An Ethical Approach to Indifference in Neighbors’ Social Relationship

Document Type : The Quarterly Jornal

Author

Researcher, Institute for Islamic Ethics and Psychology, Quran and Hadith Academy

Abstract

Indifference to others, esp. neighbors, and apathy toward socio-political events in a society are being intensified and affecting peoples’ lives more as much as the societies develop, cities get bigger, and values transform.
In this paper, we try to infer the implausibility of indifference among neighbors with an ethical approach using documentary method and content analysis; this is done with the help of Quranic maxims, hadith and rational arguments. Then some reasons for disapproving of indifference are presented to help neighbors’ social behaviours be changed and make an opportunity for establishing sympathy among them.
Researches show Islamic teachings are hateful of indifference. Some reasons given in this paper are its incompatibility with the core of Islamic maxims and its opposition to principles such as responsibility, social correlation, social observation, profitability and benevolence along with its incompatibility with etical rules such as generalization and Golden Rule.

Keywords


  1.  

    * قرآن کریم.

    * امام سجاد 7، صحیفه سجادیه (1381)، ترجمه: محسن غرویان و عبدالجواد ابراهیمی، قم: انتشارات الهادی، چاپ دهم.

    * امام صادق7، جعفر بن محمد (1400ق)، مصباح الشریعه، بیروت: اعلمی، چاپ اول.

