زیست‌جهان‌های چندگانه (مقایسه نگرش‌های دینی جوانان دانشجو و غیردانشجو با توجه به فرایند مدرنیزاسیون)

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان

2 استادیار دانشگاه گیلان

چکیده

گسترش نهادهای مدرن و نقش فعال آنها در زندگی بشر، موجب نفوذ پیامدهای مدرنیته در ابعاد گوناگون زندگی انسان عصر مدرن شده است. یکی از نهادهای مدرن، دانشگاه و یکی از جنبه‌های فردی که دستخوش تحول شده است، نگرش دینی است. هدف مقالۀ حاضر، فهم چگونگی تأثیرپذیری هویت دینی جوانان از محیط دانشگاه است. در تحقیق حاضر از نظریۀ پیتر برگر و روش روان‌شناسی گفتمانی که با روش مراجع محوری تکمیل شده است، استفاده شده و با 13دانشجو و 5 غیر دانشجو مصاحبه عمیق صورت
گرفته است. پس از تحلیل متن مصاحبه‌ها و کدبندی سه مرحله‌ای توصیفی، تفسیری و تبیینی، نتیجه حاکی از آن است که با وجود تأثیر دانشگاه در گستردگی زیست‌جهان دانشجویان و تقویت روحیه پرسش‌گری در آن‌ها، چگونگی بهره‌بردن از این امکان و برداشت از اطلاعات، به زمینه‌های پیش از ورود به دانشگاه و تمایلات درونی دانشجویان بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Multiple World Lives (Comparing Religious Attitudes of Student and Non-Student Youths with Respect to Modernization Process)

نویسندگان [English]

  • Faeze Kamali 1
  • Maziar Jafroodi 2
1 MS in Sociology, University of Gilan
2 Assistant Professor, University of Gilan
چکیده [English]

The expansion of Modern institutions and their active role in the human life has caused penetration of modernism consequences into diverse aspects of modern human life. One of the modern institutions is university and one of the personal dimensions, which has been subject to change, is pious attitude. The aim of this paper is understanding how religious identity of youths is affected by university climate. In this research, the theory of Peter Berger and the method of discursive psychology, complemented by the client-centered method, have been used and deep interviews were made with 13 students and five non-students. After analyzing the transcription of interviews and three levels descriptive, interpretive and explanative coding of data, the results show that despite influence of the university on expansion of students' world lives and strengthening of their questioning spirit, the quality of making use of this potential and reading of data depends on pre-university backgrounds and internal desires of the students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • university
  • multiple world lives
  • modernization
  • piety
  1. آزاد ارمکی، تقی و امیر ملکی (1386)، «تحلیل ارزش‌های سنتی و مدرن در سطوح خرد و کلان»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش 30.
  2. آزاد ارمکی، تقی و مریم زارع (1387)، «دانشگاه، مدرنیته و دین‌داری»، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، ش 1.
  3. انصاری، منصور (1381)، جامعه سنتی و جامعه مدرن (مدرنیته، مفاهیم انتقادی)، تهران: انتشارات نقش‌جهان.
  4. ایمان، محمدتقی (1390)، مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، قم: نشر پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  5. اشتراوس، انسلم و جولیت کربین (1391)، مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای، ترجمه: ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
  6. ایمان، محمدتقی و مریم سروش (1381)، «بررسی و ارزیابی عوامل مؤثر بر هویت دینی جوانان در شیراز»، مجله علمی‌ـ پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دوره دوم، ش 31.
  7. برگر، پیتر، بریجیت برگر و کلنر هانسفرید (1381)، ذهن بی‌خانمان، ترجمه: محمد ساوجی، تهران: نشر نی.
  8. بکفورد، جیمز (1388)، دین و جامعه صنعتی پیشرفت، ترجمه: فاطمه گلابی، تهران: انتشارات کویر.
  9. برمن، مارشال (1389)، تجربه مدرنیته، ترجمه: مراد فرهادپور، تهران: طرح نو.
  10. توسلی، غلام‌عباس و ابوالفضل مرشدی (1385)، «بررسی سطح دین‌داری و گرایش‌های دینی دانشجویان»، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره هفتم، ش 4.
  11. جفرودی، مازیار(1393)، متفکران اجتماعی معاصر، تهران: نشر مرکز.
  12. حجازی، الهه و معصومه فارسی‌نژاد (1390)، «سبک‌های پردازش هویت: تعامل جنسیت و فرهنگ»، مطالعات زنان، ش 2.
  13. راجرز، کارل (1382)، مشاوره و روان‌درمانی مراجع محوری، ترجمه: سیدعبدالله احمدقلعه، تهران: انتشارات فرا روان.
  14. سراج‌زاده، حسین و محمدرضا پویافر (1386)، «مقایسه سنجه‌های دین‌داری، دلالت‌های روش‌شناسانه»، مجله جامعه‌شناسی ایران، ش 8.
  15. شجاعی‌زند، علیرضا (1391)، «روندهای شکل‌گیری دین‌داری»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، ش 20.
  16. صدیق‌سروستانی، رحمت‌الله و صلاح‌الدین قادری (1388)، «ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی هویت دانشجویان بر مبنای مؤلفه‌های سنتی و مدرن»، تحقیقات فرهنگی، ش 8.
  17. قادری، داوود و علی مصطفایی (1391)، «سبک‌های هویتی و جهت‌گیری مذهبی در دانشجویان دختر و پسر»، مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ش 4.
  18. کرمی‌پور، کرم (1388)، «پیتر برگر و جامعه‌شناسی دین»، هفت‌آسمان، ش 42.
  19. کسل، فیلیپ (1383)، چکیده آثار آنتونی گیدنز، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر ققنوس.
  20. یورگنسن، ماریان و فیلیپس لوئیز (1392)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه: ‌هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  21. مسرورعلی نوردهی، مرتضی (1388)، «بررسی ارتباط بین گرایش دینی و شخصیت دموکراتیک در میان دانشجویان دانشگاه گیلان»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان.
  22. موقری بین، مسعود (1387)، «دانشگاه و هویت اجتماعی، بررسی تأثیر دانشگاه به‌عنوان یک ‌نهاد مدرن بر هویت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه گیلان»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان.
  23. موحد، مجید و حلیمه عنایت و بدیع کایدان (1387)، «دینداری و نگرش مدرن در میان زنان طلبه و دانشجو»، مجله مطالعات اجتماعی روان‌شناختی زنان، ش 18.
  24. نایبی، هوشنگ و تقی آزاد ارمکی (1385)، «سکولاریسم و رابطه آن با تحصیلات عالی» مجله جامعه‌شناسی ایران، ش 27.
  25. .Saroglol, V (1966), Adolescent s social development and the role of religion, Coherence at the Detriment of openness, page 391-423.
  26. Kroger, J (2004), Identity development during adolescence, Canada, taylor&franis.
  27. Rioux. D & Barresi. J (1997), “Experiencing science and religion alone and conflict”, journal for Scientific study of religion. vol. page 28-411.
  28. Astin. A (1911), Effects of college on beliefs, ttitude and knowledge, jossey –basse, sanfrancisco, California, for critical re.