جایگاه گفت‌وگوهای علمی ‌بین‌المللی از منظر دیوید بوهم: مطالعه موردی نشست‌های علمی ‌برونو لاتور در قم

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 دانشجوی دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم (ع)

چکیده

در جوامع کنونی، ارتباطات سیاسی، در قالب روابط بین‌الملل بیشتر شکل می‌گیرد می‌دهد اما این ارتباطات، به دلیل ماهیت سوداگرایانه روابط سیاسی، کمتر زمینه وفاق بین‌فرهنگی را فراهم می‌کند؛ بنابراین، نیاز جامعه جهانی به گسترش سایر عرصه‌های ارتباطی، به‌ویژه، ارتباطات علمی، به‌شدت احساس می‌شود. ارتباطات علمی، زمینه‌ساز ارتباطات فرهنگی، به شیوه‌های مختلف است که مهم‌ترین آن، به‌لحاظ ایجاد وفاق، گفت‌وگو میان اندیشمندان است که با توجه به ویژگی‌های خاص خود، می‌تواند یکی از پرفایده‌ترین راه‌های انتقال معلومات و یافته‌ها باشد.
بر اساس نظریه گفت‌وگوی «دیوید بوهم» که بر محور «ارتباط»، «خلاقیت» و «تحمل» مبتنی است، اندیشمندان علمی‌ و گفت‌وگوکنندگان در درجه اول، بشنوند، سپس بر پایه پارادایم‌های فکری- فرهنگی خویش همدیگر را ادراک نمایند. در این مقاله، با الهام از چارچوب مفهومی ‌فوق، گفت‌وگوهای علمی ‌پروفسور «برونو لاتور»، با نمایندگان حوزوی، در شهر قم، به روش تطبیقی مورد بررسی انتقادی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد، با وجود این‌که اصل برگزاری چنین نشست‌هایی قابل ستایش و دارای آثار و موفقیت‌های خوبی بوده است، اما به دلیل عدم توفیق در اشتراک مبانی، فاقد «تفاهم علمی» و با حداقل کارکرد ارزیابی می‌شود. مقاله به‌طور ضمنی ایده تقویت ارتباطات علمی ‌با ارتباطات پیشینی و پسینی را توصیه می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of International Scientific Dialogue from the Perspective of David Bohm:A Case Study of Bruno Latour’s Scientific Meetings in Qom

نویسندگان [English]

  • Karim Khan-Muhammadi 1
  • ahamad olyaei 2
1 Associate Professor, Department of Culture and Communication, Baqir al-Olum University
2 Student of University of Bagher Al-ulum
چکیده [English]

In the current societies, political communication is shaped in the form of international relations, but, due to the speculative nature of political relations, these communications less provide the context for intercultural coherence; therefore, the need for the international community to expand other areas of communication, especially scientific communication, is highly felt. Scientific communication is the basis for cultural communication in various ways, most important of which, in terms of consensus, is a dialogue among scholars that, given its specific characteristics, can be the most effective way of transferring information and findings.
According to David Bohm's theory of dialogue, which is based on the axis of "communication," "creativity," and "tolerance", the scholarly thinkers and debaters must primarily hear, then they must understand each other based on their intellectual-cultural paradigms. In this paper, inspired by the above conceptual framework, the scientific discussions of Professor Bruno Latour with the representatives of the seminary in Qom have been critically examined in a comparative way. The results show that despite the fact that the mere holding such meetings are praiseworthy and have had great successes, but, due to the lack of success in the sharing of the foundations, they are evaluated without "scientific understanding" and with minimal functionality. The article implicitly recommends the idea of strengthening scientific communication with a priori and posterior communication.

کلیدواژه‌ها [English]

  • scientific communication
  • scientific dialogue
  • David Bohm
  • Bruno Latour
  1. ابراهیمی، قربانعلی (1372)، «اجتماع علمی، ساختار و هنجارهای آن»، فصلنامه رهیافت، ش 5.
  2. باقری بنجار، عبدالرضا و همکاران (1394)، «بررسی رابطه ارتباطات علمی ‌با خوداثربخشی دانشگاهی دانشجویان»، فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، دوره 10، ش 2.
  3. بوهم، دیوید (1381)، درباره خلاقیت، ترجمه: محمدعلی حسین‌نژاد، تهران: نشر ساقی، چاپ اول.
  4. ـــــــــــــــــــــــ، درباره دیالوگ، مترجم: محمدعلی حسین‌نژاد، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  5. ـــــــــــــــــــــــ (1386)، «خلاقیت، یادگیری و توسعه»، مترجم: مرضیه کیقبادی و عقیل ملکی‌فر، فصلنامه رهیافت، ش 26.
  6. خورسندی طاسکوه، علی و محمدجواد لیاقت‌دار (1387)، «ارتباطات بین دانشگاهی و نقش آن در گسترش همکاری‌های فرامرزی»، مجله: تحقیقات فرهنگی ایران، ش 2.
  7. داورپناه، محمدرضا (۱۳۸۶)، ارتباط علمی، نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع‌یابی، تهران: چاپار.
  8. رزاقی، نادر (1395)، «تبیین عوامل مؤثر بر تولید علمی ‌(موردمطالعه: دانشگاه مازندران)»، پژوهشنامه مدیریت اجرایی، ش 16.
  9. شمسی، مهناز و مریم سلیمانی (1394)، «بررسی رابطۀ ارتباطات علمی‌ و رسانه‌ها با تأکید بر رسانه‌های اجتماعی»، مجله کتاب مهر، ش 17.
  10. علیدوستی، سیروس و همکاران (1388)، مدیریت ارتباطات علمی، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ‌ایران، چاپ اول.
  11. قانعى‌راد، محمدامین (1385)، تعاملات و ارتباطات در جامعه علمى: بررسى موردى در رشته علوم اجتماعى، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگى و اجتماعى.
  12. ـــــــــــــــــــــــ (1388)، «ارتباط علمی: از مجله چاپی تا مجله دسترسی آزاد»، کلیات کتاب ماه، 44 (12).
  13. محمدی، اکرم (1386)، «تأثیر ارتباطات علمی ‌بر تولید دانش»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دوره 8، ش 1.
  14. محمود خسروجردی (1387)، «ترسیم شبکه ارتباطات علمی‌ میان دانشمندان با استفاده از رویکرد «شبکه استنادی»، تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی، ش 45.
  15. مرتضوی، سیدمحسن (1382)، پژوهش در عصر جدید (فناوری اطلاعات در تحقیقات و ارتباطات علمی‌ـ پژوهشی)، منتشرشده در چهارمین همایش مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن.
  16. نجفی برزگر، رحیم (1373)، «مباحث نظری هنر: هنر، علم و معنویت (مصاحبه با دیوید بوهم)»، فصلنامه هنر، ش 26.
  17. یزدخواستی بهجت و صمد عدلی‌پور (1392)، «حوزه عمومی ‌و گفت‌وگو در فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی (بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها»، فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات، ش 21.