ORIGINAL_ARTICLE
ظرفیتهای درونی اسلام در تقویت همبستگی با تمرکز بر نقش حج در وحدت جهان اسلام
هرچند جهان اسلام همواره با دیالکتیک عوامل اتحادبخش و تفرقهافکن مواجه بوده است ولی هر بار عناصر اتحادبخش در سطح وسیعی بروز کردهاند، زمینه اتحاد فراهم شده است. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که اسلام از چه ظرفیتهای درونی جهت ایجاد و تقویت همبستگی برخوردار است. در این بین، حج بهعنوان عبادتی جهانشمول که هرساله مسلمانانی را از سرتاسر جهان در قالب برقراری مناسکی یکسان در زمان و مکانی واحد گردهم جمع میکند، مورد توجه قرار گرفته است تا ظرفیتهای آن در برقراری و تقویت همبستگی جهان اسلام بررسی شود. حج با تقویت هویت تمدنی و تمرکز بر دشمن مشترک، ظرفیت برقراری همگرایی سیاسی جهان اسلام را دارد. از طرف دیگر؛ تقویت هویت دینی و سرمایه اجتماعی در حج، زمینه همگرایی ارتباطی را تقویت میکند. جمعیبودن و ساختارشکنبودن مناسک حج، مناسکی وحدتبخش را ایجاد میکند. همچنین فضای اخلاقی و زمینههای تعامل اقتصادی در حج، برای همبستگی جهان اسلام، قابل تحلیل است.
https://jiss.isca.ac.ir/article_20940_985241d00ea8349ddfcae9fe759c7049.pdf
2015-09-23
2
26
حج
همگرایی سیاسی
همگرایی ارتباطی
همگرایی فقهی
همگرایی اخلاقی
همگرایی اقتصادی
محسن
محمدی
mohsen2941@yahoo.com
1
پژوهشگر پژوهشگاه بینالمللی المصطفی (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
نورالله
کریمیان
n.karimiankarimi@araku.ac.ir
2
عضو هیئت علمی دانشگاه اراک
AUTHOR
حسن
رضایی
un-almostafa@yahoo.com
3
هیئت علمی جامعةالمصطفی العالمیه، رئیس پژوهشکده مطالعات منطقهای
AUTHOR
1. ابراهیم، سعدالدین (1390)، بیداری اسلامی (المجتمع والدوله فی الوطن العربی)، ترجمه: کمال باغجری، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
1
احمدی، محمدرضا (1390)، حج در آیینه روانشناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ اول.
2
اسماعی، فاعی (1376)، «پدیده اسلامترسی»، ترجمه: پرویز شریفی، در: ماهنامهاسلام و غرب، وزارت امور خارجه، سال اول، پیششماره دوم.
3
4. اسماعیلزاده، محمد (1391)، «نقش حج در تحقق توسعه اقتصادی مطلوب اسلام»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
4
افتخاری، اصغر (1372)، «ابعاد اجتماعی برنامه امنیتی اسرائیل؛ دستور کاری برای قرن بیست و یکم»، در: فصلنامهمطالعات امنیتی، ش 1.
5
ـــــــــــــــ (1380)، جامعهشناسی سیاسی اسرائیل، تهران: مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
6
موسویالخمینی، روحالله (1376)، وحدت از دیدگاه امام خمینی، قم: معاونت پژوهش مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول.
7
آل احمد، جلال (1387)، خسی در میقات، تهران: جامهداران.
8
بابایی، حبیبالله و دیگران (1388)، جستاری نظری در باب تمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم.
9
10. برزگر، ابراهیم (1385)، تاریخ تحول دولت در اسلام و ایران، تهران: سمت.
10
11. بشیریه، حسین (1374)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
11
12. بهاری همدانی، محمدباقر (1364)، تذکرة المتقین، تهران: انتشارات نور فاطمه.
12
13. بهمن، شعیب (1389)، انقلابهای رنگی و انقلاب اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
13
14. پل کوهن، آنتونی (1390)، سرشت نمادین اجتماع، ترجمه: عبدالله گیویان، تهران: دانشکده صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران.
14
جوادی آملی، عبدالله (1371)، صهبای صفا، تهران: مشعر.
15
16. چلبی، مسعود (1375)، جامعهشناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران:
16
نشر نی.
17
17. حاجی یوسفیپور، محمود (1391)، «نگاهی آماری به ظرفیتهای بازرگانی کشورهای اسلامی با یکدیگر»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
18
18. حداد عادل، غلامعلی (1378)، «اسلام در آینه حج»، در: میقات حج، سال هفتم، ش 28.
19
19. خامنهای، سیدمحمد (1371)، حج از نگاه حقوق بینالملل، تهران: سازمان انتشارات کیهان.
20
20. الخطراوی، محمدالعید (1404ق/1984م)، المدینة فی صدر الاسلام: الحیاة الاجتماعیه و السیاسیة و الثقافیة، بیروت: مؤسسة علوم القرآن و مکتبة دارالتراث (للمدینه).
21
21. دونیو، ژان فرانسوا و ژرار دروئسن (1375)، تاریخچه بازار مشترک، ترجمه: محمد اسفندیاری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.
22
22. رحیمی بروجردی، علیرضا (1390)، اقتصاد بینالملل، تهران: سمت.
23
23. رمضانزاده، حسن (1391)، «حج و اقتصاد»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
24
24. روشه، گی (1380)، تغییرات اجتماعی، ترجمه: منوچهر وثوقی، تهران: نشر نی.
25
25. سادئی، علی (1386)، تحلیل مردمشناختی حج بر اساس مناسک گذر، تهران: انتشارات شلاک.
26
26. ساروخانی، باقر (1388)، جامعهشناسی ارتباطات، تهران: اطلاعات، چاپ بیست و سوم.
27
27. سازمند، بهاره (1384)، «تحلیل سازهانگارانه از هویت ملی در دوران جنگ تحمیلی»، در: فصلنامهمطالعات ملی، ش 22.
