بررسی جامعهشناختی ادوار علوم حدیث با رویکرد روششناسی بنیادین و روش تحلیل متون تاریخی، مسئله اصلی پژوهش حاضر است. در طول شش دوره تاریخی علوم حدیث، که تقریباً نیمی از آن در رشد و نیم دیگر در افول بوده است، عواملی مثل باور به کفایت آثار حدیثی موجود، سنگینی سایه علومی مثل فقه و کلام بر حدیث در کنار تقسیم کار نامناسب، غلبه عقلگرایی افراطی، خفقان سیاسی و آشوب فرهنگی، افول و عواملی مثل ویژگیهای فردی محدثان از جمله پرسشگری، تکلیفمداری و تعاملات علمی، حمایتهای سیاسی و اقتصادی، تمایز نقشهای علمی، وجود نظام آموزشی کارآمد، شکلگیری فعالیتهای تشکیلاتی و گروهی و دسترسی آسان به منابع علمی، رشد علوم حدیث را به دنبال داشته است.