    1. آبرکرومبی، نیکلاس (1367ش)، فرهنگ جامعه‌شناسی، ترجمه: حسن پویان، تهران: انتشارات چاپخش.
    2. آذربایجانی، مسعود و دیگران (1382)، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و سازمان سمت، چاپ اول.
    3. ابن بابویه (صدوق اول)، على بن حسین(1404ق)، الإمامة والتبصرة من الحیرة،  قم: مدرسه الإمام المهدى#، چاپ اول.
    4. ابن قولویه، جعفر بن محمد (1356ش)، کامل الزیارات، محقق و مصحح: عبدالحسین امینی، نجف اشرف: دارالمرتضویه، چاپ اول.
    5. اسلامی، سید حسن (1386)، «قاعده زرین در حدیث و اخلاق»، در: فصلنامه علوم حدیث، ش 45 و 46.
    6. ــــــــــــــ (1392)، «تغییر نام موقوفات از منظر اخلاق»، در: فصلنامه میراث جاویدان، ش 84: 83 ـ 98.
    7. بریجانیان، ماری (1371)، فرهنگ اصطلاحات فلسفه و علوم اجتماعی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    8. بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقر ساروخانی، تهران: کیهان، چاپ دوم.
    9. ــــــــــــــ (1380)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقر ساروخانی، تهران: کیهان، چاپ چهارم.
    10. پارلمان ادیان جهان (بی‌تا)، اعلامیه به سوی اخلاق جهانی، ترجمه: سید امیر اکرمی، تهران: الهدی.
    11. جوادی آملی، عبدالله (1381)، ادب فنای مقربان، تحقیق: محمد صفایی، قم: اسراء، چاپ اول.
    12. ــــــــــــــ (1378)، شریعت در آینه معرفت، قم: اسراء، چاپ دوم.
    13. حُرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل‌الشیعه، قم: مؤسسه آل‌البیت:‏، چاپ اول.
    14. حکیمى، محمدرضا، محمد حکیمى و علی حکیمى (1380)، الحیاة، ترجمه: احمد آرام، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ اول.
    15. راغب اصفهانی، حسین بن‌محمد (1374)، مفردات الفاظ القرآن (چهار جلدی)، ترجمه و تحقیق: غلامرضا خسروی حسینی، تهران: مرتضوی.
    16. روشبلاو، آن ماری و ادیل بورونیون (1371)، روان‌شناسی اجتماعی (مقدم‌های بر نظریه‌ها‌‌، آیین‌ها در روان‌شناسی اجتماعی)، سیدمحمد دادگران، تهران: مروارید،چاپ دوم.
    17. ساروخانی، باقر (1376)، درآمدی بر دایرة المعارف علوم اجتماعی(جلد اول)، تهران: کیهان.
    18. ‏سعدی شیرازی، شیخ مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله (الف، 1389)، گلستان سعدی، نسخه: محمدعلی فروغی، تهران: مهراد، چاپ پنجم.
    19. ــــــــــــــ (ب، 1389)، بوستان سعدی، نسخه: محمدعلی فروغی، تهران: مهراد، چاپ پنجم.
    20. شریف رضی، سیدمحمد، نهج‌البلاغه (1390)، ترجمه: محمد دشتی، قم: محدّث، چاپ اول.
    21. صدوق قمی، ابن بابویه، محمد بن على (1403ق)، الخصال، تحقیق: على اکبر غفّارى، قم: جامعه مدرسین.
    22. الصنعانی، محمد بن اسماعیل (1300ق)، سُبُل‌السلام، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    23. طریحی، فخرالدین بن محمد (1408ق)، مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسینی،(بیجا)، مکتبة‌النشرالثقافة الاسلامیة، چاپ دوم.
    24. فاطمی، کریم (1364)، لغات و اصطلاحات روان‌شناسی، در: نشریه مدرسه عالی دختران، ش 26‌.
    25. کانت، ایمانوئل (1388)، درس‌های فلسفه اخلاق، مترجم: منوچهر صانعی درّه‌بیدی، تهران: نقش و نگار، چاپ چهارم.
    26. کلانتری، صمد، و مهدی ادیبی و رسول ربانی و سیروس احمدی (1386)، «بررسی بی‌تفاوتی و نوع‌دوستی در جامعه شهری ایران و عوامل مؤثر بر آن»، در: دوماهنامه دانشور رفتار، ش 22، صص 27 ـ 36.
    27. کلینى، محمد بن‌یعقوب بن اسحاق (1429ق)،  کافی (15 جلدی)، قم: دارالحدیث، چاپ اول.
    28. گنسلر، هری. جی (1385)، درآمدی جدید بر فلسفه اخلاق، ترجمه: حمیده بحرینی، تهران: آسمان خیال، چاپ اول.
    29. مجلسی، محمدباقر (1404ق)، مرآةالعقول فی شرح أخبار آل‌الرسول‏، محقق و مصحح: هاشم رسولى محلاتى، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
    30. ــــــــــــــ (1403ق)، بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار 7، 111جلد، بیروت: دار إحیاء­التراث‌العربی، چاپ دوم.
    31. محسنی تبریزی، علیرضا (1390)، «پژوهشی درباره بی‌تفاوتی اجتماعی در ایران»، در: فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، ش 43.
    32. محمدی ری‌شهری، محمد (1379)، میزان‌الحکمه(13جلدی)، ترجمه: حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث، چاپ دوم.
    33. ــــــــــــــ (در دست انتشار)، دانشنامه قرآن و حدیث ، قم: دارالحدیث.
    34. مطهری، مرتضی (1376)، فلسفه اخلاق، قم: انتشارات صدرا، چاپ هفدهم.
    35. ــــــــــــــ (1389)، مجموعه آثار، ج22، قم: صدرا، چاپ ششم.
    36. ــــــــــــــ (1389)، مجموعه آثار، ج23، قم: صدرا، چاپ ششم.
    37. ملکوتی‌نیا، علی (1392)، اخلاق همسایگی در آموزه‌ها‌‌ی قرآن و اهل بیت:، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، قم: دانشگاه قرآن و حدیث.
    38. نراقی، محمدمهدی (1427ق)، جامع‌السعادات، تعلیق: سیدمحمد کلانتر، بیروت: موسسه اعلمی، چاپ اول.
    39. نراقی، ملا احمد (1375ش)، معراج‌السعاده، قم: هجرت، چاپ سوم.
    40. هندی، علی المتّقی بن‌حسام الدین (1397ق)، کنزالعمّال فی سنن الأقوال والأفعال، بیروت: مکتبه التراث الإسلامی، چاپ اول.
    41. یعقوبی، عبدالرسول (1383)، عوامل همبستگی و گسستگی ایرانیان، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، چاپ اول.