ORIGINAL_ARTICLE
روح سرگردان، بازخوانی روایت شهید مطهری از ملیت ایرانی
شهید مطهری در کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام به مقوله اسلام و مسأله ملیت پرداخته و با تبیین جداییناپذیری دین اسلام از هویت ایرانی، رویکرد ایدئولوژیکِ رژیم سلطنتی از ملیت ایرانی را مردود دانسته است. اما این روایت خود در اسارت نوعی ایدئولوژیِ جهانوطنی اسلامی درآمده بود که بیش از یکسده در جهان اسلام رواج داشت. در نتیجه، به علت آنکه هدف اصلی وی در این اثر، ابطال ملیگرایی سلطنتی بوده است، موضوع تبیین ملیت و جنبههای ایجابی آن در این اثر دوره ناتمام مانده است. مقاله حاضر، این روایت ناتمام از ملیت ایرانی را در دو سطح؛ مبانی نظری و نتایج عملی بررسی کرده است. در سطح مبانی نظری، نارساییهای اندیشه اتحاد اسلام را بررسی و نشان داده است که در جهان اسلام، این اندیشه با نفی نظام دولتهای ملی درصدد احیاء خلافت بوده و با شکست احیاء خلافت اسلامی، در عمل مقهور نظام دولتهای ملی شده است؛ چنانکه در سطح عملی نیز نظام آموزشی، سیاسی و حقوقی کشور را با چالشهای جدّی مواجه کرده و نتیجه میگیرد که نفی مفهوم دولت ملی و عدم ارائه تفسیر روشنی از رابطه دولت ملی با ملت توحیدی، روح ملی میان دو کالبد ملی و جهانی سرگردان شده است.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71354_09d8dfbc859d7b055d6452eb6d003ae1.pdf
2021-09-23
7
33
10.22081/jiss.2021.60751.1798
هویت ملی
انقلاب اسلامی ایران
ملیگرایی
انترناسیونالیسم اسلامی
پانایرانیسم
ملیت ایرانی
محمدحسین
مظفری
mozaffari@samt.ac.ir
1
سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
LEAD_AUTHOR
1.آقاحسینی، محسن. (1364). بررسی مواضع و نقطهنظرهای جمهوری اسلامی ایران و امریکا در پرونده الف/18. مجله حقوقی بینالمللی، 4(4)، صص 49-72.
1
داوری اردکانی، رضا. (1364). ناسیونالیسم، حاکمیت ملّی و استقلال. تهران: نشر پرسش.
2
سبحانی، جعفر. (1364). اسلام و نظریه جهانوطنی. مجله نور علم، (2). صص 18-29.
3
شریعتی، علی. (بیتا). بازگشت به خویشتن. بیجا، بینا.
4
العلیانی، علی بن نفیع. (1985م). اهمیة الجهاد فی نشر الدعوة الاسلامیة. الریاض: دارطیبه.
5
قانون اساسی جمهوری اسلامی. برگرفته از: https://rc.majlis.ir/fa/content/iran_constitution
6
گروئیانی، فرناز؛ ادهم، ضرغام. (1393). نقش خیر و شرّ در شخصیتهای آثار حسین قوللر آقاسی. مجله علمی-پژوهشی نگره، (30)، صص 5-20.
7
مطهری، مرتضی. (1361). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: دفتر انشارات اسلامی.
8
مظفری، محمدحسین. (1397). آیینه سکندر؛ در احوال جامعه و فرهنگ یونان. تهران: نشر نقد فرهنگ.
9
نقوی، علیمحمد. (1364). اسلام و ملیگرایی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
10
نیاکی، جعفر. (1377). ممنوعیت استملاک اموال غیرمنقول توسط بیگانگان در حقوق ایران. مجله حقوقی بینالمللی، (22) صص 221-298.
11
Azra, Azyumardi. (2006). Indonesia, Islam, and Democracy: Dynamics in a Global Context, Solstice Publishing.
12
Azra Azyumardi. (2018). Indonesian wasatiyyah Islam, Political and Civil Society, a paper presented in the 7th World Peace forum, Jakarta, 14-16 August.
13
Elder, Catriona. (2007). Being Australian: Narratives of national identity.
14
Flensted-Jensen, Pernille. (2000). Further Studies in the Ancient Greek Polis.
15
Fukuyama, Francis. (1992). The End of History and the Last Man, Free Press.
16
Hobsbawm; E. J. (1990). Nations and Nationalism since 1780: Programme, Myth, Reality, Cambridge University Press.
17
Huntington, Samuel P. (2004). Who Are We? The Challenges to America's National Identity.
18
Meir, Litvak; (ed.). (2017). Constructing Nationalism in Iran: From the Qajars to the Islamic Republic, Routlege.
19
Moosa, Ebrahim. (2000-2001). The Dilemma of Islamic Rights Schemes; Vol.15, Journal of Law and Religion.
20
Mozaffari, Ali. (2014). Forming National Identity in Iran: The Idea of Homeland Derived from Ancient Persian and Islamic Imagination of Place.
21
Roudometof, Victor and Robertson, Roland. (2001). Nationalism, Globalization, and Orthodoxy: The Social Origins of Ethnic Conflict in the Balkans, Praeger.
22
Theiss-Morse, Elizabeth. (2009). Who Counts as an American?: The Boundaries of National Identity, Cambridge.
23
Vejdani, Farzin. (2014). Making History in Iran: Education, Nationalism, and Print Culture, Stanford University Press.
24
Yasuaki, Onuma. (1997). Towards an Inter-civilizational Approach to Human Rights, Vol.7, Asian Year Book of International Law.
25
Zia-Ebrahimi, Reza. (2016). The Emergence of Iranian Nationalism: Race and the Politics of Dislocation, Chapter 3.
26
Zimmt, Raz. (2017). Iranian Nationalism, Islamic Unity and Shi'ism in Iran's regional policy, in: Meir Litvak (ed.) Constructing Nationalism in Iran: From the Qajars to the Islamic Republic, Routlege.
