بررسی وضعیت دین‌داری جوانان شهر قم

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

دین‌داری سازه‌ای چند بعدی است و به همین دلیل دین‌پژوهان در مطالعات سنجش دین‌داری، الگوهای گوناگونی ارائه کرده‌‌اند. بر این اساس، تحقیق حاضر با ابتناء بر الگویی بومی، کوشیده است تصویری اجمالی از وضعیت دین‌‌داری جوانان ساکن شهر قم ترسیم نماید. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی نمونه‌‌ای 600 نفری از جوانان  15 تا 30 سال ساکن شهر قم اجرا و اطلاعات مورد نیاز تحقیق با ابزار پرسش‌نامه و با بهره‌‌گیری از روش نمونه‌گیری ترکیبی(میدانی و خوشه‌ای چندمرحله‌ای متناسب با حجم (PPS)) از افراد نمونه گردآوری شده است. بر اساس یافته‌‌های تحقیق در میان ابعاد سه‌‌گانه دین‌داری، اعتقادات دینی از بیش‌‌ترین میزان التزام در بین جوانان پاسخ‌‌گو برخوردار است. پس از آن، به ترتیب التزام به عبادات واجب دینی، احکام فردی، احکام جمعی، اخلاق دینی و نشانه‌‌های دین‌‌داری در مراتب بعدی قرار می‌‌گیرند. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخ‌گویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پایین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Survey on the Status of Religiosity Among the Qom’s Youths

نویسنده [English]

  • Ne’matollah Karamollahi
چکیده [English]

Religiosity is a multidimensional entity. Therefore, in their studies regarding evaluating the status of religiosity, the researchers in the field of religion have presented various paradigms. Accordingly, based on a local paradigm, the present research has tried to present a brief view of the Qomi youth. The survey study was performed on 600 young people aged between 15 to 30 years old, who were living in the city of Qom. The required data was collected through the questionnaire and the use of mixed sampling (stratified and cluster random sampling) proportionate with the survey total population. Based on the findings of the research, from among the three-dimensional aspects of religiosity, the religious beliefs enjoy the highest level of religious duty and precept among the youth. Being committed to or considering oneself obliged and obedient to mandatory religious worshipping, individual religious duties, social religious duties, religious moralities, and the signs of religiosity enjoyed lesser priorities regarding the religious duties, respectively. In a nutshell, the achieved results show a high level of the youth obedience to religious beliefs, morals, and individual obligations, and conversely a relatively low level of obedience to congregational worshipping, political ordinances, and religious rituals’ prioritizing or magnifying, and religious coalitions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religiosity
  • dimensions of religiosity
  • measuring the degree of religiosity
  • religiosity status
  • Qom’s youths
  1. کتاب‌نامه

    1. قرآن کریم
    2. آذربایجانی، مسعود (1381)، تهیه و ساخت آزمون جهت‌‌گیری مذهبی با تکیه بر اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    3. جوادی آملی، عبدالله (1380)، دین‌شناسی، قم: مرکز نشر اسراء.
    4. خدایاری‌‌فرد، محمد و همکاران (1378)، تهیه مقیاس اندازه‌‌گیری اعتقادات و نگرش مذهبی دانشجویان، تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
    5. خسروپناه، عبدالحسین(1386)، «چیستی دین»، در: فلسفه دین و کلام جدید، به کوشش محمدصفر جبرئیلی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ص181-206.
    6. داوودی، محمد (1384)، «ساختار اسلام و مؤلفه‌‌های تدین به آن»، در: مبانی نظری مقیاس‌‌های دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ص 155-183.
    7. دورکیم، امیل(1382)، صور ابتدایی‌ حیات‌ دینی‌، ترجمه:‌ نادر سالارزاده‌ امیری، تهران‌: دانشگاه‌ علامه‌ طباطبایی‌.
    8. دواس، دی. ای (1376)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
    9. شجاعی‌‌زند، علیرضا (1384)، «مدلی برای سنجش دین‌‌داری در ایران»، فصلنامه جامعه‌‌شناسی ایران، سال ششم، ش1، ص 34-66.
    10. شجاعی‌‌زند، علیرضا و حبیب‌‌زاده خطبه‌‌سرا، رامین (1385)، «بررسی وضعیت دینداری دانشجویان»، فصلنامه مطالعات ملی، سال هفتم، ش 2، ص 55-80.
    11. فرجی مهدی و حمیدی (1388)، «بررسی وضعیت دین‌‌داری در ایران: با تأکید بر داده‌‌های پیمایش‌‌های سه دهه گذشته» فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره دوم، ش 6، ص 79ـ95.
    12. کاظمی، عباس و فرجی، مهدی (1381)، بررسی رابطه استفاده از اینترنت و ماهواره با وضعیت دینداری دانش‌‌آموزان و دانشجویان، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌‌های صدا و سیما، تهران.
    13. کاظمی، عباس و فرجی، مهدی (1385)، بررسی سنجه‌‌های مرتبط با دین در ایران، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
    14. کرم‌‌الهی، نعمت‌‌الله (1387)، بررسی جامعه‌‌شناختی آثار استفاده از اینترنت بر دین‌‌داری جوانان، پایان‌‌نامه دکتری، رشته جامعه‌‌شناسی، دانشگاه علوم و تحقیقات.
    15. مطهری، مرتضی (1362)، آشنایی با علوم اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.