28
28. سرآبادانی، غلامرضا (1391)، «حج و همگرایی اقتصادی»، مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
29
29. سریعالقلم، محمود (1379)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
30
30. سیادتی، سیداحمد و احسان صائمی (1391)، «ابعاد اقتصادی و مالی حج از دیدگاه قرآن و عترت»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
31
31. شایستهفر، مهناز (1389)، «مناسک حج در نگارگری اسلامی و نقش آن در همبستگی ملی و وحدت اسلامی»، در: نامه پژوهش فرهنگی، سال دوازدهم، ش 12.
32
32. شرفی، محمدرضا (1381)،جوان و بحران هویت، تهران: سروش.
33
33. شریعتی، علی (1361)، میعاد با ابراهیم، مجموعه آثار 29، تهران: انتشارات مونا.
34
34. ـــــــــــــــ (1387)، تحلیلی از مناسک حج، الهام و بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی، چاپ بیستم، تهران.
35
35. ابن بابویه قمی، محمد بن علی (شیخ صدوق) (1416ق)، علل الشرائع، قم: دارالحجه للثقافه.
36
36. ضیاءآبادی، سیدمحمد (1387)، حج برنامه تکامل، تهران: مشعر.
37
37. طباطبایی، محمدحسین (1363)، المیزان فی تفسیرالقرآن، ترجمه: سیدمحمدباقر موسوی همدانی، ج 14، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
38
38. عربستانی، مهرداد (1391)، «حج ایرانی؛ وحدت و نقش گفتمان رقیب»، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
39
39. فوکویاما، فرانسیس (1379)، پایان نظم سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه: غلامعباس توسلی، تهران: جامعه ایرانیان.
40
40. فیرحی، داوود (1386)، تاریخ تحول دولت در اسلام، قم: دانشگاه مفید.
41
41. قاسمی خطیر، نبیالله و سیدحبیبالله ساداتی (1391)، «معیارهای اقتصادی حج در قرآن و سنت»، در: مجموعه مقالات اولین همایش حج و اقتصاد، قم: پژوهشکده حج و زیارت.
42
42. کدی، نیکی و مارک گازیوروسکی (1379)، نه شرقی نه غربی (روابط خارجی ایران با آمریکا و شوروی)، ترجمه: ابراهیم متقی و الهه کولایی، تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
43
43. کلمن، جیمز (1377)، بنیادهای نظریه اجتماعی، ترجمه: صبوری، تهران: نشر نی.
44
44. مالرب، میشل (1379)، انسان و ادیان نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی، ترجمه: مهران توکلی، تهران: نشر نی.
45
45. محمدی اشتهاردی، محمد (1384)، «عبادت و سیاست تاروپود حج»، در: فصلنامه قبسات، ش21.
46
46. مطهرنیا، مهدی (1384)، «مقدمهای بر استراتژی تقریب مذاهب اسلامی، بررسی مبانی تقریب مذاهب و استراتژی دستیابی به آن»، استراتژی تقریب مذاهب اسلامی، در: مجموعه مقالات هجدهمین کنفرانس بینالمللی وحدت اسلامی، گروهی از نویسندگان، تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
47
47. مطهری، مرتضی (1361)، احیاء تفکر اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
48
48. واخ، یواخیم (1387)، جامعهشناسی دین، ترجمه: جمشید آزادگان، تهران: سمت.
49
49. الوکیل، محمدالسید (1409ق/1989م)، المدینة المنورة عاصمة الاسلام الاولی (مدینه اولین پایتخت اسلامی)، جده: دارالمجتمع للنشر و التوزیع.
50
50. ونت، الکساندر (1384)، نظریه اجتماعی سیاست بینالملل، ترجمه: حمیرا مشیرزاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل.
51
51. هاشمی، سیدمحمد (1382)، امام خمینی و همگرایی جهان اسلام، تهران: نشر نیایش.
52
52. هانتینگتون، ساموئل (1381)، رویارویی تمدنها، ترجمه: مجتبی امیری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات امور خارجه.
53
53. ـــــــــــــــ (1386)، گذار به دموکراسی: ملاحظات نظری و مفهومی، ترجمه: محمدعلی کدیور، تهران: گام نو.
54
54. همیلتون، ملکم (1381)، جامعهشناسی دین، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشارات تبیان.
55
55. یاری، شعیب (1391)، «بررسی شیوه انتقالی معانی فرهنگی و فرایند اجتماعیشدن در مراسم حج»، حج تجلی معنویت و کانون دیپلماسی فرهنگی جهان اسلام، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
56
56. یاری، شعیب و زهرا معینی (1391)، «ارزیابی عوامل سیاسی انسجامبخش میان مسلمین در موسم حج»،حج معنویت و کانون دیپلماسی فرهنگی جهان اسلام، به کوشش: ابراهیم حاجیانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام.
57
Turner, vector & Turner, Edith (1978), Image and Pilgrimage in chritian culture: anthropological perspectives, New York: Columbia university press.
58
Atkinson, Quentin & Whitehouse, Harvey (2011), The cultural Morph space of ritual form: Examining modes of religiosity cross-culturally، p50-62، Evolution, and human behavior (32).
59
B. Turner, victor (1966), the ritual process: structure and anti-structure, Ithaca and New York: Cornell University Press.
60
Bianchi Robert R (2004), Guests of God: pilgrimage and politics in the Islamic World, Oxford and New York: Oxford University Press.
61
C. Turner, victor (1973), The Center out there: Pilgrim’s Goal. History of Religions, 12 (3).
62
Fiano Boowie (2006), Anthropology of Religion: An Introduction, Oxford & Massachusetts: Black Well.
63
Van. Gennep, Arnold (1960), The Rites of Passage, Chicago: University of Chicago Press.
64
X Malcolm (1966), Autobiography of Malcolm x, New York: Grove press.