27
ORIGINAL_ARTICLE
نقش راهبردی اقتدار فرهنگی در امتداد حیات اجتماعی شیعیان (با تأکید بر مؤلفههای امامان معصوم علیهم السلام)
رهبران شیعی همواره در تنگنای فراگیر دوران قرار داشته و به منابع بنیادین قدرت مانند: حکومت و اقتصاد دسترسی نداشتهاند؛ بنابراین پاسخ به این مساله که «مهمترین مؤلفههای امامان برای امتداد حیات اجتماعی شیعه چه بوده است؟» استفهام مهمی است که این مقاله بر اساس منابع تاریخی و با بهرهگیری از روش تحلیلِ محتوایِ سخنانِ باقیماندهِ از امامان معصوم علیهم السلام در پی پاسخ به آن میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ مهمترین راهبرد ایشان برای خروج از این وضعیت، «اقتدارفرهنگی» بوده است که «مرجعیت علمی» و «سرمایهگذاری فرهنگی» از مهمترین ارکان آن بهشمار میآیند و در اثر آن، تقویت و استمرار حیات شیعه خارج از دایره قدرت و غلبه بر گفتمان اکثریتِ حاکم، حاصل شده است؛ تا جاییکه ایشان با اتخاذ این راهبرد حیاتی توانستند، جانِ تازهای به کالبد نیمهجان شیعیان بخشیده و علاوه بر اثرگذاری عمیق بر دیگر فرهنگها، توسعه نفوذ قلمرو جغرافیایِ فرهنگی تشیع؛ به اوج اقتدار حقیقی دست یافته و فراتر از قلمرو سیاسی حاکمان، به قدرت اجتماعی تبدیل شوند تا امتداد اجتماعی خود را نیز تضمین نمایند. بدیهی است بهکارگیری این بنیادهای حرکتآفرین، میتواند چراغ راه شیعه در جهانیسازیِ فرهنگِ تشیع و نقشآفرین در ارتقای اقتدار اجتماعی آنان در مسیر شکوفائی تمدن نوین اسلامی باشد.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71355_49a22ddaa8e32083f81b1149fdc7ab19.pdf
2021-09-23
34
66
10.22081/jiss.2021.60025.1762
راهبرد فرهنگی
امامان شیعه علیهم السلام
اقتدار فرهنگی
مرجعیت علمی
حیات اجتماعی
محمودرضا
محمددوست
mohammaddostmr@gmail.com
1
دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشکده معارف و اندیشه اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
LEAD_AUTHOR
محمد
اصغریان دستنایی
alrahil88@gmail.com
2
دانش آموخته دکتری مدرسی معارف اسلامی/ گرایش تاریخ و تمدن اسلام/ دانشگاه تهران
AUTHOR
عیسی
مولوی وردنجانی
molavi131@gmail.com
3
دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران.
AUTHOR
* نهجالبلاغه. (1414ق). محقق: صبحی صالح. قم: انتشارات هجرت.
1
ابن ابیالحدید، ابوحامدعبدالحمید بن هبةالله. (١٤٠٤ق). شرح نهجالبلاغه. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی&.
2
ابن حجر هیثمی، احمد بن محمد. (1424ق). الصواعق المحرقة فی الرد علی اهل البدع. استانبول: مکتبة الحقیقة.
3
ابن شهرآشوب، محمد بن علی. (1379ق). مناقب آل ابىطالب. قم: نشر علامه.
4
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1408ق). البدایه و النهایه. بیروت: دارالاحیاء.
5
ابنشعبهحرانی، حسن بن علی. (1404ق). تحف العقول عن آل الرسول (محقق: علیاکبر غفاری). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
6
احمدى میانجى، علی. (1385). مکاتیب الائمه. قم: دارالحدیث.
7
اخوان کاظمی، بهرام. (1378). راهبردهای اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی و تضمین امنیت فرهنگی. پژوهشکده مطالعات راهبردی. فصلنامه مطالعات راهبردی، 2(3)، صص 1-36.
8
امینی، عبدالحسین. (1368). الغدیر (مترجم: جلال الدین فارسی و دیگران). تهران: کتابخانه بزرگ اسلامی.
9
انجمن دین و زندگی عمومی پیو. (۱۳۹۳). نقشه جمعیت مسلمانان جهان. (مترجم: محمود تقیزاده داوری). قم: نشر شیعهشناسی.
10
آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1378). غررالحکم و دررالکلم. (مترجم: هاشم رسولی). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
11
بردبایف، نیکلای. (1374). فرهنگ و تاریخ: تمدن و آزادی (مترجم: حکمتالله ملاصالحی). نامه فرهنگ، (17)، صص 134 تا 143.
12
برقی، احمد بن محمد. (1371ق). المحاسن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
13
بشیریه، حسین. (1380). تاریخ اندیشههای سیاسی در قرن بیستم. تهران: نشر نی.
14
تراسبی، دیوید. (1382). اقتصاد و فرهنگ (مترجم: کاظم فرهادی). تهران: نشر نی.
15
جاکوهالس، کالوی. (1373). مبانی تحلیل سیاست بینالملل. (مترجم: بهرام مستقیمی).تهران: وزارت امور خارجه.
16
جباری، محمدرضا. (1382). سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
17
جعفریان، رسول. (1381). حیات فکری و سیاسی امامان شیعه. قم: انصاریان.
18
حرعاملی، محمد بن حسن. (1416). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: آلالبیت^.
19
حلبی، تقیالدین بن عبیداللّه. (۱۴۰۴ق). تقریب المعارف فی الکلام (محقق: رضا استادی). بیجا: بینا.
20
خامنهای، سیدعلی. (1390). انسان 250 ساله. تهران: نشر صهبا.
21
داوری اردکانی، رضا. (1375). پلورالیسم و فرهنگ. مجله نامه فرهنگ، (24)، صص 74-86.
22
سنت، ریچارد. (1378). اقتدار (مترجم: باقر پرهام). تهران: نشر شیرازه.
23
شبستری، عبدالحسین. (1421ق). مشاهیر شعراء الشیعه (ج2، چاپ اول). قم: مکتبه الادبیه المغتصه.
24
شجاعىزند، علیرضا. (1376). اقتدار در اسلام. فصلنامه حکومت اسلامى، (5)، صص 207-219.
25
شیلر، هربرت. (1377). وسایل ارتباطی جمعی و امپراتوری امریکا (مترجم: احمد عابدینی). تهران: سروش.
26
شیخ صدوق، محمدبن علی. (1372). عیون اخبارالرضا (مترجم: حمیدرضا مستفید و اکبر غفاری). تهران: نشر صدوق.
27
طبرسی، احمد بن علی. (1424ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج (محقق: ابراهیم بهادری و محمد هادی). تهران: نشر اسوه.
28
طبرسی، فضل بن حسن. (۱۴۱۷ق). اعلام الوری باعلام الهدی. قم: آلالبیت لاحیاء التراث.
29
طوسی، محمد ابن الحسن. (1365). تهذیب الاحکام (محقق: حسن موسوی خرسان). تهران: دارالکتب الإسلامیه.
30
عالم، عبدالرحمن. (1383). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
31
عمید، حسن. (1363). فرهنگ عمید. تهران: نشر امیرکبیر.
32
کربن، هانری. (1395). چشماندازهای معنوی و فلسفی:اسلام ایرانی (مترجم: انشاءالله رحمتی). تهران: نشر سوفیا.
