Islam’s Intrinsic Capacities for Improving Unity: The Function Hajj Plays in the Unity of Islamic World

Document Type : The Quarterly Jornal

Authors

1 PhD of Islamic Revolution Studies, Researcher of Al-Mustafa International Academy (responsible author)

2 Faculty, University of Arak

3 Faculty, Al-Mustafa International University; Dean, Research Center for Regional Studies

Abstract

Though Islamic World has constantly been prone to dialectic between unifying and divisive drives, whenever unifying elements have been manifested to a large extent, unity has been achieved. This paper is to find out what internal capacities Islam enjoys to implement such unity. Meanwhile, Hajj, as a universal worship that gathers a large number of Muslims from around the world to do the same ritual at the same space and time, has been in focus through which its capability in implementing unity in Islamic World is studied.
In terms of strengthening civilizational identity and concentrating on the common enemy, hajj could have the capacity of achieving political convergence in the Islamic World. Congregationality and anarchism of hajj ritual makes it a kind of unifying ritual. In addition, moral context and the possibility of economic interaction in hajj is to be studied for the sake of unity in the Islamic World.

Keywords

References

  1. 1. ابراهیم، سعدالدین (1390)، بیداری اسلامی (المجتمع والدوله فی الوطن العربی)، ترجمه: کمال باغجری، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.

    1. احمدی، محمدرضا (1390)، حج در آیینه روان‌شناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
    2. اسماعی، فاعی (1376)، «پدیده اسلام‌ترسی»، ترجمه: پرویز شریفی، در: ماهنامهاسلام و غرب، وزارت امور خارجه، سال اول، پیش‌شماره دوم.

    4. اسماعیل‌زاده، محمد (1391)، «نقش حج در تحقق توسعه اقتصادی مطلوب اسلام»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    1. افتخاری، اصغر (1372)، «ابعاد اجتماعی برنامه امنیتی اسرائیل؛ دستور کاری برای قرن بیست و یکم»، در: فصلنامهمطالعات امنیتی، ش 1.
    2. ـــــــــــــــ (1380)، جامعه‌شناسی سیاسی اسرائیل، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
    3. موسوی‌الخمینی، روح‌الله (1376)، وحدت از دیدگاه امام خمینی، قم: معاونت پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول.
    4. آل احمد، جلال (1387)، خسی در میقات، تهران: جامه‌داران.
    5. بابایی، حبیب‌الله و دیگران (1388)، جستاری نظری در باب تمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم.

    10. برزگر، ابراهیم (1385)، تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران، تهران: سمت.

    11. بشیریه، حسین (1374)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    12. بهاری همدانی، محمدباقر (1364)، تذکرة المتقین، تهران: انتشارات نور فاطمه.

    13. بهمن، شعیب (1389)، انقلاب‌های رنگی و انقلاب اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    14. پل کوهن، آنتونی (1390)، سرشت نمادین اجتماع، ترجمه: عبدالله گیویان، تهران: دانشکده صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران.

    1. جوادی آملی، عبدالله (1371)، صهبای صفا، تهران: مشعر.

    16. چ‍ل‍ب‍ی‌، مسعود (1375)، ج‍ام‍عه‌ش‍ن‍اس‍ی‌ ن‍ظم‌: ت‍ش‍ری‍ح‌ و ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ ن‍ظری‌ ن‍ظم‌ اج‍ت‍ماع‍ی‌، ‏ته‍ران:
    ن‍ش‍ر ن‍ی‌.

    17. حاجی یوسفی‌پور، محمود (1391)، «نگاهی آماری به ظرفیت‌های بازرگانی کشورهای اسلامی با یکدیگر»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    18. حداد عادل، غلامعلی (1378)، «اسلام در آینه حج»، در: میقات حج، سال هفتم، ش 28.

    19. خامنه‌ای، سیدمحمد (1371)، حج از نگاه حقوق بین‌الملل، تهران: سازمان انتشارات کیهان.

    20. الخطراوی، محمدالعید (1404ق/1984م)، المدینة فی صدر الاسلام: الحیاة الاجتماعیه و السیاسیة و الثقافیة، بیروت: مؤسسة علوم القرآن و مکتبة دارالتراث (للمدینه).

    21. دونیو، ژان فرانسوا و ژرار دروئسن (1375)، تاریخچه بازار مشترک، ترجمه: محمد اسفندیاری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.

    22. رحیمی بروجردی، علیرضا (1390)، اقتصاد بین‌الملل، تهران: سمت.

    23. رمضان‌زاده، حسن (1391)، «حج و اقتصاد»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    24. روشه، گی (1380)، تغییرات اجتماعی، ترجمه: منوچهر وثوقی، تهران: نشر نی.

    25. سادئی، علی (1386)، تحلیل مردم‌شناختی حج بر اساس مناسک گذر، تهران: انتشارات شلاک.

    26. ساروخانی، باقر (1388)، جامعه‌شناسی ارتباطات، تهران: اطلاعات، چاپ بیست و سوم.

    27. سازمند، بهاره (1384)، «تحلیل سازه‌انگارانه از هویت ملی در دوران جنگ تحمیلی»، در: فصلنامهمطالعات ملی، ش 22.

    28. سرآبادانی، غلامرضا (1391)، «حج و همگرایی اقتصادی»، مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    29. سریع‌القلم، محمود (1379)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.

