The Framework of the Theory of Progress and Evolution in the View of Ayatollah Motahhari

Document Type : The Quarterly Jornal

Authors

1 Lecturer of High Grades of Philosophy in Seminary and Associate Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran

2 Doctoral Student of Lecturer of Theology and Islamic Studies –Theoretical Foundation of Islam

Abstract

Passing about forty years of the Islamic revolution, Iran is in need of an indigenous and Islamic model of progress. A model that is consistent with the foundations of the revolution and is in the direction given by its divine leaders.
In designing the progress model, the first step is conceptualization, and its purpose is reaching a theoretical framework for determining the limits of progress. The possibility of recognizing real progress from virtual progress and the ability to discriminating between the right progress and the wrong one are among other advantages of the conceptualization.
This paper deals with the concept, foundations and different kinds of human community's evolution in the view of Ayatollah Motahhari and concludes with a theoretical framework for determining the limits of progress. In this framework, sorts of progress in six realms of spiritual, mental, physical, cultural and civilizational are depicted as a form of schema. In the future research, this framework can be complemented and used for modeling progress in different social spheres. This work can be done by establishing relationships between these six areas and weighing these relationships based on priority, inferiority and amount of importance of them.

Keywords


  1. 1. اصغری، محمود (1385)، «مبانی دین و توسعه در اندیشۀ استاد مطهری»، دوماهنامه اندیشه حوزه، سال دوازدهم،‌ فروردین و اردیبهشت.

    2. جوادی، محسن (1382-1383)، «توجیه جاودانگی اصول اخلاقی بر مبنای نظریه اعتباریات از دیدگاه استاد مطهری»، فصلنامه قبسات، ش 30 و31، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

    3. حداد عادل، غلامعلی و همکاران (1383)، دانشنامه جهان اسلام، ج 8، تهران:‌ بنیاد دایره‌المعارف اسلامی‌.

    4. حلی، حسن بن‌یوسف (1363)، الـجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، قم:‌ نشر بیدار

    5. خمینی (موسوی)، امام روح‌الله (1378)، صحیفه امام، ج‏20، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).

    6. سمیعی ظفرقندی، نصرت‌ا... (1370)، تغییرات اجتماعی در دیدگاه دو تن از متفکران مسلمان در 100 ساله اخیر استاد مطهری و علامه طباطبایی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی، تهران: دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

    7. شالیکار، ابراهیم (1384)، بررسی مقایسه‌ای توسعه از دیدگاه اسلام گرایان ایرانی استاد مطهری و شریعتی، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته علوم سیاسی، تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.

    8. طباطبایى، سیدمحمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی همدانی، مجلدات 1-2-5-13، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    9. لک‌زایی، شریف (1381)، «دگرگونی اجتماعی در اندیشه آیت الله مطهری»، قم: نشریه پگاه حوزه، ش 46.

    10. مصطفوى، حسن (1430 ه.ق)، التحقیق فى کلمات القرآن‌الکریم، ج 1 و 10، بیروت: دارالکتب العلمیه.

    11. مطهری، مرتضی (1371)، مجموعه‏آثار، ج 6 (جلد دوم از بخش فلسفه با عنوان اصول فلسفه و روش رئالیسم)، تهران: صدرا.

    12. ــــــــــــــــــــ (1372- الف)، مجموعه‏آثار، ج 2 (جلد دوم از بخش اصول عقاید با عنوان مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی)، تهران: صدرا.

    13. ــــــــــــــــــــ (1372- ب)، مجموعه‏آثار، ج 3 (جلد سوم از بخش اصول عقاید با عناوین کلام، ختم نبوت، پیامبر امی‌ و...)، تهران: صدرا.

    14. ــــــــــــــــــــ (1372- ج)، مجموعه‏آثار، ج 7 (جلد سوم از بخش فلسفه با عنوان فلسفه ابن‌سینا-1)، تهران: صدرا.

    15. ــــــــــــــــــــ (1376)، مجموعه‏آثار، ج 10 (جلد ششم از بخش فلسفه با عنوان شرح مبسوط منظومه -2)، تهران: صدرا.

    16. ــــــــــــــــــــ (1377- الف)، مجموعه‏آثار، ج 1 (عدل الهی، انسان و سرنوشت، علل گرایش به مادیگری(، تهران: صدرا

    17. ــــــــــــــــــــ (1377- ب)، مجموعه‏آثار، ج 9 (جلد پنجم از بخش فلسفه با عنوان شرح مبسوط منظومه - 1)، تهران: صدرا.

    18. ــــــــــــــــــــ (1377- ج)، مجموعه‏آثار، ج 13 (جلد هفتم از بخش فلسفه با عنوان مقالات فلسفی، مسأله شناخت و نقدی بر مارکسیسم)، تهران: صدرا.

    19. ــــــــــــــــــــ (1378)، مجموعه‏آثار، ج 4 (جلد چهارم از بخش اصول عقاید با عناوین توحید، نبوت، ‌اصل عدل در اسلام، ‌امامت و رهبری، معاد)، تهران: صدرا.

    20. ــــــــــــــــــــ (1379- الف)، مجموعه‏آثار، ج 8 (جلد چهارم از بخش فلسفه با عنوان فلسفه ابن‌سینا-2)، تهران: صدرا.

    21. ــــــــــــــــــــ (1379- ب)، مجموعه‏آثار، ج 19 (جلد اول از بخش فقه و حقوق با عناوین نظام حقوق زن در اسلام، مسأله حجاب و...)، تهران: صدرا.

    22. ــــــــــــــــــــ (1379- ج)، یادداشت‌های استاد مطهری، ج 1 (حرف الف)، تهران: صدرا.

    23. ــــــــــــــــــــ (1381)، مجموعه‏آثار، ج 21 (جلد سوم از بخش فقه و حقوق با عناوین اسلام و نیازهای زمان -1و2، اسلام و نیازهای جهان امروز، قوانین اسلام در مقایسه با توسعه و تحول دنیای جدید)، تهران: صدرا.

    24. ــــــــــــــــــــ (1384- الف)، مجموعه‏آثار، ج 11 (جلد هفتم از بخش فلسفه با عنوان درس‌های اسفار - مبحث حرکت)، تهران: صدرا.

    25. ــــــــــــــــــــ (1384-ب)، مجموعه‏آثار، ج 15 (جلد دوم از بخش تاریخ با عنوان فلسفه تاریخ)، تهران: صدرا.

    26. ــــــــــــــــــــ (1389)، یادداشت‌های استاد مطهری، ج 10 (جلد سوم از بخش موضوعی با موضوعات تکامل، تکامل اجتماعی انسان در تاریخ، جامعه و تاریخ)، تهران: صدرا.

    27. ــــــــــــــــــــ (1390- الف)، مجموعه‏آثار، ج 25 (جلد اول از بخش اجتماعی- سیاسی با عناوین الغدیر و وحدت اسلامی، حج، نهضت آزادی بخش اسلام، مسأله نفاق و... تکامل اجتماعی انسان در تاریخ و...)، تهران: صدرا.

    28. ــــــــــــــــــــ (1390- ب)، مجموعه‏آثار، ج 26 (جلد اول تفسیر قرآن)، تهران: صدرا.

    29. موثقی، سیداحمد(1383)، «سیر تحول مفهومی‌توسعه»، نشریه حقوق و علوم سیاسی، ش 63، دانشگاه تهران.

    1. 30.  Esteva، Gustavo (1992) ,“Development”, in Sachs, Wolfgang (ed), The Develpe Dictionary, London.