33
کشی، محمد بن عمر. (بیتا). اختیار معرفة الرجال (محقق: مهدی رجایی). قم: آلالبیت لاحیاء التراث.
34
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
35
گیدنز، آنتونی. (۱۳۸۸). جامعهشناسی (مترجم: منوچهر صبوری). تهران: نشر نی.
36
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالأنوار الجامعة أخبارالأئمة الأطهار (مصحح: محمدباقر محمودی و دیگران). بیروت: داراحیاء التراث العربی.
37
مرادی، حجتالله. (1389). قدرت و جنگ نرم. تهران: نشر ساقی.
38
مسعودی، علی بن حسین. (1370). مروج الذّهب (مترجم: ابوالقاسم پاینده). تهران: نشر علمی و فرهنگی.
39
مطهری، مرتضى. (1373). سیری در سیره ائمه اطهار. قم: نشر صدرا.
40
مطهری، مرتضی. (1374). امامت و رهبری. قم: نشر صدرا.
41
مفید، محمد بن محمد بن نعمان. (1414ق). الارشاد. بیروت: نشر دارالمفید.
42
مقدسی، مطهر بن طاهر. (1361). البدء و التاریخ. بیجا، بینا.
43
مقریزی، احمد بن علی. (1418ق). المواعظ و الاعتبار. لندن: الفرقان للتراث الإسلامی.
44
میلگرام، استنلی. (۱۳۸۱). اطاعت از اتوریته (مترجم: مهران پاینده و عباس خداقلی). تهران: نشر اختران.
45
نای، جوزف. (1382). کاربرد قدرت نرم (مترجم: سیدرضا میرطاهر). تهران: نشر قومس.
46
نای، جوزف. (1391). آینده قدرت (مترجم: سیدرضا مرادصحرایی). تهران: موسسه تحقیق و توسعه نوین دانشمند.
47
یوسفی، جعفر. (1387). بررسی تطبیقی قدرت نرم در گفتمانهای اسلامی و لیبرال دموکراسی. تهران: پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
48
ORIGINAL_ARTICLE
راهکارهای مقابله با اشرافیگری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی علیه السلام به عثمان بن حنیف
از مهمترین نامههای تاریخی امیرالمؤمنین علی علیه السلام که چهره آن حضرت را به خوبی در عرصه تربیت و اخلاق سیاسی و مدیریت جامعه نشان میدهد، نامه 45 نهجالبلاغه خطاب به عثمان بنحنیف انصاری است. اگرچه محتوای این نامه در چند مقاله بررسی سندی و متنی شده، ولیکن تاکنون مهمترین مقولههای مطرحشده در نامه به منظور استخراج الگویی عملی برای مبارزه با اشرافیگری همراه با فرایند گامبهگام آن به صورت روشمند و نظاممند با هدف نزدیکی به حکومت علوی و نیل به عدالتخواهی تبیین نشده است. در این مقاله تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک «تحلیل محتوای مقولهای»، دو مقوله کلی: «آسیبشناسی اشرافیگری» و «راهکارهای مقابله با اشرافیگری» در این نامه را کشف کرده و سپس با استفاده از طبقهبندی اطلاعات، مضامین ذیل آنها را بررسی کرده و در نهایت، ساختار هندسی این خطبه را ترسیم کنیم. تحلیل محتوای مقولهای نامه امام علی علی السلام به عثمان بنحنیف نشان میدهد که در این نامه تاریخی، دو مقوله: «آسیبشناسی» و «ارائه راهکار» جهت مقاله با اشرافیگری و مقدمهسازی برای اقامه عدالت در جامعه مطلوب اسلامی به همراه مراحل و فرایندهای آن به صورت گامبهگام ترسیم شده است. توصیه به پارسایی و تقوا، توجه به الگوهای صالح، توصیه به وارستگی از دنیا و معادباوری از جمله راهکارهای مستخرج از نامه امام است که جزئیات، مراحل و گامهای آن به صورت دقیق تشریح شده است.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71356_3a4d066da8dd51a2d87aebb97e977cb1.pdf
2021-09-23
67
94
10.22081/jiss.2021.60600.1789
امام علی علیه السلام
عثمان بنحنیف انصاری
اشرافیگری
نهجالبلاغه
روش تحلیل محتوای مقولهای
محمد
عترت دوست
etratdoost@sru.ac.ir
1
استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
AUTHOR
مهدیه
احمدی
mahdiyeh1375116@gmail.com
2
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
LEAD_AUTHOR
* قرآن مجید (مترجم: محمدمهدی فولادوند). تهران: دارالقرآن الکریم.
1
** نهجالبلاغه (مترجم: علامه محمدتقی جعفری). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
2
ابنابی الحدید، عزّالدین عبدالحمید. (1378ق). شرح نهجالبلاغه (محقق: محمدابوالفضل ابراهیم، الطبعة الاولی). مصر: داراحیاء الکتب العربیه.
3
ابنبابویه، محمد بن علی. (1400ق). الامالی (چاپ اول). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
4
ابن شهرآشوب، محمد بن علی. (1405ق). مناقب آل ابیطالب (الطبعة الاولی). بیروت: دارالاضواء.
5
ابنفارس، احمد. (1389ق). معجم مقاییس اللغة (الطبعة الثانیه). مصر: شرکة مکتبة و مطبعة الحلبی.
6
ابنفتّال نیشابوری، محمد. (1406ق). روضة الواعظین (الطبعة الاولی). بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
7
ابنمنظور، محمد بن مکرم. (1408ق). لسان العرب (الطبعة الاولی). بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
8
احسانی، محمد. (1379). تربیت سیاسی کارگزاران در مدرسه امام علی×. نشریه معرفت، (39)، صص 17-31.
9
انصاری تلمسانی (برّی)، محمد بن ابی بکر. (1402ق). الجوهرة فی نسب الامام علی و آله (الطبعة الاولی). بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
10
باعونی دمشقی، احمد. (1416ق). جواهر المطالب فی مناقب الامام علیبن أبیطالب (الطبعة الاولی). قم: مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة.
11
بحرانی، ابن میثم. (1362). شرح نهجالبلاغه (الطبعة الاولی). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
12
تمیمی آمدی، عبدالواحد. (1407ق). غررالحکم و درر الکلم (الطبعة الاولی). بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
13
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1394). ماه مهر پرور. تهران: انتشارات دریا.
14
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1395). حکومت حکمت. تهران: انتشارات دریا.
15
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1396). زمامداری و پارسایی. تهران: اتنتشارات دریا.
16
دیلمی، حسن بن محمد. (1392). إرشاد القلوب المنجی من عمل به من ألیم العقاب. بیجا: انتشارات اسوه.