    30. سیادتی، سیداحمد و احسان صائمی (1391)، «ابعاد اقتصادی و مالی حج از دیدگاه قرآن و عترت»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    31. شایسته‌فر، مهناز (1389)، «مناسک حج در نگارگری اسلامی و نقش آن در همبستگی ملی و وحدت اسلامی»، در: نامه پژوهش فرهنگی، سال دوازدهم، ش 12.

    32. شرفی، ‌‌محمدرضا (‌‌1381)،جوان و بحران هویت، ‌‌تهران:‌‌ ‌‌سروش. ‌‌

    33. شریعتی، علی (1361)، میعاد با ابراهیم، مجموعه آثار 29، تهران: انتشارات مونا.

    34. ـــــــــــــــ (1387)، تحلیلی از مناسک حج، الهام و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی، چاپ بیستم، تهران.

    35. ابن بابویه قمی، محمد بن علی (شیخ صدوق) (1416ق)، علل الشرائع، قم: دارالحجه للثقافه.

    36. ضیاءآبادی، سیدمحمد (1387)، حج برنامه تکامل، تهران: مشعر.

    37. طباطبایی، محمدحسین (1363)، المیزان فی تفسیر‌القرآن، ترجمه: سید‌محمدباقر موسوی همدانی، ج 14، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.

    38. عربستانی، مهرداد (1391)، «حج ایرانی؛‌ وحدت و نقش گفتمان رقیب»، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.

    39. فوکویاما، فرانسیس (1379)، پایان نظم سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه: غلام‌عباس توسلی، تهران: جامعه ایرانیان.

    40. فیرحی، داوود (1386)، تاریخ تحول دولت در اسلام، قم: دانشگاه مفید.

    41. قاسمی خطیر، نبی‌الله و سید‌حبیب‌الله ساداتی (1391)، «معیارهای اقتصادی حج در قرآن و سنت»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.

    42. کدی، نیکی و مارک گازیوروسکی (1379)، نه شرقی نه غربی (روابط خارجی ایران با آمریکا و شوروی)، ترجمه: ابراهیم متقی و الهه کولایی، تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    43. کلمن، جیمز (1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: صبوری، تهران: نشر نی.

    44. مالرب، میشل (1379)، انسان و ادیان نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی، ترجمه: مهران توکلی، تهران: نشر نی.

    45. محمدی اشتهاردی، محمد (1384)، «عبادت و سیاست تاروپود حج»، در: فصلنامه قبسات، ش21.

    46. مطهرنیا، مهدی (1384)، «مقدمه‌ای بر استراتژی تقریب مذاهب اسلامی، بررسی مبانی تقریب مذاهب و استراتژی دستیابی به آن»، استراتژی تقریب مذاهب اسلامی، در: مجموعه مقالات هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، گروهی از نویسندگان، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.

    47. مطهری، مرتضی (1361)، احیاء تفکر اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    48. واخ، یواخیم (1387)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه: جمشید آزادگان، تهران: سمت.

    49. الوکیل، محمدالسید (1409ق/1989م)، المدینة المنورة عاصمة الاسلام الاولی (مدینه اولین پایتخت اسلامی)، جده: دارالمجتمع للنشر و التوزیع.

    50. ونت، الکساندر (1384)، نظریه اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمه: حمیرا مشیرزاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.

    51. هاشمی، سیدمحمد (1382)، امام خمینی و همگرایی جهان اسلام، تهران: نشر نیایش.

    52. هانتینگتون، ساموئل (1381)، رویارویی تمدن‌ها، ترجمه: مجتبی امیری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات امور خارجه.

    53. ـــــــــــــــ (1386)، گذار به دموکراسی: ملاحظات نظری و مفهومی، ترجمه: محمدعلی کدیور، تهران: گام نو.

    54. همیلتون، ملکم (1381)، جامعه‌شناسی دین، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشارات تبیان.

    55. یاری، شعیب (1391)، «بررسی شیوه انتقالی معانی فرهنگی و فرایند اجتماعی‌شدن در مراسم حج»، حج تجلی معنویت و کانون دیپلماسی فرهنگی جهان اسلام، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.

    56. یاری، شعیب و زهرا معینی (1391)، «ارزیابی عوامل سیاسی انسجام‌بخش میان مسلمین در موسم حج»،حج معنویت و کانون دیپلماسی فرهنگی جهان اسلام، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.

    1. Turner, vector & Turner, Edith (1978), Image and Pilgrimage in chritian culture: anthropological perspectives, New York: Columbia university press.
    2. Atkinson, Quentin & Whitehouse, Harvey (2011), The cultural Morph space of ritual form: Examining modes of religiosity cross-culturally، p50-62، Evolution, and human behavior (32).
    3. B. Turner, victor (1966), the ritual process: structure and anti-structure, Ithaca and New York: Cornell University Press.
    4. Bianchi Robert R (2004), Guests of God: pilgrimage and politics in the Islamic World, Oxford and New York: Oxford University Press.
    5. C. Turner, victor (1973), The Center out there: Pilgrim’s Goal. History of Religions, 12 (3).
    6. Fiano Boowie (2006), Anthropology of Religion: An Introduction, Oxford & Massachusetts: Black Well.
    7. Van. Gennep, Arnold (1960), The Rites of Passage, Chicago: University of Chicago Press.
    8. X Malcolm (1966), Autobiography of Malcolm x, New York: Grove press.

     

Files

History

  • Receive Date: 03 September 2016
  • Accept Date: 03 September 2016

Share

How to cite

Statistics