امام خمینی و اندیشۀ پیشرفت اجتماعی بر محور احیای تمدن اسلامی

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی موسسه فرهنگ علوم اسلامی

چکیده

یکی از دغدغه‌های علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل مسئله تغییرات اجتماعی در کنار توجه به نظم اجتماعی است و از این رهگذر اندیشمندان در پی ارائه الگوهای توسعه اجتماعی هستند. پس از انقلاب اسلامی ایران برای جامعه‌شناسان، مدیران دولتی و سیاست‌گذاران عمومی این پرسش مطرح شده که آیا جمهوری اسلامی ایران الگوی نوینی برای رشد و توسعه اجتماعی متناسب با آرمان‌های خود دارد یا در این زمینه از الگوهای سایر جوامع بشری بهره می‌گیرد؟ طرح بحث الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از سوی مقام معظم رهبری فرصت خوبی به‌وجود آورده است تا این مسئله به‌شکل جدی‌تر مورد توجه مجامع علمی قرا گیرد. در این مقاله در گام نخست، به نظریه‌ها و مکاتب توسعه اشاره شده و در ادامه دیدگاه امام خمینی(ره) در باب الگوی توسعه ایرانی-اسلامی با عنوان طرح «تمدن‌گرایی اسلامی» بررسی شده و اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای اصلی این الگو از بیانات ایشان استخراج شده و اثرات این طرح بر تولید الگوی ایرانی ـ اسلامی پیشرفت پیش‌بینی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imam Khomeini and the Idea of Social Progression based on the revival of Islamic Civilization

نویسنده [English]

  • Yosuf Hussein Nezhad
چکیده [English]

One of the concerns of the social sciences is to analyze the issue of social change with regard to the social order and scholars are trying to present models for the social development.  After the Islamic revolution of Iran, Sociologists, public administrators, and general policy makers wondered if the Islamic Revolution of Iran has a new model for the social development and growth in accordance with its ideals, or it uses other societies’ models.The idea of Islamic-Iranian progression pattern proposed by Iran’s supreme leader, brought about a good opportunity for scientific conventions to take a more serious look at it. In this article first the theories and schools of development are mentioned. Next, Imam Khomeini’s viewpoint about the Islamic-Iranian development pattern titled as Islamic civilization orientation is investigated and the objectives, policies, and the main strategies of this model are extracted from his statements. Finally, the effects of the Islamic civilization orientation design on the Iranian-Islamic model are anticipated

کلیدواژه‌ها [English]

  • development
  • social development
  • Iranian-Islamic model of development
  • civilization orientation
  1. کتاب‌نامه

    1. آشتیانی، سید جلال‌الدین(1375)، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیۀ قم، چاپ چهارم.
    2. تودارو، مایکل(1364)، فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات توسعه اقتصادی، ترجمۀ غلامعلی فرجادی، تهران: سازمان برنامه ‌و بودجه.
    3. جعفری، محمدتقی(1379)، حکمت اصول سیاسی اسلام: ترجمه و تفسیر فرمان علی علیه‌السلام به مالک اشتر، قم: نشر بنیاد نهج البلاغه.
    4. حسینی، سیدمنیرالدین(1376)، مدل تنظیم سیاستهای کلان سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، قم: نشر داخلی فرهنگستان علوم اسلامی.
    5. سو، آلوین، ی. (1378)، تغییر اجتماعی و توسعه، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
    6. فهری، سید احمد(1366)، پرواز در ملکوت؛ مشتمل بر آداب الصلوه امام خمینی، تهران: نشر فیض، چاپ سوم.
    7. لهسایی‌زاده، عبدالعلی(1368)، «دیدگاه‌های نظری جامعه‌شناسی توسعه»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ش‌8.
    8. موسوی خمینی، سید روح‌الله (امام خمینی)(1359)، شرح دعای سحر، ترجمۀ سید احمد فهری، تهران: نشر نهضت زنان مسلمان.
    9. ـــــــــــــــــ (1365)، شئون و اختیارات ولی‌فقیه (ترجمه مبحث ولایت‌فقیه)، تهران: نشر وزارت ارشاد.
    10. ـــــــــــــــــ (1369)، صحیفهٔ نور، تهران: انتشارات سروش.
    11. ـــــــــــــــــ (1372)، مصباح الهدایه الی الخلافة و الولایة، ترجمۀ سید جلال‌الدین آشتیانی، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    12. مولانا، حمید(1371)، گذر از نوگرایی، ترجمهٔ یونس شکرخواه، تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.

     

    1. Abraham, M. Francis (1980); Perspectives on Modernization: Toward a General Theory of Third World Development; University Press of America Washington.