17
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (بیتا). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دارالمعرفة.
18
راوندی، قطب الدین. (1382). الخرائج و الجرائح. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
19
زمخشری، محمد. (1412ق). ربیع الابرار و نصوص الاخیار. بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
20
شعرانی، حسین بن عبدالوهّاب. (بیتا). عیون المعجزات. قم: مکتبة الداوری.
21
طبری آملی، ابیالقاسم. (1383). بشارة المصطفی لشیعة المرتضی. نجف: المکتبة الحیدریة.
22
عاصمی، احمد بن محمد. (1418ق). العسل المصفّی منه تهذیب زین القتی فی شرح سورة هل أتی. قم: مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
23
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1414ق). العین (محقق: مهدی المخزومی و ابراهیم السّامرائی). بیجا: افست انتشارات اسوه.
24
قرشی، سیدعلیاکبر. (1382). مفردات نهجالبلاغه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
25
مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار^. بیروت: مؤسسة الوفاء.
26
مطهری، مرتضی. (بیتا). انسان کامل. تهران: نشر صدرا.
27
مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان. (1375-1390ش). پیام امام امیرالمؤمنین×. تهران: دارالکتاب الاسلامیة.
28
ORIGINAL_ARTICLE
بسترها و پیامدهای فرهنگی پیدایشِ «داعشِ خشونتگرا»
هدف مقاله بررسی زمینههای فرهنگی برآمدن داعش به شکل خشونتگرای آن و البته مهمتر، پیامدهایی است که رویکردهای خشونتگرای داعش در بسترهای فرهنگی منطقه برجای گذاشته و در آینده میتواند موجبات آسیبهای گستردهی فرهنگی و غیرفرهنگی را فراهم آورد. پرسش ناظر بر هدف عبارت است از اینکه بهلحاظ فرهنگی چرا جریانی افراطگرا به نام «داعش خشونتگرا» در منطقه شکل گرفته و پیامدهای فرهنگی اقدامات این جریان در منطقه چه میباشد؟ این تحقیق بهلحاظ نوع، کاربردی و بهلحاظ رویکرد، کیفی بوده که با استفاده از منابع کتابخانهای و اسنادی با روش تحلیل «نشانهشناختی» انجام شده است. نشانههای موجود که در قالب دالهای مختلف، قابل اشاره و گردآوری است، نشان میدهد زمینههای فرهنگی گوناگونی؛ همچون فرهنگ سیاسی و ارزشهای فرهنگی و مانند آن در منطقه وجود دارند که به صورت همافزا عمل کرده و پیدایش گروهی چون داعش را سبب میشوند که نمیتواند جز خشونتگرایی، رویکرد دیگری در پیش گرفته و مبنای رفتار خود قرار دهد. در این بررسی، پیامدهای اقدامات خشونتبار داعش، مهمتر دانسته شده؛ چراکه آیندهی منطقه و حتی جهان را به مخاطره میاندازد. بهنظر میرسد چرخهی خشونت، بهمعنی کاربست خشونت برای مقابله با خشونت در آیندهی منطقه ظهور و فعالیت بیشتری داشته، حرکتها و جریانهای دیگری که برآیند و پیآیندِ فعالیتهای خشونتبار داعش هستند، فعال شده و خشونت بهعنوان خصلتی فرهنگی در منطقه تقویت شود.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71357_142a6ed8c45d19e6c2a29ac56c1e385b.pdf
2021-09-23
95
122
10.22081/jiss.2021.60224.1773
فرهنگ
خشونت فرهنگی
فرهنگ خشونت
تغییرات فرهنگی
داعش خشونتگرا
حمید رضا
محمدی
h.mohammadi58@yahoo.com
1
استادیار گروه معارف اسلامی و مدرس مدعو گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
LEAD_AUTHOR
مهدی
مزینانی
m.mazinan@iscs.ac.ir
2
دانشجوی دکتری دوره هفتم مدیریت راهبردی فرهنگی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و مدرس دانشگاههای افسری ارتش
AUTHOR
ابراهیمنژاد، محمد. (1393). دولت اسلامی عراق و شام (ویراستار علمی: مهدی فرمانیان). قم: دارالاعلام لمدرسه اهلالبیت^.
1
ارشدی، علییار؛ ملکی، وحید و سعیدی روشن، حمیده. (1392). خشونت از منظر جرمشناسی؛ عوامل گرایش و راهکارهای مقابله با آن. نشریه کارآگاه، 6(22)، صص 146-169.
2
امینیان، بهادر؛ زمانی، سیدحسامالدین. (1395). چارچوبی نظری برای تحلیل رفتار گروه داعش. فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی، (21)، صص 1-24.
3
بارون، رابرت؛ بیرن، دان و برنکامب، نایلا. (1389). روانشناسی اجتماعی (مترجم: یوسف کریمی). تهران: نشر روان.
4
برک، پیتر. (1389). تاریخ فرهنگی چیست؟ (مترجم: نعمتالله فاضلی و مرتضی قلیچ). تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
5
بصیری، محمدعلی؛ سالدورگر، الهه. (1396). بررسی علل و عوامل شکلگیری داعش. فصلنامه سیاست، 47(3)، صص 553-570.
6
بیتس، دانیل؛ پلاگ، فرد. (1375). انسانشناسی فرهنگی (مترجم: محسن ثلاثی). تهران: نشر علمی.
7
جمشیدی، محمدحسین؛ محسنی، سجاد. (1397). تبیین چرایی انتخاب کشورهای هدف از سوی داعش و آینده پیشروی آن. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 7(3)، صص 1-22.
8
حاتمی، محمدرضا. (1396). تأثیر داعش بر ژئوپلیتیک و ناسیونالیسم دینی خاورمیانه. مجله جستارهای سیاسی معاصر، 8(4)، صص 65-81.
9
دکمجیان، هرایر. (1383). جنبشهای اسلامی معاصر در جهان عرب (مترجم: حمید احمدی). تهران: نشر کیهان.
10
سمیعی اصفهانی، علیرضا؛ شریفیلمه، ایمان. (1395). واکاوی ریشههای شکلگیری داعش در سوریه و عراق. فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، 5(2)، صص 161-187.
11
شیرودی، مرتضی. (1394). مدل راهبردی (SWOT) در تحلیل بحران رفتار سیاسی داعش، جمهوری اسلامی ایران و راههای برونرفت. نشریه پژوهش در سیاست اسلامی، 3(8)، صص 81-106.
