روش‌شناسی اندیشه اجتماعی ابن‌ رشد

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم

2 کارشناسی ارشد فلسفه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

مقاله حاضر به «روش‌شناسی اندیشه اجتماعی ابن‌ رشد» می‌پردازد. ابن رشد از فیلسوفان متعلق به غرب عالم اسلام و شارح آثار ارسطو است. روش‌شناسی او متفاوت با فیلسوفان شرق عالم اسلام، مانند ابن‌سیناست. تربیت در خانواده‌ای اهل علم و تصدی جایگاه‌های مهم حکومتی، از عواملی هستند که زمینه را برای ارتقای علمی و ترویج اندیشه در رویارویی با مسائل مطروحه در آن زمان برای او فراهم آوردند. باور به توحید و نبوت در کنار غایت‌گرایی و همچنین اعتقاد به عقل و وحی به عنوان - دو منبع معرفتی مهم - مبانی‌‌ای هستند که بر روش و اندیشه او تأثیرگذار بوده‌اند. تأویل، برهان و روش انتقادی، دلالت‌های روش‌شناختی ابن رشد است که به آنها ملتزم بوده و در اندیشه اجتماعی خود بر اساس آنها مشی نموده است. تلفیق میان دین و فلسفه و ترسیم مدینه فاضله مسائلی پیش روی ابن رشد بوده که با روش‌های مذکور به آنها پاسخ گفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Methodology of the Social Thought of Ibn Rushd

نویسندگان [English]

  • Hamid Parsania 1
  • Meysam Vaseghi 2
1
2
چکیده [English]

 
This paper is concerned with the methodology of the social thoughts of Ibn Rushd. Ibn Rushd was one of the philosophers of the Western part of the Islamic world and one of the commentators of Aristotle’s works. His methodology was different from that of the philosophers of the Eastern part of the Islamic world, such as Ibn Sina. His growth in a family of scholars and the occupation of significant governmental positions provided grounds for his academic promotion and the propagation of his thoughts about the issues of his time. Monotheism and the belief in the prophecy in addition to teleology and the belief in the intellect and revelation—as two important epistemic sources—were influential principles on his methodology and thoughts. Interpretation, demonstration and the critical method were Ibn Rushd’s methodological guides to which he was committed and which he followed in his social thoughts. The reconciliation between religion and philosophy and the illustration of the utopia were problems to which he answered by using these methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • Ibm Rushd
  • Intellect
  • Revelation
  • demonstration
  • Interpretation
  • utopia
  1. کتاب‌نامه

    1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1384) درخشش ابن رشد در حکمت مشاء، تهران: طرح نو.
    2. ابن رشد، ابوالولید محمد ابن احمد (1998الف) الضروری فی السیاسة، نقله الی عربی د. محمد شحلان، مقدمه: محمد عابد الجابری، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیه.
    3. ـــــــــــ  (1998ب) الکشف عن مناهج الادلة فى عقایدالملة، تحقیق محمد عابدالجابرى، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیه.
    4. ـــــــــــ  (1377) تفسیر مابعدالطبیعه، جلد اول، تهران: انتشارات حکمت.
    5. ـــــــــــ  (1982م) تلخیص کتاب البرهان، تحقیق: محمود قاسم و تکمیل و تقدیم و تعلیق: بترورث و هرید، قاهره: الهیئة المصریة.
    6. ـــــــــــ  (1993م) تهافت التهافت، مقدمه و تعلیق: محمد العربی، بیروت: دارالفکر.
    7. ـــــــــــ  (1968م) فصل المقال، بیروت: دارالمشرق، چاپ سوم.
    8. الاهوانی، فؤاد (1362) ابن‌ رشد، تاریخ فلسفه در اسلام، ج 1، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    9. پارسانیا، حمید (1390) روش‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم: کتاب فردا.

    10. جابری، محمد عابد (1389) سقراط‌هایی از گونه‌ای دیگر، ترجمۀ محمد آل مهدی، تهران: فرهنگ جاوید.

    11. خراسانی، شریف‌الدین (1369) ابن‌ رشد، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 3، تهران: مرکزدائرة المعارف بزرگ اسلامی.

    12. دومیتیک اوروی (1375) ابن رشد، ترجمه فریدون فاطمی، تهران: نشرمرکز.

    13. فیرحی، داود (1383) «روش‌شناسی اندیشه سیاسی ابن رشد»، مجله حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ش36.

    14. المراکشی (1914م) المعجب فی تاریخ المغرب، قاهره: نشر دوزی.

    15. واله، حسین (1369) «زندگی، دوران و آثار ابن رشد»، ترجمۀ محمد نورنبی، مجله مشکوة، ش27.

    16. یوسف موسی، محمد (1382) دین و فلسفه از دیگاه ابن رشد و فیلسوفان قرون وسطی، ترجمۀ محمدحسین گنجی، اهواز: دانشگاه شهید چمران.

    17. www.iranculture.org