درآمدی بر همنوایی اجتماعی از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

همنوایی اجتماعی بیانگر این واقعیت است که رفتار اعضای جامعه منبعث از برخی قواعد و الزامات اجتماعی است، اما صِرف تبعیت اکثریت افراد جامعه یا گروه از یک قاعده یا هنجار، نمى‏تواند دلیل مطلوبیت آن باشد. در این نوشتار که به موضوع عوامل شکل‌گیری همنوایی اجتماعی از منظر قرآن کریم، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تعیین ارزش‌های مطلوب در جامعه بشری پرداخته است، با مراجعه به آیات الهی، همنوایی‌های قابل تحقق بین اعضای جامعه را شامل دو نوع مطلوب و نامطلوب دانسته و با تأکید بر اهمیت همنوایی‌های مطلوب، عوامل و پیامدهای شکل‌گیری همنوایی‌های نامطلوب را ترسیم و آسیب‌های وقوع آنها برای اعضای جامعه را یادآور شده است. هم‌چنین راه‌کارها و اسباب شکل‌گیری همنوایی مطلوب نشان داده شده و داشتن عقیده و آرمان برجسته، صلابت رأی و استحکام اندیشه، انعطاف معقول، نیکویی اخلاق، نیازشناسی و مشکل گشابودن، تواضع در برابر مردم و متفاوت‌بودن منش و رفتار از ستمکاران را سبب رسیدن به مقصود دانسته است. روش جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش، توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بوده و قرآن و تفاسیر آن به‌عنوان منبع اساسی و محوری مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتیجه مهم پژوهش پیشنهاد راه‌کارهای ایجاد همنوایی بر اساس تعالیم قرآن است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Introduction to Social Conformity from a Quranic Standpoint

نویسندگان [English]

  • Farajollah Mir Arab 1
  • Mohammad KazemKarimi 2
چکیده [English]

Social conformity is a proof of the fact that the behavior of society members originates from certain social principles and norms; however, the sole obedience of the majority to a rule or norm could not prove its favor. Here we refer to the Quran, as the main reference of defining accepted values of a society, to divide possible social conformity among society members into favorable and unfavorable. While we reiterate the importance of favorable conformities, we count the causes and consequences of unfavorable conformities and their disadvantages to the members of society. Also, we mention the factors leading to favorable conformity and state that sublime ideals, steadfastness and determination, sensible flexibility, good temperedness,needologyand troubleshootness, humbleness before people, and behaving different from oppressors make us achieve such goal.
Our method is descriptive analytical doing library research; the Quran and its interpretations are the main references of ours. We have concluded some solutions to make conformity based on Quranic Teachings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • conformity
  • unconformity
  • social networks
  • social conformity
  • favorable conformity
  • the Noble Quran
  1. قرآن کریم

    * نهج ‌البلاغه، تدوین صبحی‌صالح، قم: انتشارات هجرت.

    1. آذربایجانی، مسعود و دیگران (1382)؛ روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران: سازمان سمت، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    2. اسالیوان، تام و دیگران (1385)، مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه: میرحسین رئیس‌زاده، چاپ اول، تهران: فصل نو.
    3. امام‌خمینی، روح‌الله (1386)، صحیفه امام، ج14، تهران: مرکز احیا و نشر آثار امام خمینی.
    4. انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
    5. بحرانی، سیدهاشم (1416ق)، البرهان فی تفسیر القران، تهران: بنیاد بعثت.
    6. حرّعاملى، محمدبن‌حسن (1403ق)، وسائل الشیعه، تهران: کتاب‌فروشى اسلامیه.
    7. راسخ، کرامت‌اله (1391)، فرهنگ جامع جامعه‌شناسی و علوم انسانی، 2ج، چاپ اول، جهرم: دانشگاه آزاد اسلامی جهرم.
    8. روشه، گی (1388)، کنش اجتماعی، ترجمه: هما زنجانی‌زاده، تهران: سازمان‌ سمت.
    9. طباطبایی، محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
    10. فاضل لنکرانی، محمد (1406ق)، رساله تقیه مداراتی، قم: دفتر آیت الله العظمی فاضل لنکرانی.
    11. فرگاس، جوزف پی (1373)، روان شناسی تعامل اجتماعی، ترجمه: خشایار بیگی و فیروز بخت، چاپ اول، تهران: نشر ابجد.
    12. کریمی، یوسف (1381)، روان‌شناسی اجتماعی، چاپ دهم، تهران: ارسباران.
    13. کوئـن، بـروس (1388)، درآمدی به جامعه‌شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر توتیا.
    14. گولد، جولیوس و ویلیام کولب (1384)، فرهنگ علوم اجتماعی، به کوشش: محمدجواد زاهدی، چاپ دوم، تهران: مازیار.
    15. گیدنز، آنتونی (1385)، جامعه‌شناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، چاپ شانزدهم، تهران: نشر نی.
    16. لوبوستی، جیانکار (1379)، درس‌های قرن بیستم، (دو مصاحبه با پوپر)، ترجمه: هرمز همایون‌پور، تهران: فرزان.
    17. محمدی‌ری‌شهری، محمد (1416ق)، میزان الحکمه، تهران: دارالحدیث.
    18. مکارم شیرازی، ناصر (1370)، القواعد الفقهیه، قم: انتشارات مدرسه امیرالمؤمنین.