65
ORIGINAL_ARTICLE
گسل دولت ـ ملت در تاریخ ایران و نسبت روحانیت با آن (مطالعۀ موردی نهضت ضد استعماری جنوب)
پدیدۀ گسل دولت- ملت در جامعۀ ایران، سابقهای طولانی دارد و در تبیین آن دیدگاههای مختلفی وجود دارد. پژوهش حاضر در جستوجوی نسبت علما و روحانیون شیعه با مسئلۀ گسل دولت ـ ملت در تاریخ معاصر ایران است و در این مجال، تمرکز بر مقطع زمانی نهضتهای چهارگانۀ ضداستعماری جنوب و بهویژه دوران مشروطه و جنگ جهانی اول است. در پژوهش حاضر از رویکرد دکتر حمید پارسانیا بهعنوان چارچوب نظری پشتیبان، برای تحلیل گسل مذکور بهرهگیری شده است. این رویکرد بهطور خاص از سه اثر ایشان: هفت موج اصلاحات (نسبت تئوری و عمل) و حدیث پیمانه (پژوهشی در انقلاب اسلامی)، انواع و ادوار روشنفکری و بهویژه اثر نخست اخذ گردیده است. برای جمعآوری دادهها از روش تحقیق کتابخانهای استفاده شده است. مسئله گسل دولت ـ ملت، منحصر به جامعه ایران نیست اما عوامل مسبب آن در تاریخ ایران، در ارتباط با هویت جامعۀ مذکور قابل فهم است. باورداشتهای تاریخی مردم ایران، اصلیترین عوامل تقویت یا تضعیف این گسل بهشمار میروند. یافتههای تحقیق نشاندهندۀ تأثیر تعیینکنندۀ علمای شیعی بر قبض و بسط گسل دولت ـ ملت در جریان نهضت مشروطۀ جنوب و نیز مبارزات مردم جنوب کشور علیه استعمار انگلیس طی سالهای 1254- 1338 ه.ق (1837-1919 م) است و در عین حال موید کارایی «الگوریتم پارسانیا[1]» در توجیه رفتار علمای نهضت جنوب است. [1]. مقصود، دستورالعملی است که علمای شیعه در مواجهه با حکام و سلاطین پیشه کردهاند و حمید پارسانیا آن را با توجه به منابع فقهی و سیرۀ عملی علما در کتاب7 موج اصلاحات طرح نموده است. این دستورالعمل جهت فهم عمل سیاسی ـ اجتماعی علما در تاریخ معاصر بسیار راهگشاست.
https://jiss.isca.ac.ir/article_20941_d2759eec83b1ba6deae7d9f31906c0d1.pdf
2015-09-23
27
51
10.22081/jiss.2020.68642
گسل دولت ـ ملت
نهضت ضداستعماری جنوب
نظریۀ سیاسی علمای شیعه
نهضت مشروطه
نظریۀ عدالتخانه
بوشهر
قاسم
ابراهیمیپور
ebrahimipoor14@yahoo.com
1
هیئت علمی موسسۀ علمی ـ پژوهشی امام خمینی(ره)
AUTHOR
عباس
عالی زاده
abbas.aalizadeh@ut.ac.ir
2
کارشناسی ارشد پژوهشگری دانشگاه تهران
AUTHOR
آخوندزاده، فتحعلی (1357)، الفبای جدید و مکتوبات، گردآورنده: حمید محمدزاده، تبریز: نشر احیاء.
1
بشیریه، حسین (1388)، جامعهشناسی سیاسی (نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی)، چاپ هفدهم، تهران: نشر نی.
2
3. بلادی بوشهری، سیدعبدالله (1373)، لوایح و سوانح، به کوشش: سیدقاسم یاحسینی، چاپ اول، بوشهر: کنگرۀ بزرگداشت هشتادمین سالگرد شهادت رئیسعلی دلواری.
3
پارسانیا، حمید (1391)، انواع و ادوار روشنفکری، چاپ اول، قم: کتاب فردا.
4
ـــــــــــــــــــ (1388)، هفت موج اصلاحات (نسبت تئوری و عمل)، چاپ سوم، قم: موسسۀ بوستان کتاب.
5
ـــــــــــــــــــ (1389)، حدیثپیمانه (پژوهشی در انقلاب اسلامی)، چاپ اول، قم: دفتر نشر معارف.
6
پرتو، افشین (1393)، یادداشتهای گوستاو نیلیستروم، چاپ اول، قم: انتشارات صحیفۀ خرد.
7
جعفریان، رسول (1386)، بازخوانی نهضت مشروطه، چاپ اول، تهران: نشر مطهر.
8
چیک، مستر(1392)، گزارشهای مستر چیک (از رویدادهای فارس و بوشهر در جنگ جهانی اول)، ترجمه: افشین پرتو، چاپ اول، تهران: انتشارات همسو.
9
10. رمضان نرگسی، رضا (1389)،تبیین جامعهشناختی انقلاب مشروطه، چاپ اول، قم: موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
10
11. سعادت، محمدحسین (1390)،تاریخ بوشهر، به تصحیح و تحقیق: عبدالرسول خیراندیش و عمادالدین شیخالحکمایی، چاپ اول، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
11
12. شجاعیزند، علیرضا (1380)، دین، جامعه و عرفیشدن، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
12
13. شیخنوری، محمدامیر (1391)، خیزش جنوب (قیام ضد استعماری مردم بوشهر علیه تجاوز نظامی بریتانیا)، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
13
14. فتوت، مهدی (1383)، رویارویی باقرخان تنگستانی با لشکرکشی انگلیس به بوشهر، چاپ اول، بوشهر: انتشارات بوشهر.
14
15. فراشبندی، علیمراد (بی تا)، جنگ انگلیس و ایران در سال 1273 هجری قمری، چاپ اول، تهران: چاپخانۀ پیام.
15
16. فرامرزی، احمد (1393)، شیخ حسین چاکوتاهی، به کوشش: سیدقاسم یاحسینی چاپ اول، تهران: پردیس دانش.
16
17. فقیه، خورشید (1383)، زوال دولت هلند در خلیجفارس با ظهور میرمهنای بندرریگی، چاپ اول، بوشهر: انتشارات شروع.
17
18. مشایخی، عبدالکریم (1391)، سیدمرتضی اهرمی و مشروطیت جنوب ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات همسو.
18
19. ـــــــــــــــــــ (1393)، روحانیت بوشهر و نهضت مشروطه، چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
19
20. مصباح یزدی، محمدتقی (1377)، حقوق و سیاست در قرآن، به کوشش: محمد شهرابی، چاپ اول، قم: انتشارات موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی;.
20
21. نجفی، موسی و موسی حقانی (1388)، تاریخ تحولات سیاسی ایران، چاپ ششم، تهران: موسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران.
21
22. ـــــــــــــــــــ (1390)، تاریخ معاصر ایران، چاپ اول، اصفهان: نشر آرما.
22
23. نجفی، موسی (1391)، مشروطهشناسی، چاپ اول، اصفهان: نشر آرما.
23
24. یاحسینی، سیدقاسم (1391)، رئیسعلی دلواری (تجاوز نظامی بریتانیا و مقاومت جنوب)، چاپ اول، تهران: پردیس دانش.
24
25. ـــــــــــــــــــ (1393)،مبارزات ضداستعماری و ضداستبدادی رئیس عبدالحسن دشتی، چاپ اول، قم: صحیفۀ خرد.
25
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی گروههای مرجع جوانان شهر قم و عوامل اجتماعی انتخاب آن (با تأکید بر روحانیّت)
بهرهگیری از مفهوم «گروه مرجع» مبتنی بر آن است که شکلگیری هویّت اجتماعی افراد متأثّر از گروهها و افرادی است که در تعامل مستقیم یا غیرمستقیم با آنها قرار دارند. تحلیل این پدیده نسبت به قشر جوان، ابعاد پیچیدهتری مییابد؛ زیرا جوانان بهدلیل شرایط اجتماعی و سنّی، آمادگی بیشتری برای تأثیرپذیری از گروههای مرجع دارند. در این دوران، در هر حوزه اجتماعی، افراد و گروههای متفاوت بهعنوان گروه مرجع، مورد توجّه جوانان قرار میگیرند. برخی از منابع، مانند خانواده در غالب حوزهها کموبیش بهعنوان مرجع و مبنای عمل، نقش گروه مرجع را ایفا میکنند و برخی دیگر مانند شخصیّتهای فرهنگی و علمی تنها در حوزههای خاص مورد توجّه قرار میگیرند. میزان تأثیرگذاری گروههای مرجع نیز متفاوت است؛ گروههایی که اعتماد، ارتباط و مقبولیّت بیشتری نزد جوانان دارند، تأثیراتی بهمراتب عمیقتر، وسیعتر و ماندگارتر از دیگرانی دارند که صرفاً از موقعیّتی نمادین برخوردارند. علاوه بر این، روش تأثیرگذاری نیز متفاوت است؛ گاهی مشورت حضوری، گاهی القائات عاطفی و در مواردی نیز الگوپذیری با واسطه، زمینه تمایل افراد به گروههای مرجع را ایجاد میکنند. مقاله حاضر که با روش پیمایشی به بررسی گروههای مرجع جوانان شهر قم پرداخته، دستاوردهای زیر را در پی داشته است: 1) بالابودن میزان استقلال در نظر و تصمیم در میان جوانان قمی؛ 2) خانوادهگرایی یا نقض شکاف یا انقطاع نسلی؛ 3) نقض مسأله فروپاشی اجتماعی؛ 4) استعداد و علاقه به نخبهپروری؛ 5) ضرورتداشتن مرجع تقلید؛ 6) تمایزبخشی بین طلّاب، روحانیون، علما و مراجع تقلید؛ 7) جایگاه مهم امامزادهها و اماکن دینی (بهویژه حرم حضرت معصومه (س)؛ 8) تأکید بر هویّت ایرانی و اسلامی.
https://jiss.isca.ac.ir/article_20942_b13fd8b13e213800ba8df7f4129b67aa.pdf
2015-09-23
52
79
گروههای مرجع
جوانان قم
روحانیون
گروههای عضویّت
گروههای غیرعضویّت
سید ضیاء
هاشمی
zhashemi@ut.ac.ir
1
دانشیار جامعهشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
مهدی
حسینزاده فِرِمی
mferemi@gmail.com
2
استادیار جامعهشناسی دانشگاه کاشان
AUTHOR
آزاد ارمکی، تقی (1381)، نظریههای جامعهشناسی، چاپ دوم، تهران: سروش.
1
اینگلهارت، رونالد (1373)، تحول فرهنگی در جامعه پیشرفتی صنعتی، ترجمه: مریم وتر، تهران: انتشارات کویر.
2
باتامور، تیبی (1370)، جامعهشناسی، ترجمه: سیدحسن منصور و سیدحسین حسینی کلجاهی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
3
بیرو، آلن (1366)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه: باقر ساروخانی، تهران: انتشارات کیهان.
4
بینا (بیتا)، جوانان، گروههای مرجع، الگوها و دیگران مهم، گزارش تحقیق، تهران.
5
خدایاری فرد، محمد (1377)، مسائل نوجوانان و جوانان، تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
6
دارندورف، رالف (1377)، انسان اجتماعی، ترجمه: غلامرضا خدیوی، تهران: انتشارات آگاه.
7
8. داوس، دی. اس (1376)، پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه: هوشنگ نایبی، تهران:
8
نشر نی.
9
رجبزاده، احمد (1377)، «مکانیسم نفی در هویتیابی جوانان»، در: فصلنامه پژوهش.
10
10. سازمان ملی جوانان (1379)، جایگاه جوانان در پرتو منشور تربیتی نسل جوان، تهران: نشر اسپید.
11
11. سروش، مریم (1382)، بررسی تطبیقی رواشناختی و جامعهشناسی جوانی، گزارش تحقیق، شیراز: گروه علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی.
12
12. شیخ، سعادت (1374)، آرمانها و الگوهای نوجوانان و جوانان، گزارش تحقیق تهران: انتشارات دبیرخانه شورای عالی جوانان.
13
13. کرماللهی، نعمتالله (1379)، شناخت خرده فرهنگ جوانان؛ کارکردها و آثار آن، گزارش تحقیق، تهران: گروه علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی تهران.
14
14. گروثرز، چارلز (1378)، جامعهشناسی مرتون، ترجمه: زهره کسایی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
15
15. هاشمیانفر، جمشید (1377)، الگوگزینی جوانان و عوامل مؤثر بر آن، پایاننامه کارشناسی ارشد جامعهشناسی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
16
Urry, John (1998), Reference groups. Encyclopedia of social sciences.
17
Witt. Robert E. (1970), Group influence on consumer brand choice. Bureau of Business Research, the University of Texas.
18
wade. Jays. chrles. J.Gelso. (1998), Reference group identity dependence Scales. The counseling Psychologist. 26 (3).
19
Chapman, E.A & Dawson, E.m (2000), Reference Group Theory with Implications for Information studies: A Theoritical Essay, Information Research, Vol 6, No.3.
20
Hyman, H. & Cleanor singer, H. (1968), Readings In Reference Group Theory and Research, Newyork, Free Press.
21
Strauss, H. m. (19) Reference Group and Social Comparism processes Among The Totally Blind From: Hyman & singer, 1968. pp: 222 – 238.
22
Hartley, R . E (1960), Norm compability, Norm preference and the Acceptance of New Reference Groups. From: Hyman & singer. 1968. pp: 238 – 246.
23
Stern, E and suzanne, k (1953), Spontaneous Group Reference in France. From: Hyman & singer. 1968. pp: 199 – 206.
24
Merton, Robert K. (1957), Social Theory and Social Structure, Newyork, Glenco Il, Free Press.
25
Shibutani, Tamotsu (1955), Reference Groups as Perspectives, in: symbolic Interaction, ed. By J.G. Manis and B.N.Meltzer, Boston: Beacon Press.
26
Schlaupitz, s.et al (2000), Race, Religion and Attitudes toward capital punish ments: An Indirect test of Reference Group Theory. Annual Meeting of the Acodemy of crimindal Justice Sciences. Mardh.
27
ORIGINAL_ARTICLE
اهداف حق بر توسعه؛ بررسی تطبیقی در اسلام و اسناد بینالمللی
امروزه اهمیت و جایگاه توسعه و جنبههای گوناگون آن، یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث محافل علمی داخلی و بینالمللی است. از توسعه بهعنوان فرایندی یاد شده که زمینه شکوفایی استعداد و پیشرفت همهجانبه انسان را در عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فراهم میآورد تا انسان در سایه این پیشرفت بتواند از یک زندگی شرافتمندانه در مسیر نیل به کمال مادی و معنوی برخوردار گردد. با اینحال، آنچه موضوع توسعه را از اهمیت دوچندان برخوردار کرده است، تلقی توسعه بهعنوان یک حق بشری در کنار سایر حقوق به رسمیت شناختهشده برای انسان است. سؤالی که این مقاله درصدد یافتن پاسخ آن میباشد، این است که حق بر توسعه چه هدف یا اهدافی را دنبال میکند؟
مفروض مقاله بر آن است که میتوان از عدالت، امنیت، آزادی و رفاه بهعنوان اهداف حق بر توسعه یاد کرد. برای پاسخ به سؤال فوق و اثبات فرضیه یادشده، به صورت تطبیقی اسناد و قواعد بینالمللی و نیز آموزههای اسلامی مورد بررسی قرار میگیرد.
https://jiss.isca.ac.ir/article_20943_83f9d9538b9ae1fe26c23fa8f5e21487.pdf
2015-09-23
80
107
توسعه
حق بر توسعه
اسناد بینالمللی
اسلام
عدالت
آزادی
امنیت
رفاه
مهدی
فیروزی
m.firouzi14@yahoo.com
1
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
AUTHOR
قرآن کریم.
1
* نهجالبلاغه.
2
* صحیفه سجادیه.
3
ابنالشعیری، محمد بنمحمد (بیتا)، جامع الاخبار، نجف: مکتبهالحیدری.
4
ابنشعبه الحرانی، حسن بنعلی بنالحسین (1404ق)، تحفالعقول عن آلالرسول، قم: مؤسسة النشرالاسلامی.
5
ابنشهرآشوب المازندرانی، محمد بنعلی (1379ق)، مناقب آلابیطالب:، قم: نشر علامه.
6
ابنطاووس ، علی بنموسی بنجعفر(1376)، الاقبال بالاعمالالحسنة، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
7
ابنمنظور، محمد بنمکرم (بیتا)، لسانالعرب، بیروت: دارالصادر.
8
آشوری، داریوش (1376)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
9
آقابخشی، علی و مینو افشاریراد (1386)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: نشر چاپار.
10
بخشی، عبدالله (1393)، اطلاعات و امنیت در کتاب و سنت، تهران: دانشکده اطلاعات.
11
التمیمی الآمدی، عبدالواحد (1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
12
ـــــــــــــــ (1410ق)، غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتابالاسلامی.
13
الحر العاملی، محمد بنالحسن (1409ق)، وسائلالشیعه، قم: مؤسسه آلالبیت.
14
حسینی، سیدابراهیم (1384)، «حق توسعه کشورهای در حال توسعه»، در: مجله معرفت، ش93.
15
خمینی، سیدروحالله (1387)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
16
دانلی، جک (1390)، «اخلاق و حقوق بینالملل بشر»، در: حقوق بشر (ارزشها و واقعیتها)، تألیف و ترجمه: حسین شریفی طرازکوهی، تهران: نشر میزان.
17
دهخدا، علیاکبر (1372)، لغتنامه دهخدا، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
18
16. الراغبالاصفهانی، حسین بنمحمد (1412ق)، مفردات الفاظ قرآن، بیروت ـ دمشق: دارالقلم ـ الدارالشامیه.
19
17. السبزواری، مولی هادی (1372)، شرح الأسماء الحسنی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
18. سن، آمارتیا (1382)، توسعه بهمثابه آزادی، ترجمه: وحید محمودی، تهران: انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
21
19. سنگوپتا، آرجون (1383)، «حق توسعه در نظریه و عمل»، ترجمه: منوچهر توسلی جهرمی، در: مجله حقوقی دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی، ش30.
