صورت‌بندی و تحلیل موقعیت‌سازهای کلیدی هرمنوتیکی در سیاست‌گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در حوزه خانواده

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

3 دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم(ع) (نویسنده مسئول)

چکیده

هر موضع‌گیریِ سیاست‌گذار، یک موقعیت هرمنوتیکی را برای وی رقم می‌زند و فهم‌های بعدیِ او متأثر از این انتخاب است. چنین موقعیت‌هایی، موقعیت‌سازهای هرمنوتیکی هستند که برخی از آن‌ها کلیدی است و با هر انتخاب در این موقعیت‌ها، زنجیره‌ای از موقعیت‌های هرمنوتیکی به وجود خواهد آمد.
در این پژوهش با بهره‌گیری از راهبرد تحلیل مضمون، موقعیت‌های تقابلی در حوزه خانواده، بر اساس شش منبع شامل: اسناد بالادستی، بیانات امام خمینی و رهبر معظم انقلاب، راه‌کارها و سیاست‌های اتخاذشده از سوی دولت‌ها، اظهارنظر مسئولین، نخبگان و فرهیختگان، مُدل‌ها و الگوهای سیاست‌گذاری عمومی، الگوهای سیاست‌گذاری فرهنگی و نیز 21 دوراهی شورای اروپا، استخراج شده و طی 11 مرحله با بهره‌گیری از روش ISM، موقعیت‌سازهای کلیدی هرمنوتیکی مشخص و تبیین شده است.
در پایان مهم‌ترین چالش‌های هرمنوتیکی حوزه خانواده مبتنی بر روابط موقعیت‌سازهای کلیدی هرمنوتیکی در یک سطح «کلی» و چهار سطح موقعیت‌سازهای کلیدی هرمنوتیکی در حوزه خانواده واکاوی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Formulating and Analyzing key Hermeneutic Situating Factors in the Cultural Policy-Making of the Islamic Republic of Iran in the Area of Family

نویسندگان [English]

  • Ahmad Vaezi 1
  • Nematollah Karamollahi 2
  • eyyed Mohammad Hossein Hashemian 2
  • Hossein Parkan 3
1 Professor, Baqir al-Olum University
2 Assistant Professor, Department of Social Sciences, Baqir al-Olum University
3 Doctoral Student of Cultural Policy Making, Baqir al-Olum University, (Corresponding Author)
چکیده [English]

Each stance of the policymaker gives him a hermeneutic situation, and his subsequent understandings are influenced by this choice. Such situations are hermeneutical situating factors, some of which are key factors, and with each choice in these situations, a chain of hermeneutical situations will arise.
In this research, using the theme analysis strategy, the conflicting situations in the area of the family have been extracted, based on six sources: upstream documents, Imam Khomeini's and the Supreme Leader's statements, strategies and policies adopted by governments, opinions of authorities, elites and educators, the models and patterns of public policy-making, cultural policy-making models, as well as the Council of Europe’s twenty-one strategic dilemmas and in 11 steps using the ISM method, the key hermeneutical situating elements have been identified and explained.
In the end, the most important hermeneutical challenges in the family domain have been explored, based on the relationships between key hermeneutical situating factors in a general "level" and four levels of hermeneutical key situating factors in the area of family.

کلیدواژه‌ها [English]

  • key hermeneutical situating factors
  • policymaker
  • cultural policy-making
  • family area

مراجع

  1. آذر، عادل وکریم بیات (1387)، «طراحی مدل فرایند محوری کسب و کار با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM)»، فصلنامه علمی - پژوهشی مدیریت فناوری اطلاعات، دوره اول، ش 1، ص 3 ـ18.
  2. آزاد ارمکی، تقی (1391)، بنیان‌‌های فکری نظریه جامعه ایرانی، چ 1، تهران: نشر علم.
  3. اسدى، سیدمصطفى و سیدجعفر صادقى فدکى (1397)، «ازدواج موقّت: عقد زناشویى با تعیین مدت ‌و‌ مهر»، دایرة المعارف قرآن کریم، دسترسی در 14/6/1397:http://maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/2/72.htm
  4. اسلامی، حسن (1387)، «اخلاق مراقبت»، مجله مطالعات راهبردی زنان، ش 42، ص 7- 43.
  5. اسمیت، فیلیپ (1383)، درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمه: حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  6. اشتریان، کیومرث (1391)، مقدمه‌ای بر روش سیاست‌گذاری فرهنگی، تهران: جامعه‌شناسان.
  7. بهادری، افسانه (1376)، درآمدی بر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: مرکز پژوهش‌های بنیادی.
  8. بیگدلو، رضا (1397)، جریان‌های فرهنگی ایران معاصر، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  9. پارسونز، واین (1385)، مبانی سیاست‌گذاری عمومی و تحلیل سیاست‌ها، ترجمه: حمیدرضا ملک‌محمدی، ج 1، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی غیرانتفاعی.
  10. پهلوان، چنگیز (1390)، فرهنگ‌شناسی: گفتارهایی در زمینه فرهنگ و تمدن، تهران: نشر قطره.
  11. حاجیانی، ابراهیم (1391)، «رویکرد ماتریسی در برنامه‌ریزی فرهنگی»، در مجموعه مقالات همایش ماتریس فرهنگی: مدیریت استراتژیک فرهنگی شهر تهران (ماتریس فرهنگی)، ج 1، تهران: انتشارات تیسا، ص 137ـ198.
  12. حسینی جبلی، سیدمیرصالح (1390)، تحلیل جامعه‌شناختی جریان‌های روشنفکری در ایران، قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  13. خنیفر، حسین و ناهید مسلمی (1393)، اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی: رویکردی نو و کاربردی، چ 1، تهران: انتشارات نگاه دانش.
  14. دانایی‌فرد، حسن، سیدمهدی الوانی و عادل آذر (1387)، روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: صفار.
  15. ریکور، پل (1393)، درباره ترجمه، ترجمه: مدیا کاشیگر، تهران: نشر افق.
  16.  زروانی، مجتبی (1397)، «خانواده، دانشنامه جهان اسلام، مؤسسة دائرة المعارف الفقه الاسلامی»، ج 1، دسترسی در 14/6/1397: http://lib.eshia.ir/23019/1/6826
  17. سرل، جان. آر (1382)، ذهن، مغز و علم، ترجمه: امیر دیوانی، چ 1، قم: بوستان کتاب.
  18. سند اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، شورای عالی انقلاب فرهنگی، 2/6/1371.
  19. سند چشم‌انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران، 13/8/1382.
  20. سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در خصوص برنامه ششم توسعه، مرداد 1394.
  21. سیاست‌های کلی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات، ابلاغی مقام معظم رهبری، 29/11/1389.
  22. سیاست‌های کلی ایجاد تحول در آموزش‌وپرورش، ابلاغی مقام معظم رهبری، 10/2/1392.
  23. سیاست‌های کلی ترویج و تحکیم فرهنگ ایثار و جهاد و ساماندهی امور ایثارگران، ابلاغی مقام معظم رهبری، 29/11/1389.
  24. سیاست‌های کلی جمعیت، ابلاغی مقام معظم رهبری، 30/2/1393.
  25. سیاست‌های کلی خانواده، ابلاغی مقام معظم رهبری، 1395.
  26. سیاست‌های کلی علم و فناوری، ابلاغی مقام معظم رهبری، 29/6/1393.
  27. شافریتز، جی. ام و کریستوفر پی. بریک (1390)، سیاست‌گذاری عمومی در ایالات متحده آمریکا، ترجمه: حمیدرضا ملک‌محمدی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  28. شعاع کاظمی، مهرانگیز (1396)، «خشونت خانوادگی، دلزدگی زناشویی و احساس ارزشمندی در زنان عادی و مراجعه‌کننده به دادگاه خانواده شهر تهران»، فصلنامه مطالعات زن و خانواده، ش 1، ص 35 -52.
  29. صالحی امیری، سیدرضا و الهه حیدری‌زاده (1389)، ضرورت برنامه‌ریزی فرهنگی در برنامه‌‌های توسعه: مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
  30. طالبی، سارا و محمدقلی میناوند (1390)، «تقابل فرم و محتوا در نقش زنان در تصویر خانواده»، مجله تحقیقات فرهنگی ایران، س 4، ش 214، ص 57ـ86.
  31. طبرسا، غلامعلی (1382)، «تبیین چالش‌های فراروی سیاست‌گذاری در حوزه فرهنگ»، تهران: مجموعه مقالات همایش سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز، مرکز بازشناسی اسلام و ایران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ص 89ـ101.
  32. عابدی جعفری، حسن و دیگران (1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، مجله اندیشه مدیریت راهبردی، ش 2 (پیاپی 10)، ص151ـ198.
  33. غلامرضا کاشی، محمدجواد (1382)، سیاست‌گذاری اقتدارگرایانه و دموکراتیک فرهنگی: طرحی برای یک الگوی جانشین، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
  34. فرج‌نژاد، محمدحسن (1392)، میزان انطباق بخش فرهنگی برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه با اصول سیاست‌های فرهنگی، مقطع کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشگاه امام صادق(ره)، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.
  35. فکوهی، ناصر (1394)، صدویک پرسش از فرهنگ: کتاب انسان شناخت (اول)، تهران: انتشارات تیسا.
