سنت و تجدد در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) و عضو انجمن مطالعات اجتماعی حوزه

چکیده

مدرنیته و سنت به عنوان دو مفهوم متضایف در بافت و زمینه تفکر و فرهنگ غرب معنای خود را دارند. انتقال این دو مفهوم به فضای فرهنگی و علمی کشور ما بدون در نظر گرفتن آن زمینه، اشتباهاتی نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. بر این اساس، سنت و تجدد در فرهنگ اسلامی، برخلاف غرب، با یکدیگر تعارض و تمانعی ندارند و تجدد لزوماً همه جا سنت را نفی نمی‌کند. عوامل درونی و بیرونی تجدد، انسان و جامعه را به تحول و نوخواهی وامی‌دارد. سامان‌دادن تجدد، که با تحول همراه است، در عرصه‌های مختلف شناختاری، احساسی و رفتاریِ فرهنگ با مراجعه به حقیقت دین میسر است. این رجوع و استناد، که به صورت روش‌مند و با اسلوب صحیح صورت می‌گیرد، فرهنگ را پالایش کرده، ضمن اهتمام بر اسلامیت آن عصری‌بودن آن را هم تأمین می‌کند. بررسی دو مسئله فرهنگی تحصیل زنان و سینما در دوره بعد از انقلاب نشان می‌دهد عوامل درونی و بیرونی در این دو مسئله مؤثر بوده است. مواجهه با این دو مسئله ضرورت بازخوانی آن‌چه را در غرب درباره این دو رخ داده (به عنوان عامل بیرونی) بر اساس مبانی دینی روشن می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tradition and Modernity inPost-Revolutionary Iran

نویسنده [English]

  • Hamid Mirkhandan
چکیده [English]

 
Modernity and tradition as two opposing concepts in the western intellectual and cultural context make their own sense. Transferring these two concepts to our scientific and cultural space, without taking the context into account, would lead to some theoretical and practical mistakes. Therefore, tradition and modernity in Islamic culture, unlike West, don’t have conflict and prohibition with each other, and modernity does not necessarilynegatetradition. Internal and external factorsof modernity lead human and society to evolution and reform. Organizing modernity, whichis associated with change, in different cognitive, emotionaland behavioraldomains is only possiblewith reference to thereality of religion. This reference and citation,whichis done methodically through a proper approach, purifies culture and, while emphasizingonits Islamicity,guarantees its modernity too. Investigatingtwo issues ofwomen's educationandcinemain the post-revolutionary periodshow the impact of internal and externalfactorson these two issues. Thesetwo issuesreveal the necessityofreviewingwhathas happenedin the Westabout thesetwo issues(as external factors) based on thereligious foundations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tradition
  • modernity
  • renovation
  • religious culture
  • women's education
  • cinema
1. آزبورن، پیتر (1379)، مدرنیته گذر از گذشته به حال، در: مدرنیته و مدرنیسم، ترجمه و تدوین: حسینعلی نوذری، تهران: نقش جهان، چاپ اول.
2. احمد، اکبر (1379)، «پست‌مدرنیسم و اسلام»، در: پست‌مدرنیته و پست‌مدرنیسم، ترجمه و تدوین: حسینعلی نوذری، تهران: نقش جهان، چاپ اول.
3. پارسانیا، حمید (1385)، سنت، ایدئولوژی، علم،قم:مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول.
4. لیوتار، فرانسوا (1374)، «پاسخ به پرسش: پسامدرنیسم چیست»، ترجمه: مانی حقیقی، در: سرگشتگی نشانه‌ها، گزینش و ویرایش: مانی حقیقی، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
5. ملوین، دفلور؛ دنیس، اورت ای (1383)، شناخت ارتباطات اجتماعی، ترجمه: سیروس مرادی، زیر نظر: ناصر باهنر، تهران: دانشکده صدا و سیما، چاپ اول.
6. میرخندان، حمید (1393)، حجاب در فرهنگ اسلامی، قم؛ نشر معارف، چاپ دوم.
7. نجفی، موسی (1385)، فلسفه تجدد در ایران، تهران: چاپ و نشر بین‌الملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم.
8. هابرماس، یورگن (1379)، مدرنیته پروژهای ناتمام، در: مدرنیته و مدرنیسم، ترجمه و تدوین: حسینعلی نوذری، تهران: نقش جهان، چاپ اول.
9. Bunnin Nicholas; Yu, Jiyuan (2004), The Blackwell Dictionary of Western Philosophy, Blackwell Publishing.