22
20. شایگان، فریده (1388)، حق توسعه، تهران: نشر گرایش.
23
21. الطباطبایی، السیدمحمدحسین (1362)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
24
22. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1384)، آزادیهای عمومی و حقوق بشر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
25
23. قاری سیدفاطمی، سیدمحمد (1390)، حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
26
24. قرباننیا، ناصر (1383)، «عدالت و حقوق»، در: مجله قبسات، ش 32.
27
25. کاتوزیان، ناصر (1376)، « حقوق و عدالت»، قم: در: مجله نقدونظر، ش 10و11.
28
26. ــــــــــــــ (1377)، مبانی حقوق عمومی، تهران: نشر دادگستر.
29
27. الکلینی، محمد بنیعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتبالاسلامیة.
30
28. المجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحار الانوار، بیروت: دار احیاءالتراثالعربی.
31
29. المطهرالاسدى (العلامة الحلی) و ابومنصور حسن بنیوسف (1410ق)، ارشادالاذهان الى احکامالایمان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
32
30. ــــــــــــــ (1411ق)، تبصرةالمتعلمین فی احکامالدین، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
33
31. ــــــــــــــ (1414ق) ، تذکرةالفقهاء، قم: مؤسسة آلالبیت.
34
32. مطهری، مرتضی (1377)، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
35
33. المقری الفیومی، احمد بنمحمد (1403ق)، المصباحالمنیر فی غریب الشرحالکبیر للرافعی، قم: انتشارات دارالهجره.
36
34. منتسکیو، شارل لوئی (1362)، روحالقوانین، ترجمه: علیاکبر مهتدی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
37
35. ناصرزاده، هوشنگ (1372)، اعلامیههای حقوق بشر، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
38
36. نظری، علیاشرف (1391)، «بازشناسی مفاهیم آزادی مثبت و منفی: رویکردی انتقادی»، تهران: در: فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 42، ش 1.
39
37. النوری الطبرسی، میرزاحسین (1408ق)، مستدرکالوسائل و مستنبطالمسائل، بیروت: مؤسسة آلالبیت لاحیاءالتراث.
40
38. هاشمی، سیدمحمد (1392)، حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، تهران: نشر میزان.
41
Bantekas, Ilias, (2002), Public International Law Statutes: London, Univesity of Westminster.
42
Brownlie, Ian, (1995), Basic Documents in International Law, Oxford: Clarendon Press.
43
Charter of the United Nations, (1945).
44
Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, (1979).
45
Declaration of the Rights of Man and of the Citizen, (1789).
46
Declaration on the Right to Development, (1986).
47
International Covenant on Civil and Politcal Rights, (1966).
48
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, (1966).
49
UN General Assembly Resolution No. 41/128 of 4 December (1986).
50
United Nations Development Programe (UNDP), Human Development Report (1994), New York, Oxford, Oxford University Press.
51
Universal Declaration of Human Rights, (1948).
52
ORIGINAL_ARTICLE
تعهد اجتماعی؛ مفهومی جدید در عرصه علوم اجتماعی یا معنایی کهن در تاریخ اندیشه بشری
تعریف، مرزبندی و بررسی دقیق مفاهیم، از ضروریات علم است. یکی از مفاهیم مهم در ادبیات جامعهشناختی که دچار فقر مفهومی میباشد، «تعهد اجتماعی» است. این در حالی است که تعهد اجتماعی، معنایی کهن در اندیشه بشری دارد. یکی از حوزههایی که به این مفهوم پرداخته، «علم اخلاق» است. در این نوشتار با روش مطالعه اسنادی و نقد عقلانی، به بررسی کتابهای جامعالسعادات، معراجالسعاده و المقاماتالعلیه در علم اخلاق که از کتب اصلی اخلاقیاند، پرداخته شده است. در این بررسی، 51 مؤلفه برای تعهد اجتماعی استخراج شد که در نهایت، در 4 بعد اصلی مقولهبندی شدهاند. این ابعاد بر اساس عمق، دارای ترتیباند. بُعد اول که «خوشبرخوردی» است، سطحیتر از سایر ابعاد است؛ یعنی شخص میتواند این بُعد را داشته باشد اما فاقد سایر ابعاد و بهتبع آن فاقد تعهد اجتماعی باشد. بُعد دیگر «روراستبودن» است؛ یعنی شخص علاوه بر خوشبرخوردی، باید روراست هم باشد. در بُعد «خیرخواهی» ـ که سومین بُعد است ـ شخص علاوه بر خوشبرخوردی و روراستی، باید خیرخواه نیز باشد و بالاخره بُعد چهارم که عمیقترین درجه را در خلق تعهد اجتماعی دارا است، «پایداری بر خوبیها» و حفاظت از ارزشهاست. اگر کسی این 4 بُعد را داشته باشد، میتوان گفت: «متعهد است».
https://jiss.isca.ac.ir/article_20944_99398610af04aea2ae379b6dd83c395c.pdf
2015-09-23
108
144
موضع
تعهد اجتماعی
عدم تعهد اجتماعی
رذائل اخلاقی
فاطمه
باقری
fbagheri1368@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشگری علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
غلامرضا
صدیق اورعی
sedighouraee@um.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
علی
یوسفی
yousofi@um.ac.ir
3
عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ارونسون، الویت (1386)، روانشناسی اجتماعی، ترجمه: حسین شکرکن، تهران: انتشارات رشد.
1
آذربایجانی، مسعود و همکاران (1385)، روانشناسی ﺍﺟﺘﻤـﺎعی ﺑـﺎ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﻣﻨاﺑﻊ ﺍﺳﻼمی، ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺳﻤﺖ.
2
آویارد، هلن (1390)، چگونه یک تحقیق مروری انجام دهم؟، ترجمه: پوریا صرامی فروشانی و فردین علیپور گراوند، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
3
بلاو، آنماری و ادیل نیون (1377)، روانشناسی اجتماعی، ترجمه: سیدمحمد دادگران، نشر مروارید.