  36. فیروزجائیان، علی اصغر و دیگران (1392)، «کاربرد تکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) در مطالعات گردشگری: تحلیلی با رویکرد آسیب‌شناسانه».مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، ش 6، ص 129ـ159.
  37. قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی، 1368.
  38. قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی مصوب 1389.
  39. قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی، مصوب 1383.
  40. قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی، مصوب 20/9/1373.
  41. قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی، مصوب 1379.
  42. قانون برنامه ششم توسعه، مجلس شورای اسلامی، 1395.
  43. قلی‌پور، رحمت‌الله (1393)، ‌‌تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: انتشارات سمت.
  44. کاوسی، اسماعیل و فرزانه چاوش باشی (1389)، دولت و برنامه‌ریزی فرهنگی: مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
  45. کرباسیان، مهدی و دیگران (1390)، «کاربرد مدل (ISM) جهت سطح‌بندی شاخص‌های انتخاب تأمین‌کنندگان چابک و رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان با استفاده از روشTOPSIS - AHP فازی»، مجلهعلمی - پژوهشی مدیریت تولید و عملیات، س 2، ش 2، ص 107ـ135.
  46. گوییگان، جیم مک (1388)، بازاندیشی در سیاست فرهنگی، ترجمه: نعمت‌الله فاضلی، تهران: دانشگاه امام صادق(ره).
  47. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (1372)، کلمات قصار امام خمینی، پندها و حکمت‌ها، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  48. مطهری، مرتضی (1389)، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، تهران: انتشارات صدرا.
  49. واعظی، احمد (1392)، نظریه تفسیر متن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  50. واعظی، احمد (1393)، درآمدی بر هرمنوتیک. چ 7، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  51. الوانی، سیدمهدی (1374)، ‌‌تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی دولتی، تهران: انتشارات سمت.
  52. الوانی، سیدمهدی و فتاح شریف‌زاده (1386)، فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  53. هاولت، مایکل، ام پرل رامش و آنتونی پرل (1394)، مطالعه خط‌مشی عمومی، ترجمه: عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نشر.
  54. Boyatzis, Richard E (1998), Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. Sage Publications.
  55. http: //maarefquran.com/maarefLibrary/templates/farsi/dmaarefbooks/Books/2/72.htm
  56. Cochran, Charles L. and Eloise F. Malone (2005), Public policy: Perspectives and choices. 3. ed. Boulder, Colorado: Lynne Rienner.
  57. Dye, Thomas R. (2013), Understanding public policy. 14 ed., internat. ed. Boston, Mass. [u.a.]: Pearson.
  58. http: //lib.eshia.ir/23019/1/6826
  59. Friedman, Marilyn (1998) , Impartiality, in A Companion to Feminist Philosophy, edited by Allison M. Jaggar and Iris Marion Young, Massachusetts: Blackwell Publishing.
  60. Gadamer, Hans - Georg (2004), Truth and Method (Continuum Impacts). 1st ed. Continuum.
  61. Howard Curzer, J. (1999), Ethical Theory and Moral Problems, Belmont: Wadsworth Publishing Company.
  62. Jenks, Chris (1998), Core sociological dichotomies, London، Thousand Oaks, Calif.: SAGE.
  63. Matarasso, François and Charles Landry (1999), Balancing act: twenty - one strategic dilemmasin cultural policy. vols4. Belgium: Council of Europe Publishing.
  64. Mayers, James and Stephen Bass, eds (2004), Policy that works for forests and people, Real prospects for governance and livelihoods. Sterling, VA: Earthscan.
  65. Medawar, Peter B. (2013), Induction and Intuition in Scientific Thought. Taylor & Francis.
  66. Mill, J. S. Utilitarianism (1998), edited by Roger Crisp, Oxford: Oxford University Press.
  67. Palmer, Richard E. (2000), Hermeneutics: Interpretation theory in Schleiermacher, Dilthey, Heidegger, and Gadamer. [Reprinted 2000]. Northwestern University studies in phenomenology & existential philosophy. Evanston [Ill.]: Northwestern University Press.
  68. Shafritz, Jay M. and Christopher P. Borick (2008), Introducing public policy, New York [u.a.]: Pearson Longman.
  69. Braun, Virginia and Victoria Clarke (2006), Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3 (2). 2006, pp. 77 - 101”. available online at:
  70. http: //www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a795127197~frm=titlelink.
  71. Kannan, G., Pokharel, Sh. and Sasi Kumar P. (2009), “A hybrid approach using ISM and fuzzy TOPSIS for the selection of reverse logistics provider, Resources,” Conservation and Recycling, 54 (1), pp. 28 - 36.
  72. Warfield, John, N. (1974), “Developing Interconnection Matrices in Structural Modeling,” IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics SMC - 4, no.1, pp. 81 - 87.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 19 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار