ساحت اجتماعی سکولاریسم

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

این نوشتار که درصدد پاسخ‌گویی به پرسش چگونگی تأثیر سکولاریسم بر ساحت اجتماعی بشر است، با اذعان به تأثیر سکولاریسم به‌مثابه یک تفکر بر ابعاد و ساحات مختلف حیات بشر، چگونگی و میزان تأثیرگذاری آن بر ساحت اجتماعی را به روش توصیف و تحلیل، مطمح نظر قرار داده است. ساحت اجتماعی مشتمل بر عناصر و زمینه‌های مختلفی از جمله ساختار و نهادهای اجتماعی، اخلاق و ارزش‌های اجتماعی،‌ قوانین و قواعد اجتماعی، رفتارها و روابط اجتماعی، ‌برنامه‌ریزی و مدیریت اجتماعی و جنبش‌ها،‌ گروه‌ها و آیین‌های جدید می‌باشد که نوع تأثیرگذاری سکولاریسم بر هریک از آنها متفاوت بوده و با توجه به غرض اصلی این تفکر که بی‌اثرساختن و در نهایت زدودن دین از عرصه حیات اجتماعی بشر است، مشخص شد که با فقدان آموزه‌های دینی، این عرصه در چنبره تفکر عرفی‌گرایی به تنگنا افتاده و به‌تدریج زمینه‌های نفوذ و جریان دین در حیات فردی و اجتماعی بشر سد از بین می‌رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social Realm of Secularism

نویسنده [English]

  • Muhammadkazem Karimi
Researcher, Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]

This paper seeks to respond to the question of how secularism affects the social realm of the human. Acknowledging the influence of secularism as a thesis on different aspects and realms of the human life, it, by a descriptive-analytic method, concentrates on the quality and amount of secularism influence on the social realm. The social realm embraces a wide variety of elements and contexts, including: social structure and institutions, ethics and social values, social rules and regulations, social behaviors and relations, social planning and administration, social movements and groups and new religions. The kind of secularism's effect on each of them is different. With respect to the main purpose of this thesis, which is neutralizing and, at the end, removing religion from the social realm of the human, it appears that with the lack of religious teaching, this domain will be in trouble in the dominance of secular thought and gradually the contexts of religion's influence and currency in life of the human will be ruined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • secularism
  • social relations
  • social planning
  • social values
  • social institutions
  1. *قرآن کریم.

    ** نهج البلاغه

    1. ابن ابی‌جمهور، محمد بن‌علی (1403ق)، عوالی اللئالی، قم: نشر سیدالشهداء.
    2. ابن‌ابی‌الحدید، عزالدین‌ابوحامد (1378)، شرح نهج البلاغه، تصحیح: محمدابوالفضل‌ابراهیم،  ج 20، چاپ اول، قم: کتابخانه آیت‌الله‌مرعشی‌نجفی.
    3. العظمة، عزیز (1998)، العلمانیة من منظور المختلف، بیروت: مرکز الدراسات الوحدة العربیه.
    4. امام‌خمینی،‌ روح‌الله (1394)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام‌خمینی(ره).
    5. اینگلهارت، رونالد و پیپا نوریس (1387)، مقدس و عرفی، ترجمه: مریم وتر، چاپ اول، تهران: کویر‌.
    6. آشوری، داریوش (1374)، فرهنگ علوم انسانی، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
    7. تورن، آلن (1380)، نقد مدرنیته، ترجمه: مرتضی مردیها، تهران: گام نو.
    8. جعفری، محمدتقی (1389)، «تحلیل و بررسی سکولاریسم»، فصلنامه قبسات، ش 1و2.
    9. دورانت، ویل (1368)، تاریخ تمدن، ترجمه: جمعی از مترجمان، ج 2، تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
    10. ــــــــــــــــــ (1365)، درآمدی بر تاریخ تمدن، ترجمه: جمعی از مترجمان، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    11. دورکیم، امیل (1381)، درباره تقسیم کار اجتماعی، ترجمه: باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
    12. دیالمه، امیرحسین (1393)، «مبانی‌ معرفتی‌ و ‌‌چهره‌ اجتماعی‌ سکولاریزم‌ در اندیشه علامه مصباح‌یزدی»، پایگاه تحلیلی- خبری صابر، 6 و‌17 فروردین.
    13. راستی‌تبار، سیدرحیم، سیدمحمدحسین صالحی و رحمت‌الله رضایی (1393)، سکولاریسم از ظهور تا سقوط، چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    14. رامین، علی، کامران فانی و محمدعلی سادات (1389)، دانشنامه جهان‌گستر، چاپ اول، تهران: ‌دانش‌گستر.
    15. رشاد، علی‌اکبر (1377)، «چرا دین و دنیا»، مجله نقد کتاب، ش 7.
    16. ریتزر، جورج (1377)، نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه: محسن ثلاثی، چاپ سوم، انتشارات علمی، تهران.
    17. روشه، گی (1375)، ‌سازمان اجتماعی، ترجمه: هما زنجانی‌زاده، تهران: سمت.
    18. سروش و دیگران (1384)، سنت و سکولاریسم؛ گفتارهایی از عبدالکریم سروش، محمد مجتهد‌شبستری، مصطفی ملکیان و محسن کدیور، تهران: موسسه فرهنگی صراط.
    19. سریع‌القلم، محمود (1371)، «سنت، مدرنیسم و فرهنگ توسعه»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 61-62.
    20. سکولاریسم و فرهنگ (1375)، «میزگرد علمی با حضور صاحب‌نظران»،‌ نامه فرهنگ، ‌ش21.
    21. شجاعی‌زند، علی‌رضا (1381)،‌ عرفی‌شدن در تجربه مسیحی و اسلامی،‌ چاپ اول، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.‌
    22. شیرازی، صدرالدین (1419ق)، مفاتیح الغیب، تعلیق و مقدمه: مولی‌علی نوری و محمد خواجوی، بیروت: مؤسسة التاریخ‌العربی.
    23. ــــــــــــــــــ (1420ق)، المبدأ و المعاد، چاپ اول، بیروت: دارالهادی.
    24. ضاهر، عادل (1993)، الأسس الفلسفیة للعلمانیه، چاپ اول، بیروت: دارالساقی.
    25. عادل، حداد (1386)، دانشنامه جهان اسلام، چاپ اول، تهران: بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی.
    26. کریمی، محمدکاظم (‌1392)، روحانیت و اقتضائات جامعه معاصر، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.
    27. کلینی، محمد بن‌یعقوب (1407ق)، الکافی، تصحیح: على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب‌الإسلامیه.
    28. کوزر، لوئیس (1383)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، ترجمه: محسن ثلاثی، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات علمی.
    29. مجلسى، محمدباقر (1403ق)، ‏بحارالأنوار، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء‌التراث‌العربی.‏
    30. وایسکر، کارل فردریش فون (1375)، «سکولاریزاسیون چیست»، ترجمه: رومینا شیخ، نامه فرهنگ، ش 22.