4
توسلی، غلامعباس و احمد صادقی (1389)، «اعتماد و تعهد تلویحی ـ تحلیل تجربی رابطه اعتماد اجتماعی با مفهوم تعهد تلویحی»، در: پژوهشنامه علوم اجتماعی، ش 4، 7-43.
5
جعفری تبریزی، علامه محمدتقی (1389)، حکمت اصول سیاسی اسلام: ترجمه و تفسیر فرمان علی (ع) به مالک اشتر، قم: موسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمد تقی جعفری.
6
چلبی، مسعود (1375)، جامعهشناسی نظم، تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران: نشر نی.
7
دوورژه، موریس (1362)، روشهای علوم اجتماعی، ترجمه: خسرو اسدی، تهران: امیر کبیر.
8
روشه، گی (1387)، مقدمهای بر جامعهشناسی عمومی، تهران: سمت.
9
ــــــــــــــ (1391)، تغییرات اجتماعی، مترجم: منوچهر وثوقی، تهران: نشر نی.
10
ستوده، هدایتالله (1380)، آسیبشناسی اجتماعی، تهران: آوای نور.
11
صدیقاورعی، غلامرضا (1374)، جامعهشناسی مسائل اجتماعی جوانان، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
12
ــــــــــــــ (1383)، درسنامه تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، گروه آموزشی علوم اجتماعی.
13
ــــــــــــــ (1392)، مبانی جامعهشناسی (مفاهیم پایه)، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
14
فروند، ژولین (1383)، جامعهشناسی ماکس وبر، ترجمه: عبدالحسین نیکگهر، تهران: انتشارات توتیا.
15
کریمی، یوسف (1385)، روانشناسی اجتماعی (نظریهها، مفاهیم و کاربردها)، تهران: نشر ارسباران.
16
گیدنز، آنتونی (1386)، جامعهشناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
17
کوزر، لوئیس و برنارد روزنبرگ (1378)، نظریههای بنیادی جامعهشناختی، مترجم: فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
18
وبر، ماکس (1384)، اقتصاد و جامعه، ترجمه: عباس منوچهری و همکاران، تهران: انتشارات سمت.
19
یوسفی، علی، فرهودیزاده، مرضیه لشکری دربندی و مارینا فرهودیزاده (1390)، «فشار هنجار تعهد اجتماعی در ایران»، در: مجله جامعهشناسی کاربردی، 179-192.
20
Chinn, P., & Kramer, M (1999), Theory and Nursing: Integrated Knowledge Development.
21
Clark, M. (1986), Evidence for the effectiveness of manipulations of desire for communal versus exchange relationship. Personality and Social Psychology Bulletin, 425.
22
ــــــــــــــــــــ, & Mill, J. (1979), Interpersonal attraction in exchange and communal relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 12-24.
23
Graham, G. (2010), Behaviorism. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved from.
24
http://plato.stanford.edu/entries/behaviorism/
25
Mills, J., & Clark, M. (1982), Exchange and communal relationships. Beverly Hills.
26
Schafer, R., & Keith, P. (1980), Equity and depression among married couples. Social Psychology Quarterly, 430-435.
27
Schiffman, L., & Kanuk, L. (1997), Consumer Behavior (6th ed.). London: PracticeHall.
28
Schluchter, W (2003), The Sociology of Law as an Empirical Theory of Validity. European Sociological Review, P.537-549.
29
Skinner, B. (1953), Science And Human Behavior. United States of America: The Macmillan company.
30
Taylor, S., Peplau, L., & Sears, D. (2003), Social Psychology (11th ed.). New Jersey: Pearson Education, Upper Saddle River.
31
Walster, E., Walster, G., & Traupmann, J. (1979), Equity and premarital sex. (M. Cook, & G. Wilson, Eds.) New York: Pergamon Press.
32
Wicker, A. (1969), Attitudes versus actions: The relationship of verbal and overt behavioral respones to attitude objects. Journal of Social Issues, 41-78.
33
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد استنباط فمینیستها از حجاب
از اواخر قرن 19م گروهی تحت عنوان«فمینیسم» به احکام فقهی اسلام درباره زن اعتراض کردهاند؛ از آنجایی که این احکام را نتیجه غلبه نگاه و تفسیر مردانه دانستهاند، به ارائه تفسیر جدیدی از قرآن و سنت و استنباط احکام اقدام کردند. حجاب از مهمترین احکامی بوده که مورد توجه فمینیستها قرار گرفته است؛ آنها به زعم خود با نگرشی عرفی، قرائتی نو بر مبنای رعایت حقوق زن در اینباره ارایه کردند در حالیکه آنچه از مطالعه و بررسی دیدگاههای آنها بهدست میآید، حاکی از آن است که بدون داشتن تخصص کافی فقهی و حقوقی و با نگاهی سطحی و دور از هرگونه پشتوانه علمی به این حکم نگریستهاند. تفسیر به رای، محدودیت منابع مورد استفاده و عدمتوجه به اصول پژوهشی در منابع فقهی از جمله مسائلی میباشند که نظرات آنها را درباره حجاب قابل تامل و نقد قرار داده است. در مقاله پیشرو تلاش شده نظرات سه تن از فمینیستها (قاسم امین، فاطمه مرنیسی و آمنه ودود) با تکیه بر ادله عقلی و نقلی مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
https://jiss.isca.ac.ir/article_20945_16d1905da1b04a58cfa39180215e6a7d.pdf
2015-09-23
145
174
حجاب
فمینیسم
حقوق زن
تفسیر به رای
آیه حجاب
عبداله
بهمنپوری
bahmanpouri10@gmail.com
1
استادیار الهیات گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه یاسوج
AUTHOR
صدیقه
آلکثیر
sa.alekasir8@gmail.com
2
کارشناسیارشد الهیات گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی (نویسنده مسئول)
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم
1
1. ابنمنظور، ابوالفضل و محمد بنمکرم جمالالدین (1414)، لسانالعرب، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع ـ دار صادر، چاپ سوم.
