اخلاق اسلامیِ حریم‌ خصوصی در شبکه‌های اجتماعی سایبر: (با تأکید بر واتس‌آپ)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات دانشگاه باقرالعلوم(ع)

2 کارشناسی ارشد اخلاق اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع)

چکیده

ورود شبکه‌های اجتماعی سایبری، به‌ویژه، شبکه‌های اجتماعی بر پایه موبایل؛ همچون واتس‌آپ، با آسیب‌هایی همراه بوده که یکی از این آسیب‌ها، تهدید حریم‌خصوصی کاربران است. در این‌گونه شبکه‌ها، حریم‌خصوصی کاربر، از سه جهت، یعنی: در مقابلِ کاربران دیگر، در مقابل گردانندگان این شبکه‌ها و در برابر دولت‌ها در معرض تهدید قرار می‌گیرد. این مقاله، به روش تحلیلی توصیفی، و با استناد به متون اصیل دینی، ضمن استخراج اصول اخلاقیِ مرتبط با «حریم‌خصوصی»، مانند: استیذان، ستاریت، رازداری، عدم تجسس، اصل انعکاس و همچنین پرهیز از ظلم، پرهیز از سرقت، پرهیز از آزار دیگران، این اصول را نسبت به اطلاعات مکنون در فضای مجازی جاری دانسته و نتیجه می‌گیرد: دولت‌ها در مواجهه با دو اصل اخلاقی، یعنی؛ حفظ امنیت کاربران و حفظ حریم‌خصوصی آنان- تا جایی که امکان دارد- باید با ترویج اصول اخلاقی و تاسیس شبکه‌های ملی، زمینه‌های حفظ حریم­خصوصی شهروندان را تامین نموده و از بهره‌گیری از اطلاعات کاربران برعلیه خودشان، پرهیز کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamic Ethics of Privacy in Cyber Social Networks: with an Emphasis on WhatsApp

نویسندگان [English]

  • Karim Khan-Muhammadi 1
  • Aliakbar Shameli 2
1 Faculty Member, Baqir al-Olum University
2 MS in Islamic Ethics, Baqir al-Olum University
چکیده [English]

Entering cyber social networks particularly mobile-based social networks, for example, WhatsApp has accompanied with some damages, and one of these damages is threatening users' privacy. In this kind of systems, users' privacy exposes to threat from three directions: from other users, from the networks' managers, and from governments. This paper, with an analytical, descriptive method and referencing to original religious scriptures, derives ethical principles related to 'privacy,' such as obtaining permission, being camouflage for, keeping secrets, not prying, the reflection principle and avoiding oppression, avoiding theft and keeping away from harassing others. It applies these principles to data latent in the virtual environment. It concludes that governments facing two ethical principles of ensuring users' security and protecting their privacy must lay the ground for protecting users' privacy -to the possible extent- by promoting ethical principles and by establishing national networks, and avoid using their information against them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • privacy
  • social networks
  • Cyber Environment
  • Whatsapp
  1. * قرآن‌کریم