12
صادقی، علی؛ میرشکاران، یحیی. (1397). تحلیل زمینههای جغرافیایی و اجتماعی شکلگیری و گسترش بنیادگرایی اسلامی؛ مطالعه موردی: جریان تکفیری داعش. فصلنامه تحقیقات سیاسی بینالمللی، (34)، صص 18-37.
13
عالم، عبدالرحمان. (1373). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی.
14
فیروزآبادی، سیدحسن. (1393). تکفیریهای داعش را بشناسیم. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
15
کسرایی، محمدسالار؛ داوریمقدم، سعیده. (1394). برآمدن داعش در خاورمیانه: تحلیل جامعهشناختانه. فصلنامه روابط خارجی، (25)، صص 191-216.
16
لسانی، سیدحسام الدین؛ نقیزاده، یلدا. (1398). بررسی قواعد حاکم بر تخریب میراث فرهنگی در مخاصمات مسلحانه بین المللی با تأکید بر عملکرد داعش. نشریه مطالعات حقوق عمومی، 49(3)، صص 981-1002.
17
محمدپور، احمد. (1392). ضد روش تحقیق کیفی. تهران: نشر جامعهشناسان.
18
محمدیان، علی؛ ترابی، قاسم. (1394). بسترها و عوامل در شکلگیری گروهک تروریستی داعش. مجله سیاست دفاعی، 23(1)، صص 232-260.
19
مرادپورگیلده، مسعود. (1394). نشانهشناسی داعش و معانی آن. برگرفته از: https://b2n.ir/b02681
20
نجات، سیدعلی. (1394). کالبدشکافی داعش. تهران: ابرار معاصر.
21
نجفزاده، مهدی؛ جمالی، جواد. (1398). نشانهشناسی عملیات انتحاری در گروههای تکفیری اسلامی (مطالعه موردی: داعش در عراق). مطالعات ملی، 20(77)، صص 127-147.
22
چرا رنگ پرچم داعش سیاه است؟ (1393). برگرفته از: http://www.akharinnews.com.
23
Galtung, Johan. (1990). Cultural Violence. Journal of Peace Researc, pp. 291-305.
24
Holschuh، (2014). On Violence as a Social Construct: An Experimental Design. Undergraduate Research Journal for the Human Sciences. http://www. kon.org/urc/urc_research_journal13.html.
25
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روشهای فرعون در «مدیریت ذهن» قوم خویش در قرآن کریم
اهمیت فعالیت ذهن و نقش آن در گرایشات و رفتارهای انسان، امروزه مورد توجه علوم انسانی و رفتاری قرار گرفته و مباحث گستردهای پیرامون فلسفه ذهن، مراتب و کارکرد آن پدید آورده است. از جمله این مباحث که چگونگی ایجاد یا تغییر تصورات ذهنی را در فرد و اجتماع انسانی مورد مطالعه قرار میدهد، مدیریت ذهن است. آگاهی از این فرایند، از شاخههای اصلی علم ارتباطات و لوازم اساسی حکمرانی است. با آنکه این تعبیر بهلحاظ اصطلاح علمی سابقه چندانی ندارد، اما قرآن کریم به مصادیق بسیار جذّاب و پیچیدهای از آن اشاره فرموده که اقدامات فرعون یکی از آن موارد است. مسئله پژوهش حاضر این است که فرعون بهعنوان یک دیکتاتور ستمپیشه چگونه توانست در ذهن و قلب بسیاری از افراد قوم خود نفوذ کرده و ایشان را به اطاعت خود و مبارزه با حق وادارد و تا ورود به آتش، همراه خود سازد: «یقدم قومه یوم القیامة فأوردهم النار» (هود، 98). به این منظور، به تحلیل محتوای آیات قرآن و استخراج روشهای مدیریت ذهن فرعون نسبت به قوم خویش پرداخته است. نتایج نشان داده؛ فرعون با کاربست روشهای عوامفریبی، إلقای ترس، إلقای برتری، تحقیر، تخریب شخصیت و مانند آن توانست اذهان قوم خود را تسخیر نموده و آنها را از پیروی دعوت حق موسی× دور کند.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71358_0df33aa7ca90dc26eaa0d9a1fa6b0316.pdf
2021-09-23
123
152
10.22081/jiss.2021.60039.1763
روشها
فرعون
مدیریت ذهن
قرآن کریم
بی بی حکیمه
حسینی دولت آباد
hosseini.dolatabad@gmail.com
1
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم مشهد، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
اکرم
عرب طاط
akramtat.ak20@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم مشهد، مشهد، ایران.
AUTHOR
قرآن کریم
1
ابنابیالحدید، عبدالحمید بن هبةالله. (1371). شرح نهج البلاغه (ج3). قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی&.
2
ابوالقاسم، اکبری. (1381). مشکلات نوجوانان و جوانان (چاپ دوم). تهران: نشر ساوالان.
3
افتخاری اصغر. (1385). کالبد شکافی تهدید. فصلنامه مطالعات دفاعی و امنیتی، 14(47)، صص 165-169.
4
افشاری، پیام. (1395). ذهن هوشیار روح بیدار. نشر الکترونیکی کتابراه، برگرفته از: https://www.ketabrah.ir
5
اﻛﺒﺮﻳﺎنی، ﺳﻌﻴﺪ؛ ﻧﺼﺮ اﺻﻔﻬﺎنی، ﻋﻠﻲ و ﺷﺎئمی ﺑﺮزکی، ﻋلی. (1398). ارائه الگوی ترور شخصیت در سازمان. نشریه مدیریت دولتی (دانش مدیریت)، 11(4)، صص 66 -69.
6
ایلیا و واسیل (2016م). بررسی تفاوت رفتارهای مخرب و رفتارهای شهروندی سازمانی از دیدگاه فردی کارمند. فرهنگ مدیریت سازمانی، (1)، صص 157-179.
7
جی، اس. (2019م). ترور شخصیت بهعنوان ابزاری در سیاست بینالملل (مطالعه موردی روابط ایالات متحده و فدراسیون روسیه). نظریه و روش بینالملل رازها و دیپلماسی،
8
صص 1-183.
9
چالدینی، رابرتبی. (2004م). روانشناسی نفوذ (مترجم: روح الله حمیدی، 1396). تهران: نشر رسا.
10
حرانی، ابنشعبه. (1297ق). تحفالعقول (مترجم: صادق حسنزاده، 1382). قم: نشر آلعلی×.
11
روزبه، خسرو. (1340). واژههای سیاسی (چاپ اول). تهران: انتشارات پژوهش.
12
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1376). المفردات فی غریب القرآن (چاپ اول). بیروت: دارالعلم الدارالشامیة.
13
رازی، ابوالفتوح. (1371). روضالجنان و روحالجنان فی تفسیرالقران (چاپ اول). مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی.
14
رضازاده، حمیدرضا. (1391). راهنمای عملی مدیریت وکنترل ذهن (چاپ اول). تهران:
15
نشر وانیا.
16
ریاحی، محمدرضا. (1390). ایران و آمریکا، توسعه و تضاد در بستر جنگ نرم (چاپ اول). تهران: مرکز پژوهشهای اسلامی صداوسیمای جمهوری اسلامی.
17
زارعان، شراره. (1398). از (نه) به (بله). تهران: پارسیان البرز.
18
سلیمی، کرامت. (1396). ترس نتیجه عدم اگاهیست. برگرفته از: kajestan.ir
19
شریعتی، فهیمه؛ حسینی شاهرودی، سیدمرتضی. (1392). ذهن و تأثیرات بیواسطه آن از نظر ملاصدرا. مجله حکمت صدرایی، 2(1)، صص71-84.
20
شعیبی، فاطمه. (1392). شخصیت خود شیفته. نشرالکترونیکی http://ketabesabz.com
21
شکاری، عباس. (1373). روانشناسی تربیتی (چاپ اول).کاشان: انتشارات دانشگاه کاشان.
22
شوستروم، اورت. (1921م). روانشناسی انسان سلطهجو (مترجمان: قاسم قاضی و غلامعلی سرمد، 1366). تهران: نشر سپهر.
23
دستغیب شیرازی، سیدعبدالحسین. (1368). قلب سلیم (چاپ دهم). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
24
صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (1363). مفاتیح الغیب (چاپ اول). تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگی.
25
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیرالقران الکریم (ج15). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
26
طبرسى، فضل بن حسن. (1371). تفسیر مجمع البیان (ج15و20). تهران: نشر فراهانى.
27
عاشوری، احمد. (1387). اثربخشی گروه درمانی متمرکز بر ابراز وجود در کاهش پرخاشگری و بهبود پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دبیرستانی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 14(4)، صص 389-393.
28
عبداللهی خوروش، حسین. (1353). تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب. اصفهان: بنگاه مطبوعاتی مطهر.
29
عفیف، عبدالفتاح طباره. (1334). همراه پیامبران در قرآن (مترجمان: حسین خاکساران و عباس جلالی، 1393). قم: موسسه بوستان کتاب.
30
عمید، حسن. (1375). فرهنگ فارسی عمید (ج4). تهران: نشر آگاه.
31
فروتن، حمیدرضا. (1397). راهنمای کامل متقاعدسازی. برگرفته از: http://ketabesabz.com
32
قادری ارایی، معصومه السادات. (1396). کبر و راههای درمان آن از دیدگاه اسلام (چاپ اول). تهران: پر.
33
قرائتی، محسن. (۱۳۸۳). تفسیر نور (ج۸). تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
34
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). کافی (ج2). تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
35
کرمی، رامین. (1395). شناخت ذهن و کنترل آن. برگرفته از: https://www.ketabrah.ir
36
کلاینبرگ، اتو. (1899م). روانشناسی اجتماعی (مترجم: علیمحمد کاردان، 1376، ج2). تهران: نشر اندیشه.
37
سیف هاشمی، سودابه. (1397). اسرار کنترل ذهن. تهران: انتشارات نواندیش.
38
کاویانی، حسین؛ پورناصح، مهرانگیز. (1381). نقش کلمه در شکلگیری ذهن فرمانبردار. فصلنامه تازههای علوم شناختی، 4(3)، صص 27-34.
39
مصطفوی، حسن. (1268). التحقیق فی کلمات القرآن (ج۱). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
40
کانکه، الیزابت. (2015م). افزایش نفوذگذاری در یک روز. (مترجم: ستاره کریمیان، 1398). تهران: نشر آذرفر.
41
مکارم شیرازى، ناصر و همکاران. (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
42
منصوری، خلیل. (1388). ابعاد جنگ نرم از منظر قرآن. برگرفته از: 19544، http://kayhan.ir
43
نراقی، ملااحمد. (1378). معراج السعاده (چاپ ششم). تهران: پیام آزادی.
44
نهضتی، سیدبهروز؛ پژویان، جمشید؛ محمدی، تیمور و شاکری، عباس. (1390). تحلیل رفتار خیرخواهانه در ایران. دوفصلنامه مطالعات و سیاستهای اقتصادی، (21)، صص 25-46.
45
نصیرخانی، پرویز؛ پژویان، جمشید؛ محمدی، تیمور و شاکری، عباس. (1390).تحلیل رفتار خانوارها در مقوله ارث. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی،11(4)، صص 83-108.
46
وینیه، ژرار. (2015م). هنر بحث و مناظره (مترجم: منصور متین، 1390). کاشان: انتشارات مرسل.
47
هوگان، کوین. (2004م). 53 اصل متقاعدسازی (مترجم: شادی سمیعیفر و علیرضا توسلی،1393). تهران: نشر نص.
48
ORIGINAL_ARTICLE
بازبینی رابطه دینداری و نامداراگری (مورد مطالعه: شهر کاشان)
پرسش اساسی مقاله حاضر، این است که آیا دینداری ذاتاً منجر به نامداراگری میشود؟ با مرور ادبیات موجود، دیدگاه روابط میان گروهی و دیدگاه تفاوتهای فردی درباره رابطه بین دینداری و (نا)مداراگری اجتماعی بیان گردید. استراتژی تحقیق از نوع قیاسی، طرح تحقیق از نوع همبستگی و ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامههای استاندارد و محققساخته میباشد. جامعه آماری، شهروندان 18 سال به بالای شهرستان کاشان و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 531 نفر میباشد که با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شده است. به منظور تضمین اعتبار سنجههای تحقیق، از روش اعتبار محتوا استفاده گردید و به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین دینداری و مداراگری یک رابطه منفی و معنادار وجود دارد. با اینحال، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد با ملاحظه اثر تعاملی متغیر اقتدارگرایی، رابطه منفی مشاهده شده در تحلیل دو متغیره به یک رابطه مثبت تبدیل میگردد. نتیجهگیری نهایی این است، در مورد رابطه دینداری و نامداراگری، دین و دینداری فینفسه مسئله نیست؛ بلکه، مشکل با شیوهای است که برخی از افراد دیندار هستند. بنابراین، دینداری، ذاتاً منجر به نامداراگری نخواهد شد.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71359_4bab5141ddb79cc8dee0f8ed59921876.pdf
2021-09-23
153
188
10.22081/jiss.2021.60072.1765
دینداری
مدارای اجتماعی
اقتدارگرایی
جهتگیری سلطه اجتماعی
محمد امین
پاک زمان قمی
pakzaman.amin@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری رشته بررسی مسائل اجتماعی ایران دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
LEAD_AUTHOR
محسن
نیازی
niazim@kashanu.ac.ir
2
استاد گروه جامعهشناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
AUTHOR
افشانی، علیرضا. (1380). بررسی چگونگی تساهل سیاسی در تشکّلهای دانشجویی. پایاننامه کارشناسیارشد جامعهشناسی. تهران: دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی&.