2
2. اسماعیلپور، سیده معصومه (1390)، «گفتمان فمینیسم و بحران هویت در بستر سکولاریسم»، مجله طهورا، قم: جامعهالمصطفی العالمیه، ش 11.
3
3. امین، قاسم (1988)، الاعمالالکاملة، دراسة و تحقیق: محمد عمارة، القاهرة: دار الشروق، الطبعة الثانیة.
4
4. ابنقدامة، المقدسی (1388ه)، المغنی، مکتبة القاهرة، بدون طبعة.
5
5. برقى، ابوجعفر، احمد بنمحمد بنخالد (1371)، المحاسن (للبرقی)، قم: دارالکتبالإسلامیة، چاپ دوم.
6
6. تبریزى، جعفر سبحانى (بیتا)، نظام النکاح فی الشریعةالإسلامیة الغراء، قم: بینا، چاپ اول.
7
7. جزرى، ابناثیر و مبارک بنمحمد (بیتا)، النهایة فی غریب الحدیث والأثر، قم: مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان، چاپ اول.
8
8. جمشیدی، اسدالله (1384)، «تاریخچه حجاب در اسلام»، در: مجله: تاریخ در آیینه پژوهش،
9
9. جمعى از مؤلفان (بیتا)، مجلة فقه أهلالبیت (بالعربیة)، قم: مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهلبیت، چاپ اول.
10
10. حسامی، فاضل (1382)، «تحریف حقایق در یک کتاب بررسی انحرافات تاریخی و اعتقادی؛کتاب زنان پردهنشین و نخبگان جوشنپوش3، در: نشریه مطالعات راهبردی زنان، تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان، ش 19.
11
11. حلی، ابنادریس و محمد بنمنصور بناحمد (1410)، السرائرالحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
12
12. راغب اصفهانى، حسین بنمحمد (1412)، مفردات ألفاظالقرآن، سوریه: انتشارات الدارالشامیة، چاپ اول.
13
13. سیدرضى، محمد بنحسین موسوى (1414)، نهجالبلاغه، قم: موسسه نهج البلاغه، چاپ اول.
14
14. شریفی، صالحه (1390)، «نگرش اسلام و فمینیسم بکارکردهای نهاد خانواده»، فصلنامه طهورا، قم: جامعه المصطفی العالمیه، ش 9.
15
15. شفیعی مازندرانی، سیدمحمد (1390)، «چیستی حجاب اسلامی؛ معناشناسی حجاب از منظر آیات حجاب»، در: مجله فقه و اصول، دوره 7، ش10.
16
16. طباطبایی، محمدحسین (1363)، تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
17
17. الطوسی، ابوجعفر، محمد بنحسن (1387)، المبسوط فی فقهالإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاءالآثار الجعفریة، چاپ سوم.
18
18. حرّ، عاملى، محمد بنحسن (1409)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آلالبیت، چاپ اول.
19
19. فهرستی، زهرا (1384)، «نقد آراء فاطمه مرنیسی در خصوص حجاب»، در: نشریه پژوهش زنان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات زنان دانشگاه تهران، ش 3.
20
20. ابنبابویه قمی، محمّد بنعلى (صدوق) (1386)، عللالشرائع، قم: کتابفروشى داورى، چاپ اول.
21
21. کلینى (ابو جعفر)، محمد بنیعقوب (1407)، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
22
22. کاشانی، مجید (1386)، «بررسی تاریخی و جامعهشناختی حجاب در ادیان الهی»، در: مجله مباحث بانوان شیعه، قم: موسسه شیعهشناسی، ش 11.
23
23. کریمی، حمید (1386)، «بررسی مساله حکمت پوشش»، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، نشریه معرفت، ش 118.
24
24. الکلینی، ابوجعفر، محمد بنیعقوب (1407)، الکافی (ط-الإسلامیة)، تهران: دارالکتبالإسلامیة، چاپ چهارم.
25
25. کیدرى (قطبالدین)، محمد بنحسین (1416)، إصباحالشیعة بمصباحالشریعة، قم: مؤسسه امام صادق(ع)، چاپ اول.
26
26. گیلانى فومنى، محمدتقى بهجت (1428)، استفتاءات (بهجت)، قم: دفتر حضرت آیةالله بهجت، چاپ اول.
27
27. مجلسى دوم، محمدباقر بنمحمدتقى (1410)، بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: مؤسسة الطبع و النشر، چاپ اول.
28
28. سروش محلاتی، محمد (1386)، «نگاهی به یک قاعده و دو استثنا در موضوع حجاب»، در: فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، ش 37.
29
29. مصطفوى، حسن (1402)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز الکتاب للترجمة و النشر، چاپ اول.
30
30. مرنیسی، فاطمه (بیتا)، الحریم السیاسی، النبی و النساء، ترجمه: عبدالهادی عباس، دمشق: دار الحصاد.
31
31. میرشمسی، صدیقه (1386)، «لباس تقوا»، در: مجله نامه الهیات، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ش 1.
32
32. نجفآبادى، حسینعلى منتظرى (بیتا)، رساله استفتاءات (منتظرى)، قم: بینا، چاپ اول.
33
33. ــــــــــــــــ (1427)، معارف و احکام بانوان، قم: انتشارات مبارک، چاپ دوم.
34
34. نریمانی، سعید (1391)، «حجاب و امنیت اجتماعی»، در: نشریه علوم تربیتی، ش 393، 394
35
35. واسطى زبیدى حنفى، محبالدین، سیدمحمدمرتضى حسینى (1414)، تاجالعروس من جواهرالقاموس، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول.
36
36. یزدى، سیدمحمدکاظم طباطبایى (1419)، العروةالوثقى (المحشّى)، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
37
37. ــــــــــــــــ (1382)، شخصیت و حقوق زن در اسلام، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ اول.
38
Beasley, chris(1999), what is feminism?, Astralia: sage publication, ix.
39
Kynsilehto, Anitta ( 2008), Islamic feminism: current perspectives, Finland, University of Tampere.
40
wadud, amina (1999), Qur'an and woman. rereading the interpretation sacred text from a womans perspective, NewYork, Oxford University Press.
41