    1. آشوری، محمد (1379)، «گزارش کل همایش بین‌المللی مواد مخدر»، مجله: دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 50.
    2. ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (1376)، الاقبال بالاعمال الحسنه، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    3. الهامى‌نیا، علی‌اصغر (1386)، اخلاق اطلاعاتى، ج 1، قم: زمزم هدایت.
    4. ایران‌پور، پرستو (1391)، میزان سواد رسانه‌ای و نقش آن در استفاده از رسانه‌های تعاملی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
    5. بادینر، آلن (1389)، «چگونه فیس‌بوک حریم‌خصوصی را از بین برده است»، مجله: سیاحت غرب، ش 85.
    6. پاتر، جیمز (1391)، بازشناسی رسانه‌های جمعی با رویکرد سواد رسانه‌ای، ترجمه: امیر یزدیان، منا نادعلی و پیام آزادی، ج 1، قم: مرکز پژوهش‌های صداوسیما.
    7. توحیدی، میرزا محمدعلی (1412ق)، مصباح‌الفقاهه (تقریرات آیت‌الله خویی)، ج 2، بیروت: دارالهادی.
    8. جوادی آملی، عبدالله (1391)، مفاتیح‌الحیاه، ج 1، قم: اسراء.
    9. حرعاملى، محمد بن‌حسن (1409ق)، وسائل‌الشیعة، ج 30، قم: مؤسسه آل‌البیت(ع).
    10. خوانساری، محمد بن‌حسین (1366)، شرح غُررالحکم و دُرَرالکلم، ج 7، تهران: دانشگاه تهران.
    11. سروش، محمد (1393)، اصول حریم‌خصوصی (بر اساس منابع اسلامی)، ج 1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    12. شهریاری، حمید و آرش خسروی (1390)، «مزایا و چالش‌های هویت مجازی در فضای سایبر»، فصلنامه: ره‌آوردنور، ش 52.
    13. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان فى تفسیرالقرآن، ج20، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    14. علم‌الهدی، عبدالرسول (1392)، مصادیق ارتباط عفیفانه در شبکه‌های اجتماعی سایبری، ج1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
    15. کاستلز، مانوئل (1380)، عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه: احد علیقلیان، افشین خاک‌باز و علی پایا، ج 1، تهران: طرح نو.
    16. کلینى، محمد بن‌یعقوب (1365)، الکافی، چاپ چهارم، ج 8، تهران: دارالکتب‌الإسلامیة.
    17. مجلسى، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، چاپ دوم، ج 111، بیروت: دارالاضواء.
    18. مکارم شیرازى، ناصر (1377)، اخلاق در قرآن، ج 3، قم: مدرسه الامام علی‌بن‌ابی‌طالب(ع).
    19. نجفی، علی‌حسین (1380)، تقریرات درس جرم‌شناسی: جرائم سازمان‌یافته، کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
    20. نراقى، محمدمهدی (1388)، جامع‏السعادات، ترجمه: کریم فیضی، ج 2، قم: انتشارات قائم آل‌محمد.
      1. Boyd, d.m, & Ellison, n.b (2007), “social network sites: Definition, history, and scholarship” Journal of computer- mediated communication, http://jcmc.indiana. edu/ vol13/issue1/boyd.ellison.html.

    22. Buchenscheit, Andreas & Könings, Bastian& Neubert, Andreas & Schaub, Florian & Schneider, Matthias & Kargl, Frank (2014), “Privacy Implications of Presence Sharing in Mobile Messaging Applications”, http://www.uniulm.de/ fileadmin/website_uni_ulm/iui.inst.100/institut/Papers/Prof_Weber/2014-MUM-whatsapp-privacy.pdf.

    23. Buttarelli, Giovanni (2015), “Privacy and Competition in the Digital Economy,https://secure.edps.europa.eu/EDPSWEB/webdav/site/mySite/shared/Documents/EDPS/Publications/Speeches/2015/15-01-21_speech_GB_EN.pdf.

    24. Cross, Richard (2006), “Social Network Analysis: an introduction”, Social Networking http:/www.bioteams.com/2006/03/28/social_network_analysis.html.

    25. Church. Karen and Oliveira. Rodrigo (2013), “What's up with whatsapp?: Comparing mobile instant messaging behaviors with traditional SMS”, In Proc. MobileHCI '13. ACM.

    26. Lazer, David (2008), Introduction To Social Network Analysis, Director Program on Networked Governance Kennedy School of Government Harvard University.

    27. Gattiker. E. & Perlusz. Stefano & Bohmann. Kristoffer & Morck Sorensen. Christian, (2001), The virtual community: Building on social structure, Relation and trust to achieve value, in in, Community informatic reader, edited by Keeble.L and Loader.B, London and New York, Routledg.

    28. Hong. K (2014), “Whatsapp hits new record after handling 64 billion messages in one day, The Next Web, apr” http://thenextweb.com/apps/2014/04/02/ whatsapp- hits-new-record-handling-64-billion- messages-one-day.

    29. Landwehr.C.E and Heitmeyer.C.L and McLean.J.D (2011), A security model for militarymessage systems: Retrospective, Naval Research Laboratory, Washington DC.

    30. Nili, Yaron (2014), “Key Privacy Issues in M&A Transactions”, http://corpgov. law.harvard.edu/2014/10/21/key-privacy-issues-in-ma-transactions.

    31. Shostack.A and Syverson.P (2004), What price privacy, J. in Economics of Information Security, The Netherland, Kluwer.

    32. Terpstra, Martijn (2013), “WhatsApp & privacy”, http://www.cs.ru.nl/bachelorscripties /2013/Martijn_Terpstra 0814962 WhatsApp_and_privacy.pdf.

    33. Walther, J. B. & Ramirez, Jr. A (2009), “New technologies and new direction in online relating”. In S. Smith, & S. Wilson (Eds.), New directions in interpersonal communication (pp. 264-284). Thousand Oaks, CA: Sage.

    34. http://www.itna.ir/vdccppqi.2bq418laa2.html.آخرین بازدید 11/12/1393

    35. http://www.borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id=7470، آخرین بازدید 22/05/1393