1
سراجزاده، سیدحسین؛ شریعتی مزینانی، سارا و صابر، سیروس. (1383). بررسی رابطه میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی. مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، 1(4)، صص 109-142.
2
سراجزاده، سیدحسین؛ پویافر، محمدرضا. (1386). مقایسه تجربی سنجههای دینداری: دلالتهای روششناسانه کاربرد سه سنجه در یک جمعیت. مجله جامعهشناسی ایران، 8(4)، صص 37-70.
3
شجاعیزند، علیرضا. (1384). مدلی برای سنجش دینداری در ایران. مجله جامعهشناسی ایران، 6(1)، صص 34-66.
4
شجاعیزند، علیرضا؛ حسنپور، آرش. (1393). گونهشناسی دینداری جوانان شهر اصفهان. مجله جامعهشناسی کاربردی، 25(4)، صص 17-39.
5
قاضینژاد، مریم؛ اکبرنیا، الهه سادات. (1396). دینداری: مدارای اجتماعی یا فاصلۀ اجتماعی (پیمایشی در میان مسلمانان و مسیحیان شهر تهران). مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(1)، صص 21-40.
6
مومن، مریم؛ ایمان، محمدتقی و رجبی، ماهرخ. (1395). بررسی جامعهشناختی رابطۀ الگوهای دینداری با انواع مدارای اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز. مجله فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 6(20)، صص 321-340.
7
Allport, G. (1966). The religious context of prejudice. Journal for the Scientific Study of Religion, 5(3), pp. 447–457.
8
Allport, G. W., & Kramer, B. (1946). Some roots of prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, (5), pp. 9–30.
9
Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, (5), pp. 432–443.
10
Altemeyer, B. (2003). What happens when authoritarians inherit the earth? A simulation. Analyses of Social Issues and Public Policy (ASAP), 3(1), 161–169.
11
Aosved, A.C., Long, P. J., Voller, E. K. (2009). Measuring sexism, racism, sexual prejudice, ageism, classism, and religious intolerance: The intolerant schema measure. Journal of Applied Social Psychology. 39(10). pp. 2321-
12
Batson. (2013). Individual Religion, Tolerance, and Universal Compassion. In S. Clarke, R. Powell, and J. Savulescu (eds.), Religion, Intolerance, and Conflict: A Scientific and Conceptual Investigation, pp. 89-106. Oxford.
13
Canetti-Nisim, D. (2004). The effect of religiosity on endorsement of democratic values: The mediating influence of authoritarianism. Political Behavior 26(4), pp. 377–98.
14
Glock, Charles Y. (1962): On The Study of Religious Commitment, Religious Education: The official journal of the Religious Education Association, 57 (4), pp. 98-110.
15
Sibley, Chris G. & Duckitt, John. (2013) The Dual Process Model of Ideology and Prejudice: A Longitudinal Test During a Global Recession, The Journal of Social Psychology, 153(4), pp. 448-466.
16
Cohen, A. J. (2004). What toleration is. Ethics, 115(1), pp. 68–95.
17
Coward, H. (1986). Intolerance in the world’s religions. Studies in Religion, 15(4), pp. 19-
18
Dunwoody, P. T., & Funke, F. (2016). The Aggression-Submission-Conventionalism Scale: Testing a new three factor measure of authoritarianism. Journal of Social and Political Psychology, 4(2), pp. 571–600. https://doi.org/ 10.5964/jspp.v4i2.168.
19
Duriez, Bart. (2004). RESEARCH: A Research Note on the Relation Between Religiosity and Racism: The Importance of the Way in Which Religious Contents Are Being Processed. The International Journal for the Psychology of Religion, (14), pp. 177-191.
20
Eisenstein, M. A. (2006). Rethinking the relationship between religion and political tolerance in the US. Political Behavior, 28(4), pp. 327–348.
21
Eisenstein, M., & Clark, A. (2014). Political Tolerance, Psychological Security, and Religion: Disaggregating the Mediating Influence of Psychological Security. Politics and Religion, 7(2), pp. 287-317.
22
Ekici, T., & Yucel, D. (2015). What determines religious and racial prejudice in Europe? The effects of religiosity and trust. Social Indicators Research, 122(1), pp. 105-133.
23
Gibson JL. (2006). Enigmas of intolerance: Fifty years after Stouffer’s communism, conformity, and civil liberties. Perspectives on Politics 4(1), pp. 21–34.
24
Heaven, P.C.L., St. Quintin, D. (2003). Personality factors predict racial prejudice.Personality and Individual Differences (34), pp. 625-634.
25
Hewstone, M., M. Rubin, and H. Willis (2002). Intergroup bias. Annual Review of Psychology, (53), pp. 575–604.
26
Hogg, M. R. Adelman and R. D. Blagg. (2009). Religion in the face of uncertainty: an uncertainty-identity theory account of religiousness. Personality and Social Psychology Review, 14(1), pp. 72-83.
27
Ho, A. K., Sidanius, J., Kteily, N., Sheehy-Skeffington, J., Pratto, F., Henkel, K. E., Foels, R., et al. (2015). The Nature of Social Dominance Orientation: Theorizing and Measuring Preferences for Intergroup Inequality Using the New SDO 7 Scale. Journal of Personality and Social Psychology, 109 (6), pp. 1003-1028.
28
Jackson, L. M. and B. Hunsberger. (1999). An intergroup perspective on religion and Prejudice. Journal for the Scientific Study of Religion, 38(4), pp. 23-509.
29
Karpov, Vyacheslav. (2002). Religiosity and tolerance in the United States and Poland. Journal for the Scientific Study of Religion, 41(2), pp. 267–288.
30
Kruglanski, A. W., A. Pierro, L. Mannetti, and E. De Grada. (2006). Groups as epistemic providers: need for closure and the unfolding of group-centricism. Psychological Review 113(1), pp. 84–100.
31
Pratto, F., Sidanius, J., Stallworth, L. M., & Malle, B. F. (1994). Social dominance orientation: A personality variable predicting social and political attitudes. Journal of Personality and Social Psychology, (67), pp. 741-763.
32
Saroglou, V., V. Delpierre, and R. Dernelle (2004). Values and religiosity: a meta-analysis of studies using Schwartz’s model. Personality and Individual Differences (37), 721-734.
