیم (ج4، چاپ ششم ). قم: مرکز نشر اسراء.
12. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). تسنیم (ج۵، چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
13. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). تسنیم (ج۱۰، چاپ سوم). قم: مرکز نشر اسراء.
14. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). تسنیم (ج۱۳ و 21، چاپ اول). قم: مرکز نشر اسراء.
15. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹). تسنیم (ج۱۴ و 17، چاپ دوم). قم: مرکز نشر اسراء.
16. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۹۶). تسنیم (ج۳۸، چاپ اول). قم: مرکز نشر اسراء.
17. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ الف). انسان از آغاز تا انجام (چاپ دوم). قم: مرکز نشر اسراء.
18. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ ب). جامعه در قرآن (چاپ سوم). قم: مرکز نشر اسراء.
19. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ ج). تفسیر انسان به انسان (چاپ پنجم). قم: مرکز نشر اسراء.
20. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ د). ادب فنای مقربان (شرح زیارت جامعه کبیره) (ج۵، چاپ سوم). قم: مرکز نشر اسراء.
21. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ ز). انتظار بشر از دین (چاپ ششم). قم: مرکز نشر اسراء.
22. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ ه). ولایت فقیه (چاپ نهم). قم: مرکز نشر اسراء.
23. جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۹ و). اسلام و روابط بین‌الملل (چاپ دوم). قم: مرکز نشر اسراء.
24. راغب اصفهانی. (۱۳۹۸). مفردات راغب (مترجمان: محمد بندریگی، سیدعباس حسینی و حسین عسگرلو). تهران: انتشارات اسلامی.
25. سجویک، پیتر؛ و ادگار، اندرو. (۱۳۸۷). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی (مترجمان: مهران مهاجر و محمد نبوی). تهران: آگه.
26. فکوهی، ناصر. (۱۳۹۴). صدویک پرسش از فرهنگ. تهران: تیسا.
27. فیاض، ابراهیم. (۱۳۸۶). منظری اسلامی به ارتباطات و رسانه. مجموعه مقالات دین و رسانه (به‌کوشش: حمید عبداللهیان). تهران: دفتر پژوهش‌های رادیو.
28. کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۷۹). اصول کافی (مترجم: محمدباقر کمره‌ای). تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
29. کوش، دنی. (۱۳۸۱). مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی (مترجم: فریدون وحیدا). تهران: سروش.
30. مصلح، علی‌اصغر. (۱۳۹۳). فلسفه فرهنگ. تهران: نشر علمی.
31. معارف، عباس. (۱۳۸۰). نگاهی دوباره به مبادی حکمت انسی. تهران: نشر رایزن.
32. میلنر، آندرو؛ و براویت، جف. (۱۳۹۴). درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر (چاپ پنجم، مترجم: جمال محمدی). تهران: نشر ققنوس.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 06 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 12 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار