TY - JOUR ID - 66692 TI - فرایند شکل‌گیری و کارکرد هنجارهای اجتماعی از منظر قرآن و علم‌النفس فلسفی JO - اسلام و مطالعات اجتماعی JA - JISS LA - fa SN - 2345-5586 AU - تحیّری, احمدرضا AD - دانشجوی دکتری رشته قرآن و علم گرایش علوم اجتماعی جامعه‌المصطفی(ص) Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 6 IS - شماره 3 (پیاپی 23) SP - 56 EP - 80 KW - قرآن کریم KW - هنجار KW - مبانی ارزش‌شناختی KW - جهان‌بینی KW - کارکرد هنجارها DO - 10.22081/jiss.2018.66692 N2 - هنجارها، از مهم‌ترین و بارزترین مولفه‌های ‌فرهنگی و از مؤثرترین عوامل شکل‌گیری هویت فردی و جمعی می‌باشند. نوشتار پیش‌رو، فرآیند پیدایش هنجارها و نیز مهم‌ترین کارکرد‌های آن‌ها را با استفاده از روش تحلیلِ علم‌النفس (روان‌شناسی) فلسفی و استنطاق از قرآن‌کریم بررسی می‌کند. در این نوشتار، با تحلیل فرآیند صدور افعال ‌اختیاری و آثار فکری و روحی آن، روشن شده‌ که بر اساس علم‌النفس ‌فلسفی و نیز آیات ‌الهی، اولاً، آن عاملی که باعث می‌شود تا جامعه یا فرد، برخی رفتارها یا قالب‌های رفتاری را بهنجار به‌حساب آورده و بر دیگر قالب‌های رفتاری ترجیح دهند، اصول و مبانی ارزش‌‌شناختی بوده که خود نیز مبتنی بر جهان‌بینی و مُنتَجّ از آن هستند. ثانیاً، مهم‌ترین کارکرد هنجارها، تقویت و تثبیت همان مبانی ارزش‌شناختی و اندیشه‌های جهان‌شناختی است و البته این کارکرد اساسی، خود، واجد خُرده‌کارکردهایِ دیگری مانند؛ تثبیت ارزش‌ها در جامعه، رفع اختلافات و تحقق همبستگی است. UR - https://jiss.isca.ac.ir/article_66692.html L1 - https://jiss.isca.ac.ir/article_66692_55b08945b0be7fa9b5955d9bf7565a2b.pdf ER -