33
Sibley, Chris & Duckitt, John. (2013). The Dual Process Model of Ideology and Prejudice: A Longitudinal Test During a Global Recession. The Journal of social psychology, (153), 448-466. 10.1080/00224545.2012.757544.
34
Stouffer, S. A. (1955). Communism, Conformity, and Civil Garden City, NY: Doubleday and Co., Inc.
35
Sullivan JL, Piereson J and Marcus GE. (1982). Political Tolerance and American Democracy. Chicago: University of Chicago Press.
36
Sullivan, J., Marcus, G., Feldman, S., & Piereson, J. (1981). The Sources of Political Tolerance: A Multivariate Analysis. The American Political Science Review, 75(1), pp. 92-106. doi:10.2307/1962161
37
Van der Toorn, J., Jost, J. T., Packer, D. J., Noorbaloochi, S., & Van Bavel, J. J. (2017). In Defense of Tradition: Religiosity, Conservatism, and Opposition to Same-Sex Marriage in North America. Personality and Social Psychology Bulletin, 43(10), pp. 1455-1468. https://doi.org/10.1177/0146167217718523
38
Vogt WP. (1997). Tolerance and Education: Learning to Live with Diversity and Difference. Thousand Oaks, CA, London and New Delhi: Sage.
39
Rowatt, Wade C. & Franklin, Lewis M. (2004). RESEARCH: Christian Orthodoxy, Religious Fundamentalism, and Right-Wing Authoritarianism as Predictors of Implicit Racial Prejudice, The International Journal for the Psychology of Religion, 14(2), pp. 125 138, DOI: 1207/s15327582ijpr1402_4.
40
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی میزان همگرایی عفتجنسی در دیدگاه نخبگان حوزوی و مردم
عفت در شریعت، بهمعنای خویشتنداری و بازداشتن نفس در برابر هرگونه تمایل افراطی نفسانی از محرمات است و در مفهوم خاص آن «عفتجنسی»، خودداری از تمایلات افراطی جنسی است که سدی محکم در برابر تزلزل بنیان خانواده و ارتکاب به تعدی و گناه است. میزان همگرایی و درک مشترک از مفهوم عفتجنسی میان نخبگان علوم دینی بهعنوان بسترسازان قانونگذاری و مردم عادی بهعنوان ملتزمان به قانون، از اهمیت بهسزایی در ضمانت اجرایی و رضایت مردمی از قوانین برخوردار است. این پژوهش در چارچوب روش تحقیق کیفی و تحلیل موضوعی (تماتیک) انجام شد. انتخاب نخبگان حوزوی شرکتکننده در پژوهش، به شیوه هدفمند (افراد صاحب تألیف و صاحبنظر در حوزه عفتجنسی) و مردم عادی با روش تصادفی از میان زنان و مردان شهرهای تهران و قم صورت گرفت. دیدگاههای هر دو گروه به روش مصاحبه نیمهساختاریافته به دست آمد. تحلیل موضوعی (تماتیک) دادهها، با کُدگذاری باز، کُدگذاری محوری و کُدگذاری انتخابی، استخراج و طبقهبندی شد. یافتههای پژوهش بیانگر آن است که در مفهوم و قلمرو عفتجنسی بین هر دو گروه یادشده، همگرایی نسبی وجود دارد و در بخش مصادیق عینیِ عفتجنسی، میزان همگرایی به وضوح کاهش مییابد.
https://jiss.isca.ac.ir/article_71360_97a15eb475114c5d27bf689c67856f03.pdf
2021-09-23
189
217
10.22081/jiss.2021.59043.1709
عفت جنسی
همگرایی
نخبگان حوزوی
مردم
صالحه
خدادادی
s.khodadadi72@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای مطالعات زنان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
راحله
کاردوانی
rahelekardavani@yahoo.com
2
استادیار گروه خانواده پژوهشکده مهرستان دانشگاه اصفهان، اصفهان . ایران.
AUTHOR
ابنمنظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب (ج۹). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
1
احمدی سلمانی، علی. (۱۳۸۴). عفت در قرآن و حدیث. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
2
اردبیلی، محمدعلی. (۱۳۸۲). حقوق جزا عمومی (ج۱). تهران: نشر میزان.
3
اکبری دستک، فیضاله. (۱۳۹۸). عفت، خاستگاه و گستره آن از نگاه قرآن و حدیث. نشریه سفینه، (64)، صص 72-
4
راغب اصفهانی، ابوالقاسم. (۱۴۱۲ق). مفردات الفاظ القرآن (محقق: صفوان عدنان داوودی، الطبعة الاولی). بیروت: دار القلم.
5
زارعی، محمد؛ چراغیان، حدیث. (۱۳۹۸). انقلاب جنسی و نهضت خودمهارگری در غرب. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
6
شیرازی، صدرالدین. (۱۳۸۹). الحکمة المتعالیه فی الاسفار العقلیة الاربعة. قم: انتشارات مصطفوی.
7
شیلت، وندی؛ لیدموس، نانسی. (۱۳۸۹). دختران به عفت روی میآورند (مترجم: سمانه مدنی و پریسا پورعلمداری). تهران: نشر معارف.
8
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (۱۳۹۲). المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: مؤسسه انتشاراتی اسماعیلیان.
9
عمید، حسن. (۱۳۸۱). فرهنگ فارسی عمید. تهران: نشر امیرکبیر.
10
فدایی، مهدی. (۱۳۹۷). استعمال «الفاظ جنسی» در سبکهای ارتباط کلامی در محک اخلاق. پژوهشنامه سبک زندگی، (۶)، صص 9-
11
فلسفی، محمدتقی. (۱۳۴۲). کودک از نظر وراثت و تربیت. تهران: هیأت نشر معارف اسلامی.
12
فلیک، اووه. (۱۳۹۷). راهنمای روش تحقیق کیفی (مترجم: ستارمحمدی). تهران: انتشارات جامعهشناسان.
13
کرسول، جان. (۱۳۹۶). پویش کیفی و طرح پژوهش (مترجمان: حسن داناییفرد و حسین کاظمی). تهران: انتشارات صفار.
14
محمدپور، احمد. (۱۳۹۲). روش تحقیق کیفی؛ ضدروش. تهران: نشر جامعهشناسان.
15
مشکینی اردبیلی، علی. (۱۳۸۳). درسهایی از اخلاق (محقق: حسین استادولی). تهران: نشر الهادی.
16
مصطفوی، حسن. (۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
17
میرخانی، عزت السادات؛ صفایی، سعیده. (۱۳۹۳). جایگاه «عفتجنسی» در شریعت اسلامی و تأثیر آن بر تحکیم بنیان خانواده. نشریه زن و مطالعات خانواده، (۲۴)، صص 125-156.
18